مفهوم تجلی در هنرهای سنتی و چگونگی مواجهۀ آن با تکثیر مکانیکی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 استادیار و عضو هیأت علمی گروه نقاشی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
بیان مسئله: هنرهای سنتی در بُعد نظری رویکردهای مختلفی را به همراه داشته است. از یک بُعد نگاه و تعاریف سنت‌گرایان است که قائل به مؤلفه‌هایی برای هنرهای سنتی هستند. از سوی دیگر یکی از مباحث مهم نظریه‌پردازان و هنرپژوهان در عصر حاضر، نظریة بازتولیدپذیری و تکثیر مکانیکی هنر است. در این میان تجلی جزء مفاهیمی است که از منظر متفکرین مورد توجه، واکاوی و بسط قرار گرفته و مباحث چالش‌برانگیزی را در میان دو نحلة متفکران در پی داشته است.
هدف پژوهش: هدف پژوهش در مرتبة نخست واکاوی مفهوم تجلی از دیدگاه سنت‌گرایان و والتر بنیامین است؛ و سپس شناسایی و تبیین چگونگی مواجهة این مفهوم با تکثیر مکانیکی است. بنابراین این پژوهش به این پرسش پاسخ می‌دهد که مفهوم تجلی در هنرهای سنتی و مواجهة آن با تکثیر مکانیکی چگونه قابل تبیین است؟
روش پژوهش: پژوهش پیش رو با روش توصیفی-تحلیلی و مطالعة تطبیقی، همراه با کاوش کتابخانه‌ای داده‌ها و تحلیل کیفی آن‌ها، به تبیین مفهوم تجلی در مواجهه با تکثیر مکانیکی پرداخته است.
نتیجهگیری: براساس کدگذاری و تحلیل‌های صورت‌گرفته بر دیدگاه پنج متفکر سنت‌گرا و پژوهش معروف والتر بنیامین، مؤلفه‌های شکل‌دهندة مفاهیم تجلی و تکثیر مکانیکی مشخص شد. طبق دسته‌بندی‌های انجام‌‌شده، مقوله‌های تکثیر مکانیکی با مقوله‌های مفهوم تجلی قابل تطبیق است؛ بدین منظور به جزء دو مورد، سایر مؤلفه‌های دو مفهوم، نقطة مقابل یکدیگر هستند. بنابراین مشابهت و افتراق بین آن‌ها موجب دستیابی به مؤلفه‌های مفهوم تجلی در مواجهه با تکثیر مکانیکی شده است. طی این فرایند مشخص شد که مفهوم تجلی از دو ساحت و رویکرد قابل تبیین است؛ نخست ساحت مرتبط به دیدگاه سنت‌گرایان و بنیامین و دیگری ساحت تکثیر مکانیکی است. در نتیجه با توجه به مطابقت صورت‌گرفته بر مقوله‌های اصلی دو مفهوم، می‌توان تجلی تکثیر مکانیکی را از تجلی مدنظر سنت‌گرایان و بنیامین متمایز کرد که با چهره‌ای جدید نمایان شده و قابل اجتناب نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of Manifestation in Traditional Arts and its Confrontation with Mechanical Reproduction

نویسندگان [English]

  • Fereshteh Pourahmad 1
  • Seyed Reza Hosseini 2
1 PH. D Student, Faculty of Art Research, Department of Art, Shahed University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Art, Shahed University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Problem statement: Traditional arts have been approached differently in terms of theoretical aspects. On the one hand, traditionalists believe in specific components of traditional arts. On the other hand, one of the important topics for contemporary theorists and art researchers is the theory of reproducibility and mechanical reproduction of art. Among the concepts, Manifestation is explored, and expanded from the perspective of thinkers, leading to challenging discussions between two schools of thought.
Research objective: The aim of this article is firstly to explore the concept of manifestation from the perspective of traditionalists and Walter Benjamin, and then to identify and explain how this concept is confronted with mechanical reproduction. Therefore, this research answers the question of “how the concept of manifestation in traditional arts and its confrontation with mechanical reproduction can be articulated?”
Research method: This article employs a descriptive-analytical approach and a comparative study, along with a library-based examination of data and qualitative analysis, to clarify the concept of manifestation in the face of mechanical reproduction.
Conclusion: Based on the coding and analysis of the perspectives of five traditionalist thinkers and Walter Benjamin’s famous article, the constitutive components of manifestation and mechanical reproduction have been identified. According to the performed categorizations, the categories of mechanical reproduction are comparable to the categories of manifestation’s concept, which are opposite to each other except for two components. Therefore, the similarities and differences between them have led to the identification of the components of manifestation in the face of mechanical reproduction. During this process, it became clear that the concept of manifestation has two dimensions and approaches; one is related to the traditionalist perspective and Benjamin’s view, and the other is related to mechanical reproduction. Consequently, considering the comparison between the main categories of these two concepts, it is possible to distinguish the manifestation of mechanical reproduction from the manifestation envisioned by traditionalists and Benjamin, which has taken on a new form and is unavoidable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Manifestation
  • Traditional arts
  • Mechanical Reproduction
  • Traditionalists
  • Walter Benjamin
احمدی، بابک. (1389). حقیقت و زیبایی، درس‌های فلسفة هنر. تهران: مرکز.
آدورنو، تئودور. (1385). زبان اصالت، در ایدئولوژی آلمانی (ترجمة سیاوش جمادی). تهران: ققنوس.
اشتودارت، ویلیام. (1386). تیتوس بورکهارت و نحلة سنت‌گرایان در مبانی هنر اسلامی (ترجمة امیر نصیری). تهران: حقیقت.
بنیامین، والتر. (1377). اثر هنری در عصر تکثیر مکانیکی (ترجمة امید نیک فرجام). فارابی،33، 210-225.
بورکهارت، تیتوس. (1394). ارزش‌های جاویدان در هنر اسلامی در هنر و معنویت (مجموعه مقالاتی در زمینة حکمت هنر) شوان، گنون، کوماراسوامی، نصر و ... (تدوین و ترجمة انشالله رحمتی). تهران: متن.
بورکهارت، تیتوس. (1386). مبانی هنر اسلامی (ترجمة امیر نصیری). تهران: حقیقت.
بورکهارت، تیتوس. (1389). جهان‌شناسی سنتی و علم جدید (ترجمة حسن آذرکار). تهران: حکمت.
بینای مطلق، سعید. (1382 الف). فریتهوف شوان و وحدت درونی ادیان. در خرد جاویدان، مجموعه مقالات همایش نقد تجدد از دیدگاه سنت‌گرایان معاصر. تهران: دانشگاه تهران و مؤسسة تحقیقات و توسعة علوم انسانی.
بینای مطلق، سعید. (1382 ب). فریتیوف شوان و معنای زیبایی. در خرد جاویدان، مجموعه مقالات همایش نقد تجدد از دیدگاه سنت‌گرایان معاصر. تهران: دانشگاه تهران و مؤسسة تحقیقات و توسعة علوم انسانی.
خندق‌آبادی، حسین. (1380). حکمت جاویدان، نگاهی به زندگی و آثار سنت‌گرایان. تهران: مؤسسة توسعة دانش و پژوهش ایران.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامة دهخدا. ج. 5 و 14. تهران: دانشگاه تهران.
ذکرگو، امیرحسین. (1390). مبانی سنتی هنر و زندگی، تأملی در کتاب رقص شیوای آنانداکوماراسوامی. تهران: متن.
زمانی، مهدی. (1382). نقد فلسفة جدید از دیدگاه گنون و شوان. در خرد جاویدان، مجموعه مقالات همایش نقد تجدد از دیدگاه سنت‌گرایان معاصر. تهران: دانشگاه تهران و مؤسسة تحقیقات و توسعة علوم انسانی.
شوان، فریتیوف. (1394). اصول و معیارهای هنر. در هنر و معنویت (مجموعه مقالاتی در زمینة حکمت هنر) شوان، گنون، کوماراسوامی، نصر و ... (تدوین و ترجمة انشالله رحمتی). تهران: متن.
فرزان‌یار، حمیدرضا. (1399). تیتوس بورکهارت، حقیقت و هنر. همایش ملی بررسی آراء و آثار تیتوس بورکهارت. مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران. قابل دسترسی در  .irip.ac.ir
کوماراسوامی، آناندا. (1382). مقدمه‌ای بر هنر هند (ترجمة امیرحسین ذکرگو). تهران: روزنه.
کوماراسوامی، آناندا. (1389). فلسفة هنر مسیحی و شرقی (ترجمة امیرحسین ذکرگو). تهران: متن.
گنون، رنه. (1399). سمبول‌های بنیادین، زبان جهان شمول علم مقدس، مجموعة حکمت جاویدان (17) (ترجمة دل‌آرا قهرمان). تهران: حکمت.
لیپسی، راجر. (1389). هنر و نمادگرایی سنتی، گفتارهایی از آنانداکوماراسوامی (ترجمة صالح طباطبایی). تهران: متن.
معین، محمد. (1382). فرهنگ فارسی. ج.1. تهران: امیرکبیر.
مهرگان، امید. (1384). زیبایی‌شناسی انتقادی. تهران: گام نو.
نصر، سید حسین. (1396). معرفت و امر قدسی (ترجمة فرزاد حاجی میرزایی). تهران: فرزان.
 
Benjamin, W. (2007). Illuminations (H. Zohn, Trans.). New York: Schocken Books.