احیای ارزش در فضای باز شهری (تکیه دولت)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 معماری

2 Islamic Azad University, Qazvin Branch, Iran

3 Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده

هسته تاریخی شهر تهران در گذشته دارای انسجام و وحدت مابین اجزاء خود بوده است، لذا با در نظر گرفتن کثرت مابین عناصر تشکیل دهنده آن، فرم اصلی دارای هویت و کلیت واحد و مختص به خود است. رشد بی‌رویه و نابهنگام در شهر تهران مشکلاتی را به وجود آورده است که ریشه در مسایل مختلفی از جمله اجتماعی اقتصادی ــ سیاسی و فرهنگی دارد که بازتاب این دست مشکلات در سیمای شهر مشهود است. شکل منسجم شهر در گذشته شامل توده بنا، ابنیه، راه (مسیر سرپوشیده و باز) و فضای باز (میدان و میدانچه) بوده است. توسعه پرشتاب و نادیده گرفتن اصول و قواعد پهنه‌های تاریخی در توسعه شهرها از یک طرف و تولید معماری انبوه و هیجانی از سوی دیگر توانایی خوانش وحدت و یکپارچگی را در بین اجزاء شهری از بین برده است و در حال حاضر مفهوم شهر از نظر روابط اجتماعی و ارزش‌ها به یک باره دگرگون شده است. بیان مسئله در این تحقیق، بافت تاریخی شهر تهران است که با توجه به پایش مختلف سازمان‌های مرتبط شهری دستخوش تغییر و تحولات بسیار شده است. خیابان پانزده خرداد حد فاصل چهار راه سیروس چهار راه گلوبندک یکی از مهمترین محورهای تاریخی شهر تهران به شمار می‌رود. این محور عامل ارتباط میان دولت و مردم در گذشته به شمار می‌رفته است که کانون اصلی تعاملات اجتماعی در شهر تهران، تکیه دولت بوده است که در حال حاضر هویت تاریخی آن تغییر کرده است. این پژوهش در راستای پاسخگویی به این سؤال است که چگونه می‌توان هویت تاریخی تکیه دولت را که کانون تعاملات اجتماعی شهر تهران بوده است را احیا کرد؟
روش تحقیق در این مطالعات، به صورت تحلیلی – توصیفی است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی – توسعه‌ای است که با بررسی این پهنه تاریخی شهر به تحلیل عوامل تأثیرگذار پرداخته خواهد شد و در راستای شناسایی عوامل ارتباط بین شهر و شهروند و حفظ ماندگاری و اصالت تاریخی فضای باز شهری خواهد پرداخت.
در نهایت این پژوهش با هدف مقایسه تاریخی و تطبیقی فضای باز تکیه دولت که تنها یک تابلوی نقاشی از آن به یادگار مانده است نتیجه می‌گیرد با احیای ارزش در تکیه دولت به روش میدانی و تحلیلی اصالت و هویت تاریخی که تغییر یافته است به این پهنه شهری بازخواهد گردید. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Revitalization of Values in Urban open Spaces (Tekiyeh -Dowlat)

نویسندگان [English]

  • Mohamadreza Pourzargar 1
  • Parichehr Moafi Ghaffari 2
  • Maryam Amjadi 3
1
2 Islamic Azad University, Qazvin Branch, Iran
3 Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Statement of the problem: The components of the historical core of Tehran used to be integrated and united in the past; that is to say despite the plurality of the constituents of Tehran, its original form was featured with unique identity and integrity.Dramatic and fast growth in Tehran city has caused acute problems whose roots are different socio-economic - political and cultural issues. Such problems have reinforced a negative image of the city.The coherent image of the city in the past included the mass of constructions, buildings, roads (open and covered paths) and open spaces (fields and squares). The disunity or disintegration among the urban components has been caused by two factors: a) Rapid development of the city without considering the rules of historical zones and b) the production of massive and irrational architecture. Currently, the concept of the city has undergone serious changes in terms of social relations and values.The problem is that the historical context of Tehran has seen such a drastic change despite the effort of urban organizations.Fifteen Khordad Avenue, between Cirus and Galobandak crossroads, is one of the most important historical axes in Tehran.
Purpose: This axis used to link the government with people in the past and was a platform for social interactions in Tehran.It has been Takiyeh Dowlat that has already changed its historical identity.This research attempts to investigate how historical identity of Takiyeh Dowlat as the center of social interactions of Tehran city can be revived?
Method: The research method in the available studies is analytical-descriptive. The present study is applied-developmental in nature. This historical area of the city was analyzed and to identify the factors promoting the relationship between the city and the citizen while maintaining the sustainability and historical authenticity of the urban open space..
Conclusion: This research aims to compare the historical open space of Tekyieh Dowlat with the only painting which has been remained from this building. Based on the field and analytical analysis, the study concludes that by revitalizing values through Tekyieh Dowlat, the lost originality and historical identity of this urban area would certainly be reconstructed. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban open space
  • Preservation of historical identity
  • Restoration of authenticity
  • city-citizen interactions
  • Tekiyeh Dowlat
بیضایی، بهرام. (1344).  نمایش در ایران. تهران : انشارات بی­‌نا.
بهزادفر، مصطفی. (1395). محیط‌های پاسخده. چاپ دوازدهم. انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
پورزرگر، محمدرضا. (1390). خانه، سنت و باززنده‌سازی محله جوباره در اصفهان. مجله هویت شهر، (9) : 107.
پورزرگر، محمدرضا. (1394). باززنده سازی و احیای بافت فرسوده با رویکرد حفظ هویت مسکن نمونه موردی: محله جویبار اصفهان. مجله باغ نظر، (37) :48-47.
تکمیل همایون، ناصر. (1381). تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران، از آغاز تا دارالخلافه ناصری. تهران : انتشارات دفتر پژوهش‌­های فرهنگی.
سازمان اسناد ملی ایران. (1340). سند شماره 18700/1340، ضمیمه شماره 2: 109.
فکوهی، ناصر. (1383). انسان شناسی شهری. چاپ اول. تهران : نشر نی.
شهیدی مازندرانی، حسین. (1383). سرگذشت تهران. تهران : انتشارات راه مانا.
مدنی پور، علی. (1387). فضاهای عمومی و خصوصی شهر. تهران :  انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.
نیک روح متین، فرزانه. (1393). 13حکایت شیرین از طهران. تهران : نشر سیزده.
همایونی، صادق. (1380). تعزیه در ایران. چاپ اول. شیراز : انتشارات نوید شیراز.
یلفانی، رامین و آقاعلی خانی، رضا. (1391). بررسی تاریخچه ساخت و چگونگی تخریب تکیه دولت در عصر قاجار. مجله مسکویه، 7 (2) : 127-107.