نقش مهندسان آلمانی در معماری معاصر ایران (با تأکید بر دورۀ پهلوی اول بین سال‌های 1304 تا 1320)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

بیان مسئله: آلمان همواره یکی از شرکای مهم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران بوده است. در دوران حکومت پهلوی اول کشور آلمان نقش ملموسی در شکل‌گیری برخی مراکز دانشگاهی، اقتصادی و صنعتی در ایران داشت. از این‌رو عده‌ای متخصص و صاحب‌نظر آلمانی در حوزه‌های مختلف نظیر صنعت، اقتصاد و اساتید برجستۀ دانشگاه، زمینه را برای بنیان‌کردن کشوری مدرن فراهم کردند، بالطبع معماری نیز در کنار سایر پدیده‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دستخوش تغییرات اساسی شد و معماران آلمانی در این جریان نقش ویژه‌ای ایفا کرده‌اند.
هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش متخصصان آلمانی‌ در معماری معاصر ایران است تا در نهایت به تبیین دستاوردها و ویژگی‌های آثار معماران و متخصصان آلمانی‌ای بپردازد که در ایران حضور داشته‌اند.چارچوب نظری تحقیق: با قدرت‌گرفتن رضاشاه روابط ایران و آلمان به‌تدریج از مرحلۀ سردی که جنگ جهانی اول موجبات آن را فراهم کرده بود خارج شد، و از طرف دیگر در سال‌های دهۀ سوم قرن بیستم آلمان دوباره درصدد برآمد تا روابط خود را با ایران گسترش دهد، از همین رو مراودۀ بین دو کشور، زمینۀ حضور متخصصان و مهندسان آلمانی را در ایران فراهم کرد.
روش تحقیق: در این پژوهش از روش تحقیق تاریخی تفسیری و همچنین روش توصیفی و تحلیلی به ‌صورت آمیخته استفاده‌ شده است. بر این اساس با بهره‌گیری از منابع تاریخی و منابع اسنادی به شناسایی و معرفی متخصصان آلمانی و نقش آنها در ایران و بازتاب آن بر جنبه‌های مختلف معماری معاصر پرداخته خواهد شد.
نتایج تحقیق: تأثیر مهندسان آلمانی بر معماری ایران را می‌توان در سه بخش دسته‌بندی کرد:1. افزایش کیفیت ساخت و تحول در روند معماری سنتی ایران از طریق به‌‌کارگیری مصالح نوین؛2. زمینۀ طراحی عملکردهای جدید؛ و 3. بخش زیبایی‌شناسی و نمادپردازی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of German Engineers on Contemporary Iranian Architecture (With Emphasis on the First Pahlavi Period between 1925 and 1941)

نویسندگان [English]

  • Morteza Mirzahosseini 1
  • Hossein Soltanzadeh 2
  • Fariba Alborzi 3
1 Ph.D. Candidate in Architecture, Department of architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
2 Faculty of Architecture and Urban Planning, Central Tehran branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Department of architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

Problem statement: Germany has always been one the most important economic, political and cultural partner of Iran. During the first Pahlavi government, Germany had had a tangible role in constructing some educational, economic, and industrial centers in Iran; hence some eminent German specialists and experts of different fields, such as industry and economy and eminent professors at universities, provided the background for the foundation of a modern country in Iran. Consequently, architecture, besides other social, political, and cultural phenomena, witnessed a substantial transformations and German architects had played a noticeable role in this process.
The objective of this research is to analyses and explain the rank of German experts in Iran’s contemporary architecture, in order to find out the concealed Wisdom within German architects’ art pieces, and finally explain the features and criteria of the work, created by German experts and architect who were present in Iran.
The hypothesis: (theory) of this research is that after Reza Shah consolidating of power, the relationship between Iran and Germany, changed from coldness, which was caused by the first world war, to become strong gradually. Furthermore, during the third decade of 20th century, Germany tried to recreate and extend their relationships with Iran. Therefore, so the connection between the two countries provided for the presence of German specialists and engineers in Iran.
Research methodology: This research uses and combines the historical interpretation, analytic and descriptive methodologies. Thus, by using the historical resources, and documents, identifying and introducing German experts and their role in Iran, and their reflection on different aspects of contemporary architecture.
Conclusion: German engineers influence on Iran’s architecture can be categorized into three sections: first, the increasing quality of Iranian traditional architecture constructions and transformations, by using modern materials. Then in new practical models design field, and finally in the aestheticism and symbolism which illustrated the concealed Wisdom in German architects’ constructions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • First Pahlavi
  • German Engineers
  • Contemporary Architecture
  • Traditional Architecture
افشار نادری، کامران. (1383). معماری صنعتی ایران بین دو جنگ جهانی. مجلة معمار، (25)، 144-133.
بانی‌مسعود، امیر. (1388). معماری معاصر ایران. تهران: نشر هنر معماری قرن.
باور، سیروس. (1396). هتل رامسر. تاریخ مراجعه: 20/4/1397. فایل دسترس در: /http://ammi.ir / اخبار-و-مقالات/مقالات-معماری-و-شهرسازی/ هتل-رامسر
برج آب بانک ملی، (3/7/1393). روزنامه ایران. ص 11.
برک، پیتر. (1389). تاریخ فرهنگی چیست؟ (ترجمه نعمت‌الله فاضلی و مرتضی قلیچ). تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
به سقف سالن ایستگاه راه‌آهن تهران نگاهی بیندازید، در گذر زمان: به مناسبت سوم شهریور 1320. (3/6/1389). روزنامه شرق.
پاکدامن، بهروز. (1376). نگاهی کوتاه بر شیوه‌ها و گرایش‌های معماری در تهران. تهران: انتشارات روشنگران.
پهلوان‌زاده، لیلا. (1392). ماکس شونمان معمار کارخانه‌های اصفهان.تاریخ مراجعه: 18/4/1397. فایل دسترس در: https://memarnet.com/en/node/2470
پهلوان‌زاده، لیلا. (17/12/1394). روزنامه نسل فردا، سال بیست و پنجم، شماره 5077.
حقیر، سعید. (1387). سبک‌شناسی آر- نوو در معماری معاصر ایران. هنرهای زیبا، (35)، 73-63.
دانیل، ویکتور. (1382). نیکلای مارکف: مجموعه معماری دوران تحول در ایران (ترجمة سهراب سروشیانی و بیژن شافعی). تهران: انتشارات دید.
رجبی، پرویز. (1355). معماری ایران در عصر پهلوی. تهران: چاپ نقش‌جهان.
سرداری‌نیا، صمد. (1386). بلدیة تبریز نخستین شهرداری ایران. تبریز: شهرداری تبریز.
سلطان‌زاده، حسین. (1383). بازتاب سنت در معماری ایران. تاریخ مراجعه: 19/4/1397. فایل دسترس در: http://ammi.ir/ اخبار-و-مقالات/مقالات-معماری-و-شهرسازی/بازتاب-سنت-در-معماری-ایران/
شهیدی، نازنین و قیومی بیدهندی، مهرداد. (1393). رویکرد تاریخ فرهنگی و امکان و فواید آن در مطالعات معماری ایران. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی، 5 (17)، 107-87.
صارمی، علی‌اکبر. (1374). مدرنیته و رهاوردهای آن در معماری و شهرسازی ایران. مجله گفتگو، (10)، 70-57.
فکوهی، ناصر. (1383). انسان‌شناسی شهری. تهران: نشر نی.
قبادیان، وحید و کیانی، مصطفی. (1392). خاستگاه معماری مدرن در تهران بررسی و شناخت اولین بنای سبک معماری مدرن در پایتخت کشور. فصلنامه معماری و شهرسازی، (11)، 92-39.
قبادیان، وحید. (1392). سبک‌شناسی و مبانی نظری در معماری معاصر ایران. تهران: مؤسسه علم معمار رویال.
کیانی، مصطفی. (1383). معماری دورة اول پهلوی (1299-1320) دگرگونی اندیشه‌ها، پیدایش و شکل‌گیری معماری دوره بیست‌ساله معاصر ایران. تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
نیکویه، محمود. (1387). تاریخچة بلدیة رشت از مشروطه تا 1320. رشت: انتشارات ایلیا.
یارشاطر، احسان. (1384). تاریخ روابط ایران و آلمان. تهران: امیرکبیر.
Grigor, T. (2009). Building Iran: modernism, architecture, and national heritage under the Pahlavi monarchs. New York: Prestel.
Marefat, M. (1988). Building to power: architecture of Tehran 1921-1941. Massachusetts Institute of Technology, Dept. of Architecture. URL: http://dspace.mit.edu/handle/1721.1/14535.
Matthias, D. (2006). Architecture In Berlin 1933 -1945: A Guide Through Nazi Berlin. Germany: Berlin.
Philpott, C. (2016). Relics of the reich ,Great Britain. Berlin: Pen & Sword Military.
Pohl, M. (1999). Philipp Holzmann. Geschichte eines Bauunternehmens 1849 - 1999. München: C.H. Beck.
Rashad, M. (1990). Iran. Geschichte, Kultur und lebendige Traditionen - antike Stätten und islamische Kunst in Persien. Ostfildern: DuMont.
Siekmann, B. (2001). Hochtief and Its History: From the Helf mann Brothers into the 21st Century. Berlin: Verlag Bauwesen.