خوانش بولی جنبش‌های اجتماعی با استفاده از نظریه‌های فضا-زمان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری معماری، پردیس بین الملل کیش، دانشگاه تهران، ایران.

2 دکتری تاریخ و فلسفه هنر، گرایش معماری، دانشیار دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

3 دکتری تاریخ هنر (تاریخ تئوری معماری)، استادیار دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

بیان مسئله: فضامندی و زمان‌‌مندی جنبش‌‌های اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است. مطالعات کمی الگوهای فضا-زمانی جنبش‌‌ها را بررسی کرده‌‌اند. این مقاله به ترکیب فضاهای کنشگری که در موفقیت جنبش‌های اجتماعی مؤثر بوده‌‌اند می‌‌پردازد.
هدف پژوهش: هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر در شکل‌‌گیری الگوهای فضا-زمانی در جنبش‌‌های اجتماعی برمبنای نظریه‌‌های فضا-زمان و بررسی تأثیر این الگوها در شکل‌‌دهی به رفتارها و کنش‌‌های اجتماعی است.
روش پژوهش: متدلوژی تحقیق به‌‌صورت ترکیبی از روش‌‌های کمّی و کیفی است. 34 جنبش اجتماعی معاصر به‌صورت تاریخی مطالعه و اطلاعات آن‌ها کدگذاری و دسته‌‌بندی شد. با استفاده از تحلیل محتوای کمّی شرایط علّی پژوهش شناسایی و براساس معیارهای تحقیق دسته‌‌بندی شدند. با تبدیل داده‌‌های کیفی به کمّی و با استفاده از روش بولی معادله‌ای به‌‌دست آمد که در آن ارتباط بین متغیرهای فضا-زمان و موفقیت جنبش‌ها تعیین شد.
نتیجه‌‌گیری: نتایج نشان داد جنبش موفقیت را تجربه می‌کند اگر از فضاهای ساختار فضا-زمان نسبی استفاده کند «و» از فضاهای ساختار فضا-زمان رابطه‌ای استفاده نکند «یا» از فضاهای ساختار فضاوزمان مطلق استفاده کند «و» از فضاهای ساختار فضا-زمان رابطه‌ای نیز استفاده کند. یافته‌‌ها نشان داد اگر امکان شبکه‌‌سازی‌‌های مبتنی‌بر روابطِ نزدیک و چندوجهیِ گسترده برای جنبش فراهم نباشد، در این‌صورت برای نیل به موفقیت، شبکه‌‌بندی سازمانی ضروری است. همچنین ثابت شد در صورت غیبت نهادها، وجود توأمان فضای فیزیکی شهری و فضاهای رابطه‌‌ای (رسانه‌‌ها، شبکه‌‌سازی‌‌های گسترده و هنرهای اعتراضی)، برای موفقیت جنبش الزامی است. آن‌ها با هم یک حوزة عمومی را شکل داده و در آن به اعتراض و مقاومت برای به‌چالش‌کشیدن سلطة دولت مستقر ادامه می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Boolean Reading of Social Movements Using Space-Time Theories

نویسندگان [English]

  • Bahar Baghernejad Hamzehkolaee 1
  • Saeed Haghir 2
  • Saeid Khaghani 3
1 PhD Researcher, Kish International Campus , University of Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Problem statement: The spatiality and temporality of social movements are of great importance. A limited number of studies have investigated the spatio-temporality of social movements. This article deals with the combination of spaces used by activists, all of which have been effective in the success of social movements.
Research objective: The study aimed to investigate the factors affecting the formation of spatio-temporal patterns in social movements based on space-time theories. It also considered the impact of these patterns in shaping social behaviors and actions.
Research method: The research methodology is a combination of quantitative and qualitative methods. Thirty-four contemporary movements were studied historically, and their information was coded and categorized. Causal conditions were identified and categorized based on research criteria by using quantitative content analysis. By converting the qualitative data into quantitative and using the Boolean method, an equation was obtained in which the relationship between space-time variables and the success of movements was determined.
Conclusion: The results showed that the movement experiences success if it uses relative space-time structure spaces (i.e., institutions, universities, and unions) “and” does not use relational space-time structure spaces (i.e., virtual networks, protest arts, and communities) “or” uses absolute space-and-time structure spaces (i.e., squares, streets, and symbolic buildings) “and” also uses relational spacetime structure spaces. The findings showed that if networking based on close and extensive multidimensional relationships is not possible for the movement, then organizational networking is necessary to achieve success. It was also proved that, in the absence of institutions, the coexistence of urban physical spaces and networking-based spaces is essential for the success of the movement. Together, they form a public sphere in which they continue protesting and resisting, and challenging the domination of established power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social movements
  • Spatiotemporal patterns
  • Public sphere
  • Boolean approach
  • Space

مراجع

اشرفی، یوسف؛ پوراحمد، احمد؛ رهنمایی، محمدتقی و رفیعیان، مجتبی. (1393). مفهوم‌سازی و گونه‌شناسی فضای عمومی شهری معاصر.پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 2(4)، 435-464.
اکبری، علی. (1398). فهم روایتگری معماری مبتنی‌بر نسبت «دیالکتیک فضا-زمان» با «بدن». پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 8(2)، 75-97.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا. (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، 2(6)، 15-44.
بندرآباد، علیرضا؛ مرادی مسیحی، واراز؛ کاوش‌‌نیا، حامد و عالی، حسین. (1394). جستاری بر مفهوم‌شناسی عرصه‌‌های عمومی شهری در بازخوانی نظریة انتقادی و مکتب فرانکفورت. مدیریت شهری، 14(39)، 290-263.
توفیق، ابراهیم و خراسانی، امیر. (1393). دوسودایی فضا در زیمل. مطالعات جامعه‌‌شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)، 21(2)، 9-30.
ترکمه، آیدین. (1395). درآمدی بر تولید فضای هانری لوفور. تهران: تیسا.
ریگین، چارلز. (1397). روش تطبیقی، فراسوی راهبردهای کمّی و کیفی (ترجمة محمد فاضلی). تهران: نشر آگه.
صدیقی کسمایی، مینو و فرزبد، محمد مهدی. (1398). بررسی بولی علل فراموشی جمعی در شهر: مطالعه موردی عمارت‌های متروک شهر بابلسر. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 6(14)، 149-175.
طالبان، محمدرضا. (1387). درآمدی روش‌شناسانه بر تحلیل بولی فوران از انقلاب ایران. علوم اجتماعی لامه، 42-43.
فروزنده، محمدرضا و منصوری، سید امیر. (1398). تأملی بر مکان‌مندی صورت‌بندی اجتماعی در فضای شهری؛ بر مبنای «جامعه‌شناسی فضا»ی گئورگ زیمِل؛ مطالعة موردی: خیابان انقلاب (حدفاصل میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر). باغ نظر، 16(73)، 65-76.
قائدی، محمدرضا و گلشنی، علیرضا. (1395). روش تحلیل محتوا ، از کمّی‌‌گرایی تا کیفی‌‌گرایی.  روش‌ها و مدل‌‌های روان‌‌شناختی، 7(23)، 57-82.
کلانتری، صمد؛ عباس‌زاده، محمد؛ سعادتی، موسی؛ پورمحمد، رعنا و محمدپور، نیر. (1388). تحلیل گفتمان: با تأکیدبر گفتمان انتقادی به‌عنوان روش تحقیق کیفی. مطالعات جامعه‌‌شناسی، 2(4), 7-28.
عباس‌‌زاده، محمد، بوداقی، علی، و کریمی، فریدون. (1391). انواع تحلیل موردی و کاربرد تثلیث در آن. مطالعات جامعه‌شناسی، 5(14)، 69-87.
غفاری، مسعود و اطهری، حسین. (1383).مدرنیته و جنبش‌‌های اجتماعی. علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 1(2)، 57-77.
مالگریو، هری فرانسیس. (1395). مغز معمار: علوم اعصاب، خلاقیت و معماری (ترجمة کریم مردمی و سیما ابراهیمی). تهران: هنر معماری قرن.
نوربخش، هدیه. (1386). عرصه‌‌ها و نهادهای شهری در تهران عصر مشروطه. گلستان هنر، 3(3)، 52-61.
هاوکینگ، استیون. (1398). جهان در پوست گردو (ترجمة محمدرضا محجوب). تهران: شرکت سهامی انتشار، حریر.
 
Alexander, Ch. (2004). The Interaction of Architecture and Science. Retrieved from https://patterns.architexturez.net/doc/az-cf-176849.
Arampatzi, A. (2017). The spatiality of counter-austerity politics in Athens, Greece: Emergent ‘urban solidarity spaces’. Urban Studies, 54(9), 2155- 2171. 
Beauregard, R. (2011). Time, Action, Space. Urban Geography, 32(4), 470-475.
Bourne, A. (2017). Social Movements as ‘Arenas’ and ‘Actors’ in Transnationalizing Public Spheres. Journal of Civil Society, 13(3), 223-230.
Castells, M. (1983). Crisis, Planning, and the Quality of Life: Managing the New Historical Relationships between Space and Society. Environment and Planning D: Society and Space, 1(1), 3-21. 
Castells, M. (2012). Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet. Cambridge: Polity.
Castells, M. (2015). Space of Flows, Space of Places: Materials for a Theory of Urbanism in the Information Age. In R. T. LeGates, & F. Stout (Eds.), The City Reader (pp. 229-240). London: Routledge.
Deaton, C. (2015). The Revolution Will Not Be Occupied: Theorizing Urban Revolutionary Movements in Tehran, Prague, and Paris. Territory, Politics, Governance, 3(2), 205-226.
Degen, M. (2017). Urban Regeneration and Resistance of Place: Foregrounding Time and Experience. Space and Culture, 20(2), 141-155. 
Diani, M. (2000). Social Movement Networks Virtual and Real. Information. Communication & Society, 3(3), 386-401.
Elden, S. (2009). Space. In R. Kitchin, & N. Thrift (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography (pp.262-267). Amsterdam, Netherlands: Elsevier Science.
Frers, L. & Meier, L. (2017). The Limits of Resistance in Public Spaces. Space and Culture, 20(2), 124-126. 
Halvorsen, S. (2017). Spatial dialectics and the geography of social movements: the case of Occupy London. Transactions of the Institute of British Geographers, 42(3), 445-457.
Harvey, D. (2006). Space as a Keyword. In N. Castree, & D. Gregory (Eds.), David Harvey: A Critical Reader (pp.270-293). Hoboken, New Jersey: Blackwell Publishing Ltd.
Harvey, D. (2008). The Dialectics of Spacetime. In B. Ollman, & T. Smith (Eds.), Dialectics for the New Century (pp.98-117). London: Palgrave Macmillan.
Harvey, D. (2009). Cosmopolitanism and the Geographies of Freedom. New York: Columbia University Press.
Haug, C. (2013). Organizing Spaces: Meeting Arenas as a Social Movement Infrastructure between Organization, Network, and Institution. Organization Studies, 34(5-6), 705-732.
Kaçar, A.D. (2005). Time Perception in Relation to Architecture space. Proceedings of the Second Scottish Conference for Postgraduate Researchers of the Built and Natural Environment (PRoBE), 16-17, 762, Retrieved from https://www.irb.fraunhofer.de/CIBlibrary/search-quick-result-list.jsp?A&idSuche=CIB+DC10609
Lefebvre, H. (1991). The Production of Space (D. Nicholson-Smith, Trans.). Oxford: Wiley-Blackwell.
Lefebvre, H. (2009). State, Space, World (G. Moore, N. Brenner, & S. Elden, Trans.). (N. Brenner, & S. Elden, Eds.). Minnesota: University of Minnesota Press.
Lim, M. (2014). Seeing spatially: people, networks and movements in digital and urban spaces. International Development Planning Review, 36(1), 51-72.
Madanipour, A. (2003). Public and Private Spaces of the City. London, United Kingdom: Routledge.
Massey, D. (2005). For Space. London: SAGE Publications Ltd.
Merrifield, A. (1993a). The Struggle over Place: Redeveloping American Can in Southeast Baltimore. Transactions of the Institute of British Geographers, 18(1), 102-121.
Merrifield, A. (1993b). Place and Space: A Lefebvrian Reconciliation. Transactions of the Institute of British Geographers, 18(4), 516–531.
Miller, B. & Nicholls, W. (2013). Social Movements in Urban Society: The City as a Space of Politicization. Urban Geography, 34(4), 452-473.
Philipsen, l. (2019). What has architecture to do with quantum physics? -About Buildings and System?  Retrieved from http://archplanbaltimore.blogspot.com/2012/08/what-has-architecture-to-do-with.html
Polletta, F. (1999). Free spaces in collective action. Theory and Society, 28, 1-38.
Prigge, W. (2008). Reading the Urban Revolution: Space and Representation. In K. Goonewardena, S. Kipfer, R. Milgrom, & C. Schmid (Eds.), Space, Difference, Everyday Life, Reading Henri Lefebvre (pp. 46-61). New York: Routledge.
Rafail, P. (2018). Protest in the city: Urban spatial restructuring and dissent in New York, 1960-2006. Urban Studies, 55(1), 244-260.
Soja, E. W. (1980). The Socio-Spatial Dialectic. Annals of the Association of American Geographers, 70(2), 207- 225.
Tang, K.-L. (2019). Privatization of Public Space: Spatial Practice in the Umbrella Movement. Space and Culture, 22(4), 449-459. 
Taylor, S. & Spicer, A. (2007). Time for space: A narrative review of research on organizational spaces. International Journal of Management Reviews, 9(4), 325-346.
Tonkiss, F. (2006). Space, the City and Social Theory: Social Relations and Urban Forms. Cambridge: Polity.
Wang, X., Ye, Y. & Chan, C. K. (2019). Space in a Social Movement: A Case Study of Occupy Central in Hong Kong in 2014. Space and Culture, 22(4), 434-448.
Zieleniec, A. (2007).  Space and Social Theory. Keele University, UK: SAGE.
Zivali Tukhan, T. (2019). Public Space as Cultural Resource. Turkish Academy of Sciences Journal of Cultural Inventory, (19), 133-144.
باغ نظر
دوره 19، شماره 116
بهمن 1401
صفحه 41-54

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار