مفهوم طراحی مشارکتی منظر

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معماری. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد معماری منظر

چکیده

بیان مسئله: کلمه مشارکت از حدود دویست سال پیش، برای اولین بار در امور سیاسی اروپا، برای مشارکت مردان در رای دادن و تصمیم‌سازی مطرح شد. پس از آن، به‌تدریج استفاده از این کلمه در سایر ابعاد اجتماعی و محیطی اروپا، رواج پیدا کرد. از حدود سال 1370 تا به امروز در کشور ایران، شاهد استفاده روز افزون از این کلمه در ابعاد گوناگون هستیم. بدین ترتیب، عباراتی نظیر مشارکت سیاسی، مشارکت اجتماعی، مشارکت مدنی، مدیریت مشارکتی و منظر مشارکتی در طی چند دهه اخیر رواج یافته‌اند. علیرغم استفاده فراوان از عبارت منظر مشارکتی در متون تخصصی، مفهوم دقیق این عبارت در هیچ یک مشخص نشده است و نوشتارهای متعدد، معانی متفاوتی برای آن در نظر گرفته‌اند.
هدف: با توجه به این چندگانگی مفهومی عبارت منظر مشارکتی و همچنین به کارگیری عبارات متعدد و مشابه برای این مفاهیم، هدف این نوشتار، بررسی مفهوم طراحی مشارکتی منظر است.
روش تحقیق: روش تحقیق به صورت کیفی و تحلیل محتوا است. ابتدا مفهوم واژه "مشارکت" و کلمات مشابه با آن در متون ایرانی بررسی شده است. سپس در خصوص واژه "منظر"، به دیدگاه متخصصان پرداخته شده است. در نهایت، مفاهیم قابل اتخاذ از کلمه "منظر مشارکتی" از دیدگاه نویسندگان داخلی تبیین شده است. همچنین مفهوم عبارت انگلیسی Participation in landscape Design نیز بررسی شده است.
نتیجه‌گیری: در نهایت با بررسی های انجام شده، مفهومی برای طراحی مشارکتی منظر مشخص شد که علاوه بر آنکه ابعاد عینی و ذهنی منظر را در برمی‌گیرد و همچنین برای بیان این مفهوم، عبارت طراحی مشارکتی منظر به جای سایر عبارات مشابه پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of Participation in Landscape Design

نویسندگان [English]

  • Seyed-Amir Mansouri 1
  • Mahda Foroughi 2
1 University of Tehran
2 University of Tehran
چکیده [English]

Problem statement: The word participation was introduced for the first time in European political affairs for the participation of men in voting and decision-making, about two hundred years ago. Subsequently, the use of this word gradually became widespread in other social and environmental dimensions of Europe. From around 1991 until now in Iran, we see an increasing use of this word in various dimensions. Thus, phrases such as political participation, social participation, civil participation, participatory management and landscape participation become popular over the last few decades. Despite the frequent use of participation in landscape in technical texts, the exact meaning of this term is not specified anywhere, and several texts have considered different meanings for it.
Purpose: Given this conceptual multiplicity of participation in landscape, as well as the use of multiple and similar phrases for these concepts, the purpose of this paper is to examine the concept of participation in landscape design.
Research Methodology: The research method is qualitative and content analysis. At first, the concept of the word "participation" and similar words have been examined in the Iranian texts. Then, in terms of the word "landscape", the experts view has been considered. Finally, the concepts that can be comprehended from the word "participation in landscape" are explained from the perspective of domestic writers. Also, the concept of participation in landscape design in English has also been reviewed.
Conclusion: Finally, a concept was found for "participation in landscape design" through the studies that in addition to considering the objective and subjective aspects of landscape, the concept of participation in landscape design was proposed instead of other similar terms to express this concept.

کلیدواژه‌ها [English]

  • participation
  • landscape
  • Participation in landscape design
آریان‌پور کاشانی، عباس. (1374). فرهنگ دانشگاهی انگلیسی فارسی. تهران : سپهر.
امین‌زاده، بهناز. رضابیگی‌ثانی، راضیه. (1391). ارزیابی جایگاه مشارکت در طرح‌های منظر شهری به منظور ارایه فرایند مناسب بازآفرینی بافت‌های آسیب دیده. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، (3): 29-39.
انصاری، حمید. (1371). مبانی تعاون. تهران : انتشارات آزمایشی متون درسی، دانشگاه پیام نور.
اوکلی، پیتر و مارسدن، دیوید. (1370). رهیافت‌های مشارکت در توسعه روستایی. ت : منصور محمودنژاد. تهران : مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی، وزارت جهاد سازندگی.
اینانلو چولاخلو، رویا. سهیلی، جمال الدین. (1395). بررسی میزان مشارکت‌های عمومی در رسیدن به ارتقای کیفی فضاهای گمشده شهری. نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، 7(24): 172-157.
باطنی، محمدرضا. (1354). زبان و تفکر، تهران : انتشارات زمان.
جاودانی، علی. پروین، حسین.(1394 ). مشارکت فضا و مردم یا اتصال امر سیاسی و فضای شهری. مجله باغ نظر،12(34) : 109-124.
جعفری، محمدتقی. مهر (1365). مبانی فرهنگی لازم برای تحقق بخشیدن به مشارکت و هماهنگی همه مردم در کارهای اجتماعی، مجموعه مقالات کنفرانس مشارکت شیراز، دفتر مرکزی وزارت جهاد سازندگی.
دارابی، حسن. (1388). نقش مشارکت در طراحی محیط روستایی.محیط‌شناسی 35(52): 124-111.
دهخدا، علی‌اکبر. (1352). لغت نامه دهخدا. تهران : سازمان لغت نامة ّدانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
شرتونی، رشید. (1365). مبادی العربیه. ج4. بیروت : دارالمشرق.
طباطبایی، سید محمد‌رضا. (1394). صرف ساده. قم : انتشارات دارالعلم.
فرهادی، مرتضی. (1381)، فضای مفهومی مشارکت هم معنایی و ناهم معنایی یاریگری با مشارکت و همکاری، فصلنامه علوم اجتماعی، 9(19): 34-7.
فیض‌آبادی، محمود. (1394). زیست بازار رویکردی نو برای طراحی و باز آفرینی مفهوم کهن بازار در دوران معاصر(مورد مطالعه: بازار بزرگ ملل مشهد). فصلنامه علمی-تخصصی ایده، 1(2): 14-3.
متین،‌ نعمت الله. (1377). مبانی نظری مشارکت و ضرورت‌های آن، ماهنامه جهاد، (214 و 215):48-44.
منصوری، سید امیر. (1383). درآمدی بر شناخت معماری منظر. مجله باغ نظر، 1(2): 78-69.
منصوری، سید امیر. (1384). جزوه درس مبانی نظری معماری منظر. دانشگاه تهران.
مهران‌نژاد، ماریه. غلام‌پور، سعید. (1391). نورپردازی تعاملی. فصلنامه منظر، 4 (21) : 60-56.
Arnstein, Sh. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Planning Association 35(4): 215-224. 
Berque, A. (1994). Sous la direction, Cinq propositions pour une theorie du paysage. Paris: Champ Vallon.
Roger A. (1994) . Histoire d’ une passion theorique. In Clinq propositions pour une theorie du paysage. Paris: Champ Vallon.
White, S. C. (1996) . Depoliticising development: The uses and abuses of participation. Development in Practice 6, no 1: (February) 6-15