%0 Journal Article %T تطبیق نقوش زربفت‌های گورکانی هند با زربفت‌های صفوی %J باغ نظر %I پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر %Z 1735-9635 %A طالب پور, فریده %A خطایی, سوسن %D 2012 %\ 10/01/2012 %V 9 %N 22 %P 11-22 %! تطبیق نقوش زربفت‌های گورکانی هند با زربفت‌های صفوی %K زربفت %K طرح %K آرایه‌های تزئینی %K صفوی %K گورکانیان هند %R %X پارچه‌های زربفت، گروه مهمی از پارچه‌های دوره صفوی است که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی نگهداری می‌شود. بافت پارچه زری به عنوان هنری ظریفه در ایران دوره صفویه بسیار مورد توجه قرارگرفت. در این دوره، روابط مناسبی بین پادشاهان صفویه و حکام گورکانی هند برقرار بود و هنرمندان دو کشور با یکدیگر ارتباط گسترده‌ای داشتند، لذا شیوه‌های هنری آنها از یکدیگر تأثیر پذیرفتند به نحوی که می‌توان وجود نقش‌مایه‌های مشترکی را در منسوجات دو سرزمین، از جمله زربفت‌ها مشخص کرد. مطالعه و بررسی این آثار، روشنگر تأثیرپذیری پارچه‌های زری هند از پارچه‌های زری صفویه است. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تاریخی، توصیفی و تطبیقی با استناد به منابع کتابخانه‌ای و تصویری، تأثیرپذیری زربفت‌های گورکانی هند از آرایه‌های تزئینی و نقوش زری‌های دوره صفوی در ایران بررسی می‌شود. مقاله حاضر می‌کوشد ضمن شناسایی و مقایسه نگاره‌ها و ترکیب‌بندی ساختار نقش زری‌های هندی گورکانی با زری‌های دوره صفوی، نقوش آنها را براساس مضامین و موضوعات به کار رفته در بافت پارچه‌ها، دسته بندی و شناسایی کند. این بررسی نشان می‌دهد که طرح این منسوجات به نقوش ‌بندی، تصویری، راه راه، لچک و ترنج‌دار و نوشته‌دار تقسیم می‌شود. در این پارچه‌ها از عناصر تزئینی گوناگونی مانند  گل‌ها و گیاهان، جانوران، پرندگان، انسان، اشکال هندسی و نوشته استفاده شده است. طرح و نقش زربفت‌های صفوی بسیار متنوع است و در تعدادی از زربفت‌های گورکانی، نقوش گل‌ها و درختچه‌هایی دیده می‌شود که سبک آنها به گل‌ها و بوته‌های ایرانی شباهت بسیاری دارد. %U http://www.bagh-sj.com/article_1881_886398c5eceee873aa6c71ebc9a3352e.pdf