TY - JOUR ID - 139238 TI - "نوزاینده رود" پژوهشی در بازشناسی رودخانه زاینده‌رود و تحلیل آن به مثابۀ سیستم یکپارچه اجتماعی-اکولوژیک JO - باغ نظر JA - BAGH LA - fa SN - 1735-9635 AU - صابری نهرفروزانی, احمد AU - منصوری, سید امیر AD - کارشناس ارشد معماری منظر، دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران. AD - استادیارگروه معماری منظر، دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 18 IS - 102 SP - 101 EP - 114 KW - زاینده‌رود KW - اصفهان KW - رودخانۀ شهری KW - نگاه کل نگر KW - سیستم اجتماعی-اکولوژیک DO - 10.22034/bagh.2021.218452.4454 N2 - بیان مسئله: رودخانة زاینده‌رود به‌عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین عامل اکولوژیک دشت اصفهان، عامل اصلی تداوم سکونت و تنظیم‌کنندة اکوسیستم منطقه، طی چند سال اخیر به دلایل مختلف از جمله تغییرات آب‌و‌هوایی، خشکسالی، نگاه سنتی در سدسازی، افزایش جمعیت، اصرار بر الگو‌های کشاورزی سنتی، صنایع آب‌بر، برداشت‌های بی‌رویه و خارج از برنامه، تفکیک مدیریت یکپارچه و تصمیمات غیرکارشناسانه و غیرقانونی، با کم‌آبی و بحران خشکی مواجه شده است. این موضوع سبب قطع متناوب جریان آب رودخانه در شهر اصفهان، و به تبع آن نقصان‌هایی در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و گردشگری شهر شده است.هداف پژوهش: در همین راستا پژوهش حاضر با خاستگاه نظری دیسیپلین منظر و اتخاذ نگاه سیستمی به پدیدة طبیعی؛ مهم‌ترین مسئلة پیرامون بحران رودخانة زاینده‌رود در اصفهان را در تفکیک مؤلفه‌های سازندة کلیت آن در نتیجة فقدان نگاه سیستمی و کل‌نگر درتحلیل و مدیریت آن می‌داند. از این رو به عنوان راهبرد اصلی در مواجهه با این موضوع؛ نگاه کل‌نگر به رودخانه به مثابة یک سیستم یکپارچه، فهم پیوستة مسائل اکولوژیک و تحلیل تأثیر جامعه بر ادراک از یک رودخانة شهری را مطلوب خود قرار داده است.روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحقیق مطالعة موردی با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی و اسناد تصویری و انطباق نظریة «فهم و تحلیل رودخانة شهری به مثابة سیستم یکپارچه اجتماعی-اکولوژیک»، به فهم زیرسیستم‌ها، کشف روابط درونی، شرایط، فشارها و جریان‌های آن در انطباق با وضعیت رودخانة زاینده‌رود می‌پردازد.نتیجه‌گیری: نتیجة این پژوهش نشان می‌دهد عدم تناسب میان فشارها و جریان‌های درونی میان زیرسیستم‌های اکولوژیک و اجتماعی در این ساختار، این مجموعه را از تعادل خارج و ویژگی تطبیق‌پذیری و خودسازمان‌دهی آن را با اختلال مواجه کرده است. موضوعی که می‌بایست با بازیابی روابط نادیده گرفته شده میان مؤلفه‌های اجتماعی اصلی (ارزش‌ها، مردم و حکومت) و روابط از بین رفته میان شرایط و فرآیندهای اکوسیستم و نقش زیرساخت‌های اجتماعی در تصمیمات کلان، مورد توجه قرار گیرد و با اجرای برنامه‌ای چندسطحی، زمان‌مند و راهبردی این تعادل به سیستم بازگردد. UR - http://www.bagh-sj.com/article_139238.html L1 - http://www.bagh-sj.com/article_139238_b188943a4f31d07f7cd69b5cd9db12cb.pdf ER -