تبیین نقش قدرت در بافت جوامع قرون وسطی و اثر آن بر تحولات کارکردی باغ‌های قرن 6-15 م.

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

2 استادیار، دکتری تاریخ معماری و هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

بیان مسئله: در باغسازی قرون‌ وسطی عامل مذهب و تسلط آموزه‌های کلیسا دلیل اصلی رشدنیافتگی باغسازی سده‌های میانه خوانده می‌شود که براساس آن انسان عصر مسیحیت به‌ دلیل دیدگاه‌های ایدئولوژیک و افراطی از طبیعت و مظاهر آن چشم‌پوشی می‌کرده است. در واقع قدرت اندیشه‌های مذهبی سبب عدم شکل‌گیری باغ‌های منسجم در اوایل قرون ‌وسطی و کاهش این قدرت در اواخر دوره، باعث شکل‌گیری باغ‌ها در وجه زیباشناسانه شده ‌است. در مطالعات باغسازی قرون وسطی مذهب به عنوان پدیده‌ای همه‌گیر به تمام ابعاد جامعه بسط داده شده و تأثیر عواملی چون وضعیت اجتماعی و معیشتی مردم، تحولات سیاسی قدرت‌های حاکم و شرایط اقتصادی، کمتر مورد بررسی قرار گرفته ‌است.
اهداف پژوهش: این پژوهش با هدف بررسی علل مغفول‌ماندن و رشدنیافتگی باغسازی سدة میانه، به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا دگماتیزم مذهبی و باورهای کلیسا دربارة طبیعت علت اصلی اثرگذار بر ماهیت و کارکرد باغ‌های قرون ‌وسطی بوده ‌است؟ به‌ جز عامل مذهب چه عوامل دیگری در تحولات کارکردی باغ‌های این دوره دخالت دارند؟
روش پژوهش: این پژوهش با بهره‌گیری‌ از رویکرد تبیینی به بررسی کارکردهای باغ‌های قرون ‌وسطی با روش تحلیلی از دریچة تحولات رویدادهای تاریخی و بافت اجتماعی می‌پردازد و بر مبنای تحلیل داده‌های نوشتاری و تصویری نقش عوامل مذهبی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مجموعه عوامل مذهبی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعیِ شهرهای قرون ‌وسطی در طی 9 قرن، باغسازی این دوران را تحت‌ تأثیر قرار داده و عامل قدرت و گروه‌های صاحب ‌قدرت در هر دوره تعیین‌کنندة ماهیت، کالبد و کارکرد باغ بوده‌اند. در قرن 12- 6 م. قدرت حاکم (نظام کلیسا-فئودال) گونه باغ‌های مذهبی و معیشتی-کارکردی را پدید آورده و در قرن 15-12م. اشراف شهرنشین (اصناف تجاری) باغ‌های لذت را شکل داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Contribution of Power to the Context of Communities in the Middle Ages and its Effect on the Functional Evolution of Gardens in the 6th-15 th Centuries

نویسندگان [English]

  • Parichehr Saboonchi 1
  • Hamideh Abarghouei Fard 1
  • Heshmatollah Motedayen 2
1 Ph.D. Candidate in Landscape Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Problem statement: The factor of religion and the domination of the church’s instructions are the reason for undeveloped garden construction in the Middle ages. According to this fact, the human being in the Christianity era ignored nature and its manifestations because of ideological and extreme visions. As the matter of fact, the power of religious thoughts has led to not the cohesive gardens being formed in the early Middle Ages. As this power weakened in the late ages, the gardens were constructed according to aesthetics aspects. Religion dominated all dimension of the society. Therefore, other factors such as social status and people’s livelihood, political revolutions of sovereign powers, and economical situations have not been precisely investigated.
Research objectives: This research aims to investigate the reasons for developing gardens in the Middle Ages and answers the question of whether or not the religious dogmatism and the belief injected by the church about nature, make a negative impression on the essence and function of gardens in the middle ages. Except for religion, which factors are interfering in the functional evolutions of this era?
Research method: This research specifies the functions of gardens in the Middle Ages manipulating the indicating approach and analytic method. The research considers historical events and social context based on the written and pictorial analysis.
Conclusion: Research findings represent the combination of religious, political, economic, and social factors in Middle Age cities during 9 centuries, had affected the construction of the gardens in this era and the factor of power also rulers determined the essence, soul, and function of the gardens. In the 6- 12 th centuries, the rulers (church- feudal) created religious, livelihood- functional gardens and in the 12-15 th centuries, elites (business categories) formed joyful gardens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The function of gardens in the Middle Ages
  • The context of society
  • Church- feudal system
  • Business categories
  • Power

مراجع

ابرقویی‌فرد، حمیده و صابونچی، پریچهر. (1399). خِرَد محیطی، دانش بومی و نقش عوامل اکولوژیک در برنامه‌ریزی و ساخت روستای کامو. منظر، 12(53)، 18-25
ابرقویی‌فرد، حمیده؛ صابونچی، پریچهر و متدین، حشمت‌الله. (1400). تأملی بر نمودهای قدرت در بازنمایی باغ‌های آشوری و نئوآشوری با تکیه بر کتیبه‌ها و نقش‌برجسته‌هایی از قرن 12 تا 7 ق.م. هنر و تمدن شرق، 9(31)، 5-17.
بکر، کارل. ل. و دنکاف، فردریک. (1380). سرگذشت تمدن (ترجمة علی محمد زهما)، چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
بنه‌ولو، لئوناردو. (1385). شهرهای اسلامی و اروپایی در قرون ‌وسطی (ترجمة پروانه موحد)، چاپ دوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
پاکزاد، جهانشاه. (1392). تاریخ شهر و شهرنشینی در اروپا از آغاز تا انقلاب صنعتی، چاپ سوم. تهران: آرمان شهر.
ترنر، تام. (1395). تاریخ باغسازی (ترجمة حمیدرضا عظمتی). تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
جوادیان، مسعود و دیگران. (1379). تاریخ ایران و جهان 1. تهران: وزارت‌ آم‍وزش‌ و پ‍رورش‌، ش‍رک‍ت‌ چ‍اپ‌ و ن‍ش‍ر کتاب‌های درس‍ی‌ ای‍ران.
حقیر، سعید و کامل‌نیا، حامد. (1394). نظریه مدرنیته در معماری، چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
حقیقت‌بین، مهدی؛ ص برنجی، شینا؛ علیدوست ‌ماسوله، ساناز؛ فارسی‌آستانه،  ندا؛ یزدانی‌رستم،  مائده و کریمی، میترا. (1397). سیر اندیشه‌ها در تاریخ باغسازی جهان. تهران: مهر نوروز.
داب، موریس. (1359). گذر از فئودالیسم به سرمایه‌داری (ترجمة احمد تدین). تهران: توکا.
دباغیان، فرنوش. (1395). ساختار سکونت و نظام محله در شهرهای قرون‌وسطی. هنر و تمدن شرق، 4(14)، 41-54.
دنسکوی، گ.م و آگیبالووا، الف. و. (1357). تاریخ سده‌های میانه (ترجمة رحیم رییس نیا). تهران: پیام.
دورانت، ویلیام جیمز. (1380). تاریخ تمدن: عصر ایمان (ترجمة ابولقاسم طاهری). ج. 4. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
روشر، نیکولاس. (1381). آیا تبیین‌هاى تاریخى متفاوتند (ترجمة عباس بخشى پور رودسرى). مجله حوزه و دانشگاه، 8(33)، 24-38.
زرشناس، شهریار. (1387). مبانی نظری غرب مدرن. تهران: کتاب صبح.
ساروخانى، باقر. (1375). روش‌هاى تحقیق در علوم اجتماعى. ج. 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگی.
سلیمانی، کریم و پرواره، مهدی. (1394). ظهور شهر و شهرنشینی در قرون ‌وسطی. تحقیقات تاریخ اجتماعی، 5 (10)، 83-102.
صابونچی، پریچهر. (1399). گردشگری منظر کاخ ایرانی توصیف و تبیین قصرقاجار تهران با رویکرد منظر. گردشگری فرهنگ، 1(3)، 29-36.
فروند، ژولین. (1362). آراء و نظریه‌ها در علوم انسانى (ترجمة علی محمد کاردان). تهران: مرکز نشر دانشگاهى.
قدوسی‌فر، سید هادی؛ حبیب، فرح و شهبازی، مهتیام. (1391). حکمت خالده و جایگاه طبیعت در جهان‌بینی و معماری معابد ادیان مختلف، باغ نظر، 9(20)، 37-50.
قلتاش، عباس و ستایش‌فر، مریم. (1396). واکاوی اندیشه‌های قرون‌وسطی. علوم اجتماعی، 3 (4)، 10- 23.
قلندریان، ایمان؛ تقوایی، علی‌اکبر و کامیار، مریم. (1395). مطالعة تطبیقی رابطة انسان و محیط زیست در تفکر توسعة پایدار و تفکر اسلامی. پژوهش‌های معماری اسلامی، 4(1)، 62-76.
مامفورد، لوئیز. (1385). فرهنگ شهرها (ترجمة عارف اقوامی مقدم)، چاپ اول. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.
مردیها، مرتضى. (1382). فضیلت عدم قطعیت. تهران: طرح نو.
مفتخرى، حسین. (1389). توصیف، تفسیر و تبیین در تحقیقات تاریخى. کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، (146)، 2-13.
موریس، جیمز. (1385). تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی (ترجمة راضیه رضازاده)، چاپ چهارم. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
نصر، سید حسین. (1386). دین و نظم طبیعت (ترجمة انشاالله رحمتی)، چاپ دوم. تهران: نشر نی.
هاوزر، آرنولد. (1363). تاریخ اجتماعی هنر (ترجمة امین موید). تهران: نشر چاپخش.
 
Benevolo, L. (1980). The History of the city. London: Scholar Press.
Biese, A. (1905).  The development of the feeling for nature in the middle ages and modern times. London: George Routledge and Sons.
Bredin, H. (2002). Medieval Art Theory. A Companion to Art Theory. United States: Blackwell Publishing.
Carella, B. (2010). Health and Healing from the Medieval Garden. English Studies, 91(5),579-582.
Cazelles, R. & Rathofer, J. (2001). The Very Rich Hours of the Duke of Berry. Tournai: The Renaissance of the Book.
Crescenzi, P. (1230/1320). The Champastres and Ruraulx Prouffitz. Bologna: Basilica di San Domenico.
Crouzet, F. (2001). A History of the European Economy, 1000–2000. Virginia: University Press of Virginia.
Dendle, P. & Touwaide, A. (2015). Health and Healing from the Medieval Garden. USA: Boydell press.
 Dyer, C. (1989). Standards of Living in the later Middle Ages: Social change in England c. 1200-1520. United Kingdom: Cambridge University Press.
Geertz, C. (1973). The interpretation of cultures: Selected essays. London: Fontana.
Guba, E. G., Lincoln, Y. (1994). Competing paradigms in qualitative research. In N. Denzin & Y. Lincoln, (Eds.), The handbook of qualitative research, London: Sage, 105–117.
Harvey, J. (1981). Medieval gardens.  London: Batsford.
Hause, S. & Maltby, W. (2004). Western Civilization: A History of European Society. London: Wadsworth Publishing Inc.
Hohenberg, P. M. & Lees, H. L. (1996). The Making of Urban Europe, 1000-1994. Massachusetts: Harvard University Press.
Huberman, A. M., & Miles, M. B. (1994). Data management and analysis methods. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research, CA: Sage, 428–444.
Impelluso, L. (2007). Gardens in Art. USA: Getty Publications.
Koenigsberger, H. G. (1987). Medieval Europe 400 – 1500. London; New York: Longman.
Landsberg, S. (2003). The Medieval Garden. Toronto: University of Toronto Press.
Le Goff, J. (1988). Medieval Civilization. United Kingdom: Oxford Basil Blackwell.
Lewis, C. S. (1936). The Allegory of Love: A Study in Medieval Tradition. England: Oxford University Press.
Lewis, C., Mitchell-Fox, P. & Dyer, C. (1997). Village, Hamlet and Field. Manchester: Manchester University Press.
Liddiard, R. & Williamson, T. (2008). There by Design? Some Reflections on Medieval Elite Landscapes. ,Archaeological Journal, 165(1), 520-535.
MacDougall, E. B. (1986). Medieval Gardens. United States: Harvard University.
Palliser, D. M. (2000). The Cambridge Urban History of Britain: 600-1540. Vol. 1. Cambridge: Cambridge University Press.
Pirenne, H. (1946). Medieval Cities: Their Origins and the Revival of Trade, (D. Frank Halsey, Trans.). Princeton: Princeton University Press.
Postan, M. M., Habakkuk, H. J. & Miller, E. (1987). The Cambridge Economic History: Trade and Industry in the Middle Ages, Vol. 2. Cambridge: Cambridge University Press.
Roberts, E. (1998). The Bishop of Winchester’s deer parks in Hampshire 1200–1400. Proceedings of the Hampshire Field Club, (44), 67–86.
Rohr, C. (2002). Man and nature in the Middle Ages, Lecture at Novosibirsk State University, Reteieved from: http://www.sbg.ac.at/ges/people/rohr/nsk2002.htm.
Rudolf Rahn, J. (1876). Geschichte der Bildenden Künste in der Schweiz. Zürich: Von den Ältesten Zeiten bis zum Schlusse des Mittelalters.
Seignobos, C. (1933). A History of the French People (The Bedford Historical Series). United Kingdom: Jonathan Cape.
Singh, R. K., Pretty, J. & Pilgrim, S. (2010). Traditional knowledge and biocultural diversity: Learning from tribal communities for sustainable development in northeast India. Journal of Environmental Planning and Management, 53(4), 511–533.
Taylor, C. C. (1972). Medieval moats in Cambridgeshirein Archaeology in the Landscape, In P. J. Fowler  John Baker (eds.), London, 237–48.
Taylor, C. C. (1989). Somersham Palace, Cambs: a medieval landscape for pleasure? in from Cornwall to Caithness, In M. Bowden, D. Mackay & P. Topping (Eds.).  British Archaeological Reports British Series, (209), 211–24.
Taylor, C. C. (2000). Medieval Ornamental Landscapes, Landscapes,1(1), 38-55.
Teyssot, J. (1998) Les fortresses urbaines. Châteaux Gaillard, (18), 8–231.
Zimmer, J. (1998). Zur wahl des burgbauplatzes. Châteaux Gaillard, (18), 257–67.
باغ نظر
دوره 18، شماره 99
شهریور 1400
صفحه 43-52

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار