مطالعه‌ای بر رخداد و ناسینما در اندیشۀ لیوتار

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری فلسفۀ هنر، دانشکدۀ هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران .

2 استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران .

3 دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه هنر، تهران، ایران .

چکیده

چکیده
بیان مسئله: ژان‌‌فرانسوا لیوتار، از اندیشمندان فلسفة انتقادی، با تعریف دو بدیل مدرنیسم و پست‌مدرنیسم برای واقع‌گرایی ضمن ارائة تعریفی جدید و رها از چارچوب‌های تاریخی، مؤلفه‌هایی برای اثر هنری پسامدرن برمی‌شمرد. او در سویی دیگر به مدد احکام تأملی نزد کانت، انگارة رخداد را چنین در نظر می‌گیرد که ژانرهای گفتمان مستقر را به چالش کشیده و موجب خلق گفتمان جدید در یک اثر هنری پسامدرن می‌شود؛ گفتمانی که شیوة ادراک جدیدی را نسبت به آنچه در قبل بوده می‌طلبد. او در نوشتار ناسینما، حرکت را مادة خام سینما قلمداد و ناسینما را سلب کلیة حرکت‌های متکی به تولید اثر فیلمیک صورت‌بندی می‌کند. در این مقاله به تشریح روابط جدید میان رخداد، ناسینما و هنرپسامدرن در اندیشة لیوتار پرداخته شده و در نهایت به این پرسش که انگارة رخداد نزد لیوتارچگونه می‌تواند بر پیدایش پسامدرنیسم به مفهوم امر کلی غیرتاریخی و ناسینما در مقابل سینما مؤثر باشد پاسخ داده شده است.
هدف پژوهش: این پژوهش ضمن صورت‌بندی نسبت میان دو مفهوم رخداد و ناسینما به عنوان دو مؤلفة مهم نقد هنر و سینما نزد لیوتار، این هدف را دنبال می‌کند که نشان دهد چگونه پسامدرنیسم به مفهوم سبکی و امر کلی غیرتاریخی در سینما متجلی و ناسینمای لیوتاری محقق می‌شود.
روش پژوهش: روش تحقیق کتابخانه‌ای و تشریح روابط میان گزاره‌ها با رویکرد توصیفی تحلیلی بوده است.
نتیجه‌گیری: با وقوع انگارة رخداد در فیلم‌ها، ژانر مستقر در هر اثر مضمحل و ژانرهای جدید و غیرمنتظره پدید می‌آیند و در پی آن نمایش امر نمایش‌ناپذیر ممکن شده و ناسینما درمقابل سینما بروز می‌یابد و به این ترتیب پسامدرنیسم نه به‌عنوان یک دورة تاریخی بلکه در شکلی سبکی آشکار می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on Event and Acinema in Lyotard’s Thought

نویسندگان [English]

  • Tooraj Rabbani 1
  • Fateme Shahroodi 2
  • Esmaeil Baniardalan 3
1 Ph.D. Candidate in Philosophy of Art, Faculty of Art, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Iran.
2 Assistant Professor, Faculty of Art, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Iran.
3 Associate Professor, Art Research Department, University of Arts, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Problem statement: In addition to providing a new definition free from traditional constraints, critical theory scholar Jean-François Lyotard specifies new components for postmodern works of art by characterizing modernism and postmodernism as two oppositions to realism. Furthermore, thanks to Kant’s reflective judgment, Lyotard views event in a way that challenges the genres of the dominant discourse and results in the creation of a new discourse in a postmodern work of art; a discourse that requires a different way of perception than what was previously the case. In his writings on acinema, he views motion as the basic building block of cinema and believes that acinema eliminates all motions that are necessary for the creation of a filmic work. This study attempts to elucidate the new connections between event, acinema, and postmodern art in Lyotard’s notions, and answer “How can the event, in Lyotard’s opinion, be effective in the birth of postmodernism as two conceptions of ahistorical and acinema that contradict cinema?”
Research objective:This research, while formulating the relationship between the two concepts of event and acinema as two important components of artistic and cinematic critique according to Lyotard, aims to demonstrate how postmodernism manifests as a stylistic and broadly non-historical matter in cinema, and how Lyotard’s acinema is realized.
Research method: This descriptive-analytical research conducted a desk study to collect data.
Conclusion: With the occurrence of the event paradigm in films, the genre inherent in each work becomes blurred, and new and unexpected genres emerge. As a result, the display of the impossible becomes possible, and acinema emerges in contrast to cinema. In this way, postmodernism is revealed not as a historical period, but rather in a stylistic form.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Postmodern Art
  • Lyotard
  • Event
  • Cinema
  • Acinema
احمدی، بابک. (1393). مدرنیته و اندیشة انتقادی. تهران: مرکز.
دووینو، ژان. (1392). جامعه‌شناسی هنر (ترجمة مهدی سحابی). تهران: مرکز.
رشوند، سمیه. (1390). بررسی اندیشه‌های ژان‌فرانسوا لیوتار در حوزة هنرهای تجسمی (پایان‌نامة منتشرنشدة کارشناسی ارشد فلسفة هنر). دانشکدة هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
سرسنگی، مجید و سلیمان‌زاده، حامد. (1397). سهراب شهیدثالث و ناسینما در ایران، مطالعه‌ی موردی: فیلم‌های «یک اتفاق ساده» و «طبیعت بیجان». باغ نظر، 15 (60)، 29-36.
صادقی‌پور، محمدصادق. (1398). فلسفة فیلم از دیدگاه ژان‌فرانسوا لیوتار. مطالعات میان‌رشته‌ای ارتباطات و رسانه، 2(4)، 115-139.
لش، اسکات. (1386). پست‎مدرنیسم یا مدرنیسم؟، پست‎مدرنیسم: منطق فرهنگی سرمایه‌داری متأخر (ترجمة‌ فاطمه گیوه‌چیان). تهران: هرمس.
لیوتار، ژان‌فرانسوا. (1381). وضعیت پست‎مدرن: گزارشی دربارة دانش (ترجمة حسینعلی نوذری). تهران: گام نو.
لیوتار، ژان‌فرانسوا. (1384). تعریف پسامدرن برای بچه‌ها، مکاتبات حد فاصل سال‌های 1982-1985 (ترجمة‌ آذین حسین‌زاده). تهران: ثالث.
مالپاس، سایمون. (1388 الف). پسامدرن (ترجمة بهرام بهین). تهران: ققنوس.
مالپاس، سایمون. (1388 ب). ژان‌فرانسوا لیوتار (ترجمة بهرنگ پورحسینی). تهران: مرکز.
 یزدانجو، پیام. (1383). اکران اندیشه: فصل‌هایی در فلسفة سینما. تهران: مرکز.
 یزدانجو، پیام. (1397). ادبیات پسامدرن. تهران: مرکز.
 
Lyotard, J. (1986). Acinema, in Philip Rosen (1st ed.). Columbia: Columbia University press.
Lyotard, J. (1988). The Differend: Phrases in Dispute. (G. Abbeele, Trans.). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Lyotard, J. (1991). The Inhuman: Reflections on Time (G. Bennington & R. Bowlby, Trans.). London: Polity Press.
Pooke, G. & Newall, D. (2008). Art History: The Basics. London:  Routledge.
Readings, B. (2006). Introducing Lyotard: Art and Politics. London: Routledge.
Trahir, L. (2009). Jean-Francois Lyotard. In F. Colman (Ed.), Film, Theory & Philosophy: The Key Thinkers. Montreal & Kingston: McGill-Queens University Press.
Woodward, A. (2014). A Sacrificial Economy of the Image (Lyotard on Cinema). Journal of the Theoretical Humanities, (19)4, 141 – 154.