امتداد و جهت خوانش بصری غالب در ادراک آثار معماری در جوامع راست‌نویس با رویکرد علوم شناختی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری معماری، گروه معماری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه معماری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

بیان مسئله: ادراک وپردازش ذهنی-بصری به‌طور عمده در یک امتداد و جهت خاص از میدان دید صورت می‌گیرد. مشاهده و پردازش یک میدان دید دارای نقاط شروع و پایان، امتداد و جهت غالب است. بسیاری از طراحان آشنایی زیادی با نحوة عملکرد سیستم ادراکی ذهن ندارند. این عدم آگاهی موجب می‌شود در انتخاب فرم‌ها و موقعیت عناصر بصری مطابق با الگوهای پردازش ذهن عمل نشود. تحلیل و دانستن نحوة عملکرد مکانیسم ادراک بصری موجب می‌شود از تأثیرگذاری بیشتری در طراحی هر عنصر بهره‌مند شد. این نوع رویکرد باعث می‌شود دلایل علمی‌تری برای تحلیل‌های توصیفی و بعضاً مبهم زیبایی‌شناسانه به‌دست آید.
هدف پژوهش: هدف این پژوهش یافتن امتداد و گسترة مطلوب درمیدان بینایی جهت خوانش آثار بصری هنری و معماری در بستر فرهنگی و زبانی جامعة راست‌نویس درقالب علوم شناختی است.
روش پژوهش: این پژوهش مبتنی بر ادبیات نظری تحقیق و تحلیل محتوای یافته‌ها به موازات آزمون‌های تجربی در یک ساختار تحلیلی است. لذا یک پژوهش توصیفی-تحلیلی به‌همراه تفسیر علمی از موضوعات و یافته‌های توصیفی محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری: عادات زبانی و جهت خوانش متون در فرهنگ‌های مختلف گرچه نمی‌تواند به‌طورکامل بی‌تأثیر باشد ولی گسترة گرایش و جهت مطلوب بصری وابسته به مکانیسم ادراک ذهنی است و جهت نوشتاری عامل اصلی محسوب نمی‌شود. خوانش و پردازش در امتداد افقی به دلیل گرایش فضایی ذهن به منطقة چپ میدان دید از چپ به راست انجام می‌شود. این مسئله فارغ از آموزه‌های زبانی در فرهنگ‌های راست‌نویس است. جهت‌گیری ذهن در خوانش آثار بصری مرتبط با ساختار مغز و مکانیسم ادراک است که خود از عدم تقارن ذاتی مغز ناشی می‌شود. این سوگیری ذهنی به چپ ارجحیت امتداد افق را به‌دنبال خواهد داشت. نواحی مختلف در یک منظر به‌صورت هم‌ارز ادراک و ارزش‌گذاری نمی‌شوند، لذا اهمیت هر فرم در فضا وابسته به موقعیت قرارگیری درگسترة دید ناظر نیز هست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Extension and Dominant Visual Reading Direction in the Perception of Architectural Phenomena in Right-writer Societies Based on the Approach of Cognitive Sciences

نویسندگان [English]

  • Seyed Alireza Nasehi 1
  • Mahnaz Mahmoudi zarandi 2
  • Hossein Zabihi 3
1 Ph.D. Candidate in Architecture, Department of Architecture, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Architecture, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Problem statement: mental-visual perception and processing mainly take place in a certain direction of the vision field. Viewing and processing a visual field has start and end points, extension, and dominant direction. Most designers are not aware of the way the perceptual system of the mind works. This lack of knowledge causes the selection of forms and positions of visual elements not to be in accordance with the processing patterns of the mind. Analyzing and knowing how the mechanism of visual perception works makes it a more effective design of every element. This type of approach leads to more scientific reasons for descriptive and sometimes ambiguous aesthetic analyses.
Research objective: The purpose of this research is to find the desired extension and scope in the field of vision and also the direction of reading visual works of art and architecture in the cultural and linguistic context of the right-hand writing community in the cognitive sciences template.
Research method: This research is based on the theoretical research literature and content analysis of the findings in parallel with experimental tests in an analytical structure. Therefore, this research is considered descriptive-analytical research with a scientific interpretation of descriptive topics and findings.
Conclusion: Language habits and the direction of reading texts in different cultures, although they cannot be completely unaffected, but the range, orientation and desired visual direction are dependent on the mechanism of mental perception, and writing direction is not considered the main factor. Reading and processing along the horizontal line take place from left to right due to the spatial orientation of the mind in the left area of the visual field. This issue is independent of language teachings in orthographic cultures. The orientation of the mind in reading visual works is related to brain structure and perception mechanism, which is caused by the inherent asymmetry of the brain. This mental bias to left will lead to horizon preference. Different areas in a landscape are not perceived and valued equally. Therefore, the importance of each form in space depends on the position of the observer’s visual field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extension and direction
  • Visual reading
  • Perception
  • Architecture
  • Cognitive science

مراجع

الکساندر، کریستوفر. (1390). معماری و راز جاودانگی، راه بی‌زمان ساختن (ترجمة مهرداد قیومی بیدهندی). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
بسکابادی، مونس؛ افهمی، رضا و فربود، فریناز. (1392). نورواستتیک (زیبایی‌شناسی عصب‌محور) و چالش‌های پیش روی آن. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، (12)، 29-45.
داندیس، ا. دوندیس (1398). مبادی سواد بصری (ترجمة مسعود سپهر). تهران: سروش.
شاهچراغی، آزاده و بندرآباد، علیرضا. (1395). محاط در محیط کاربرد روان‌شناسی محیطی در معماری و شهرسازی. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
شریفی، ونداد. (1380). ادراک بدون آگاهی از دیدگاه روان‌شناسی شناختی. تازه‌های علوم شناختی، 3(4)، 57-59.
 کلینی ممقانی، ناصر. سیدعربی، میرهادی و ناصرالاسلامی، حسین. (1392). بررسی میزان انطباق جهت سطوح و حرکت چشم انسان در درک تصویر بر اساس روان‌شناسی گشتالت. هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، 18(4)، 75-84.
گروتر، یورگ کورت. (1397). زیبایی‌شناسی در معماری (جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
لنگ، جان. (1396). آفرینش نظریة معماری، نقش علوم رفتاری در طراحی محیط (ترجمة علیرضا عینی‌فر). تهران: دانشگاه تهران.
محمودی‌نژاد، هادی. (1398). عصب‌شناسی در معماری. تهران: طحان.
 
Arnheim, R. (1965). Art and visual perception: A psychology of the creative eye. California: Univ of California Press.
Arrington, C. M., Carr, T. H., Mayer, A. R. & Rao, S. M. (2000). Neural mechanisms of visual attention: object-based selection of a region in space. Cognitive neuroscience, 12(2), 106–117.
Barrett, A. M., Crosson, J. B., Crucian, G. P. & Heilman, K. M. (2000). Horizontal line bisections in upper and lower body space. International Neuropsychological Society, 6(4), 455–459.
Bejan, A. (2009). The golden ratio predicted: Vision, cognition and locomotion as a single design in nature. Design & Nature and Ecodynamics, 4(2), 97–104.
Brodie, E. E. & Pettigrew, L. E. (1996). Is left always right? Directional deviations in visual line bisection as a function of hand and initial scanning direction. Neuropsychologia, 34(5), 467–470.
Chokron, S. (2002). On the Origin of Free-Viewing Perceptual Asymmetries. Cortex, 38(2), 109–112.
Chokron, S. & Agostini, M. (1995). Reading habits and line bisection: a developmental approach. Cognitive Brain Research, 3(1), 51–58.
Chokron, S. & Agostini, M. (2000). Reading habits influence aesthetic preference. Cognitive Brain Research, 10(1), 45–49.
Churches, O., Loetscher, T., Thomas, N. A. & Nicholls, M. E. R. (2017). Perceptual Biases in the Horizontal and Vertical Dimensions are Driven by Separate Cognitive Mechanisms. Experimental Psychology, 70(3), 444–460.
Dickinson, C. A. & Intraub, H. (2009). Spatial asymmetries in viewing and remembering scenes: Consequences of an attentional bias? Attention, Perception, & Psychophysics, 71(6), 1251–1262.
Duecker, F. Graaf, T. A. de & Sack, A. T. (2014). Thinking caps for everyone? The role of neuro-enhancement by non-invasive brain stimulation in neuroscience and beyond. Frontiers in systems neuroscience, (8), 71.
Fink, G. R., Marshall, J. C., Shah, N., Weiss, P., Halligan, P., Grosse-Ruyken, M. et al. (2000). Line bisection judgments implicate right parietal cortex and cerebellum as assessed by fMRI. Neurology, (54), 1324–1331.
Fink, G. R. , Marshall, J. C. , Weiss, P. H. , & Zilles, K. (2001). The Neural Basis of Vertical and Horizontal Line Bisection Judgments: An fMRI Study of Normal Volunteers. NeuroImage, 14(1), S59-S67.
Foulsham, T., Gray, A., Nasiopoulos, E. & Kingstone, A. (2013). Leftward biases in picture scanning and line bisection: A gaze-contingent window study. Vision Research, (78), 14–25.
Gilchrist, I. D., & Harvey, M. (2006). Evidence for a systematic component within scan paths in visual search. Visual cognition, 14(4-8), 704–715.
Haan, B. de, Morgan, P. S., & Rorden, C. (2008). Covert orienting of attention and overt eye movements activate identical brain regions. Brain Research, (1204), 102–111.
Lipshits, M. & McIntyre, J. (1999). Gravity affects the preferred vertical and horizontal in visual perception of orientation. Neuroreport, 10(5), 1085-1089.
Liversedge, S. P. & Findlay, J. M. (2000). Saccadic eye movements and cognition. Trends in Cognitive Sciences, 4(1), 6–14.
Loftus, A. M., & Nicholls, M. (2012). Testing the activation–orientation account of spatial attentional asymmetries using transcranial direct current stimulation. Neuropsychologia, 50(11), 2573–2576.
Loughnane, G. M., Shanley, J. P., Lalor, E. C. & O’Connell, R. G. (2015). Behavioral and electrophysiological evidence of opposing lateral visuospatial asymmetries in the upper and lower visual fields. Cortex, (63), 220–231.
Mao, L., Zhou, B., Zhou, W. & Han, S. (2007). Neural correlates of covert orienting of visual spatial attention along vertical and horizontal dimensions. Brain Research, (1136), 142–153.
Nicholls, M. E. R., Mattingley, J. B., Berberovic, N., Smith, A. & Bradshaw, J. L. (2004). An investigation of the relationship between free-viewing perceptual asymmetries for vertical and horizontal stimuli. Cognitive Brain Research, 19(3), 289–301.
Post, R., Caufield, K. & Welch, R. (2001). Contributions of object- and space-based mechanisms to line bisection errors. Neuropsychologia, 39(8), 856–864.
Rahnev, D., Maniscalco, B., Graves, T., Huang, E., Lange, F. P. de & Lau, H. (2011). Attention induces conservative subjective biases in visual perception. Nature Neuroscience, 14(12), 1513–1515.
Rinaldi, L., Di Luca, S., Henik, A. & Girelli, L. (2014). Reading direction shifts visuospatial attention: An Interactive Account of attentional biases. Acta psychologica, (151), 98–105.
Thomas, N. A., Castine, B. R., Loetscher, T. & Nicholls, M. E. (2015). Upper visual field distractors preferentially bias attention to the left. Cortex, (64), 179–193.
Thomas, N. A. & Elias, L. J. (2011). Upper and lower visual field differences in perceptual asymmetries. Brain Research, (1387), 108–115.
van Vugt, P., Fransen, I., Creten, W. & Paquier, P. (2000). Line bisection performances of 650 normal children. Neuropsychologia, 38(6), 886–895.
Wexler, M., Mamassian, P. & Schütz, A. C. (2022). Structure of visual biases revealed by individual differences. Vision Research, (195), 108014.
باغ نظر
دوره 20، شماره 119
اردیبهشت 1402
صفحه 65-76

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار