تأثیر بستۀ آموزش هنر دیسیپلین‌محور بر افزایش درک زیبایی‌شناسی کودکان 7 تا 9 سال

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکدۀ پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

چکیده
بیان مسئله: وجود برنامه‌های آموزشی هنر در راستای اهدافی مشخص و با رویکردی متناسب با آن می‌تواند تأثیرگذاری مطلوبی بر کودکان داشته باشد. از سویی، با توسعة حس زیبایی‌شناسی در کودکان که به‌صورت بالقوه در نهاد آن‌ها نهفته است می‌توان در دریافت پیوستة زیبایی‌ها و شگفتی‌های جهان اطراف به آن‌ها کمک کرد و هنر ابزار مناسبی برای برای افزایش و توسعة این درک است. از سویی دیگر، رویکرد آموزشی دیسیپلین‌محور با تمرکز بر روی آثار هنری می‌تواند در طراحی برنامه‌های آموزشی با این هدف مؤثر باشد؛ از این‌رو، سؤال پژوهش این است که بستة آموزشی طراحی‌شده با رویکرد دیسیپلین‌محور بر درک زیبایی‌شناسی کودکان چه تأثیری دارد؟
هدف پژوهش: هدف این پژوهش، سنجش تأثیر یک بستة آموزشی تدوین‌شده برمبنای رویکرد دیسیپلین‌محور بر درک زیبایی‌شناسی کودکان 7 تا 9 شهر اصفهان است.
روش پژوهش: به لحاظ هدف، کاربردی و در روش به‌صورت ترکیبی است. در ابتدا با روش کیفی از نوع اکتشافی با رویکرد دیسیپلین‌محور به طراحی برنامة آموزشی پرداخته شد و سپس جهت سنجش تأثیر این برنامه به روش کمّی از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از آزمون زیبایی‌شناسی پیرسون که براساس تحول زیبایی‌شناسی پارسونز طراحی شده، بر روی 10 کودک در سنین 7 تا 9 سال انجام گرفت. کودکان به‌صورت تصادفی انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. برنامة مداخله به مدت 12 جلسة آموزشی، که هر جلسه 90 دقیقه طول می‌کشید، انجام گرفت. داده‌های به‌دست آمده با روش آماری میانگین t زوجی بررسی شد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های آماری نشان داد که بین عملکرد کودکان در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون تفاوت معنی‌دار وجود دارد (01/0>p) و می‌توان نتیجه گرفت که برنامة آموزشی حاضر بر افزایش زیبایی‌شناسی کودکان تأثیر داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Discipline-Based Art Education Package on Aesthetic Perception Growth of 7-9 Year Old Children

نویسندگان [English]

  • Faezeh Davari 1
  • Parisa Darouei 2
1 Master of Art Research, Faculty of Research Excellence in Art and Enterpreneurship, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Visual Communication, Faculty of Visual Arts, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Problem statement: using art education programs –compiled with defined goals and appropriate approaches would make a positive influence on children. On one hand, it could help them to receive continually the beauties and wonders of the universe to which the art is a suitable implement for this perception growth and promotion. On the other hand, discipline-based art education can be effective in designing educational programs with this goal, focusing on artworks; hence, the research question is what effect does the educational package designed with a discipline-based approach have on children’s perception of aesthetics?
Research objective: to evaluate the effect of an educational package compiled based on the discipline-based approach on the aesthetic perception of children from 7 to 9 in Isfahan city.
Research method: In terms of purpose, it is practical and in terms of method it is mixed. At first, the educational program was designed with a qualitative method of exploratory type with a discipline-based approach, and then to evaluate the effect of this program with a quantitative method of semi-experimental type with a pre-test-post-test design, using Pearson’s Aesthetic Test (which was designed based on Parsons’ Aesthetic Evolution), was conducted on 10 children aged 7 to 9 years. Children were randomly selected and participated in the research. The intervention program was conducted for 12 training sessions, each session lasting 90 minutes. The obtained data were analyzed by paired t-test mean statistical method.
Conclusion: The statistical findings show that there is a significant difference between the children’s performance in the pre-test and post-test stages (p<0.01) and it can be concluded that the present educational program affects growing children’s aesthetic perception.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discipline-based art education
  • Parsons Aesthetics
  • Pearson aesthetics test
  • children 7- 9 years old
احمدیان، مهرداد. (1386). تحلیل پارسونز از فرایند تحول تجربة زیباشناسانه. پژوهشنامة فرهنگستان هنر، (4)، 30-47.
اسپپیرز، پگ و گودالیوس، ایوان. (1392). رویکردهای معاصر در آموزش هنر (ترجمة فرشته صاحب‌قلم). تهران: نشر نظر.
امین خندقی، مقصود و پاک‌مهر، حمیده. (1392). حاکمیت سنت دیسیپلین‌محوری بر جهت‌گیری‌های برنامة درسی تربیت هنری معلمان هنر دورة راهنمایی تحصیلی: چالش‌ها و آسیب‌ها. رویکردهای نوین آموزشی، 8 (17)، 21-46.
برنی‌فیه، اسکار. (1389). زیبایی و هنر یعنی چه؟ (ترجمة آرزو نیراحمدی). تهران: نشر شهرتاش.
داعی، صفر. (1370). چگونه می‌توان به حس زیبایی‌شناسی کودکان کمک کرد. نشریة روانشناسی مرکز روانپزشکی رازی، (15)، 78-88.
دالوندی، هلن. (1389). آموزش هنر در دبستان. تهران: نشر سمت.
رشید، خسرو؛ مهرمحمدی، محمود؛ دلاور، علی و قطریفی، مریم. (1387). بررسی مراحل تحول زیباشناسی در دانش‌آموزان شهر تهران. نوآوری‌های آموزشی، 7 (27)، 97-123.
رضائی، منیره. (1389). تربیت زیباشناسی و هنری (با تأکید بر آراء برودی). تهران: منادی تربیت.
رنشاو، آماندا. (1388). لطفاً به هنر دست بزنید (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران : نشر نظر.
سرادار، حمیده؛ البرزی، محبوبه؛ کریمی، محمدحسن؛ خوشبخت، فریبا و غروری، فریبا. (1400). تأثیر آموزش «هنر به روش فلسفه برای کودکان» بر تفکر زیبایی‌شناختی و نمرة نقاشی دانش‌آموزان ابتدایی. پژوهش‌های برنامة درسی،11 (2)، 1-16.
شپرد، آن. (1377). مبانی فلسفة هنر (ترجمة علی رامین). تهران: نشر شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
فلچر، آلن. (1388). کتاب هنر برای کودکان: پل نهم بسته‌بندی شد (ترجمة مریم چهرگان). تهران: نشر نظر.
کالینسن، دایانه. (1385). تجربة زیباشناختی (ترجمة فریده فرنودفر). تهران: نشر فرهنگستان هنر.
کیان، مرجان. (1392). کاربست رویکرد نوین «تربیت هنری دیسیپلین‌محور» در آموزش هنر به دانش‌آموزان دختر پایة پنجم ابتدایی.فصلنامه تدریس پژوهی دانشگاه کردستان، 1 (1)، 95-109.
لارک هورویتز، بتی‌؛ پرزنت لوییز، هیلدا و لوکا، مارک. (1397). شناخت هنر کودکان برای آموزش بهتر (ترجمة فرشته صاحب‌قلم و مهری عرب). تهران: نشر نظر.
لوپس، دومینیک و گات، بریس. (1385). دانشنامة زیبایی‌شناسی (ترجمة منوچهر صانعی دره بیدی، شیده احمدزاده، مسعود قاسمیان، امیرعلی نجومیان، بابک محقق و فرهاد ساسانی). تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
مریدی، محمدرضا. (1393). آموزش همگانی هنر در ایران. تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
مهرمحمدی، محمود و کیان، مرجان (1393). برنامة درسی و آموزش هنر در آموزش و پرورش. تهران: سمت.
مهرمحمدی، محمود. (1398). آموزش عمومی هنر: چیستی، چرایی، چگونگی. تهران: نشر مدرسه.
میکلت ویت، لوسی. (1387الف). اعداد در هنر (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
میکلت ویت، لوسی. (1387ب). الفبا در هنر (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
میکلت ویت، لوسی. (1387ج). اولین کتاب هنر کودکان (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
میکلت ویت، لوسی. (1387د). حیوانات در هنر ( نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
میکلت ویت، لوسی. (1387و). رنگ‌ها در هنر ( نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
میکلت ویت، لوسی. (1387ه). شکل‌ها در هنر (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
ولف، گیلیان. (1387). موشکافی در هنر (نگاه کن) (ترجمة هادی تقوی). تهران: نشر نظر.
ولف، گیلیان. (1388الف). ترسیم خط در هنر (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
ولف، گیلیان. (1388ب). نور در هنر (نگاه کن) (ترجمة توکا ملکی). تهران: نشر نظر.
ولف، گیلیان. (1389الف). زیرکی در هنر (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
ولف،گیلیان. (1389ب). زبان بدن در هنر (نگاه کن) (ترجمة فاطمه کاوندی). تهران: نشر نظر.
 
Cannon, A. (2005). Children’s Aesthetic Understanding: Developing Interpretations of Photography. Park Forest Elementary School Annex Intern Kindergarten.
Eisner, E. (2004). The Lessons the Arts Teach. Paper presented at Learning in the Arts: Crossing Boundaries Conference, January 12–14, in Los Angeles, California.
Farrell, E. (1979). Stages in Aesthetic Development: Measuring Aesthetic Response. Visual Arts Education, 9 (1), 21-28.
Gardner, H. (1972). The Development of Sensitivity to Figural and Stylistic Aspects of Paintings. British Journal of Psychology, 63 (4), 605-615.
Gardner, H. (1983). The arts and human development. New York: Wiley.
Gardner, H.  (1990). Art Education & Human Development. Los Angeles: Getty Center for Education in the Arts.
Housen, A. (2001). Aesthetic thought, Critical Thinking and Transfer. Arts Learn Res, 18(1), 99–131.
Leder, H., Belke, B., Oeberst, A. & Augustin, D. (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments. British Journal of Psychology, (95), 489-508
Milbrath, C. (1998). Patterns of artistic development in children. Cambridge:  Cambridge University Press.
Newton, E. (1967). The meaning of Beauty. USA: Pelican Books.
Parsons, M. J. (1987a). How we understand art: A cognitive developmental account of aesthetic experience.  Cambridge: Cambridge University Press.
Parsons, M. J. (1987b). Talk about a painting: A cognitive developmental analysis. Journal of Aesthetic Education, 21 (1), 37-55.
Pearson. D. (1994). Aesthetic philosophy in the class: an experimental study to determine the effects of philosophical inquiry upon student levels of aesthetic thinking. (Unpublished Ph.D. Thesis). Boston University.
Read, H. E. (1984). The meaning of Art. London: Faber & Faber pub.