%0 Journal Article %T گونه‌شناسی و مقایسۀ تطبیقی رویکردهای پژوهشی در مطالعات حوزۀ زیبایی‌شناسی معماری %J باغ نظر %I پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر %Z 1735-9635 %A موسویان, سمیه %A امین زاده گوهرریزی, بهناز %A شاهچراغی, آزاده %D 2021 %\ 04/21/2021 %V 18 %N 95 %P 85-100 %! گونه‌شناسی و مقایسۀ تطبیقی رویکردهای پژوهشی در مطالعات حوزۀ زیبایی‌شناسی معماری %K زیبایی‌شناسی معماری %K رویکردهای پژوهشی %K انسان محوری %K تجربۀ زیبایی‌شناسی %R 10.22034/bagh.2020.235387.4570 %X بیان مسئله: تنوع نگرش‌های موجود در پژوهش‌های مختلف زیبایی‌شناسی معماری به موضوعی میان‌رشته‌ای و پیچیده مبدل شده که در حال توسعۀ ایده‌های نظری جدید بر مبنای حوزه‌ای وسیع است. به طوری‌که از دهۀ 70 میلادی تاکنون، جنبه‌ها و اصول زیبایی‌شناسی عمدتاً براساس دیدگاه‌های نظری و تجربی مختلف در حال گسترش است و این موضوع موجب تغییر بینش پژوهشگران نسبت به قواعد کلی پیشین شده است. لذا توجه محققان به زمینه‌های گوناگون مسائل نظری زیبایی‌شناسی سبب پدیدآمدن نگرش‌هایی جدید در خصوص جنبه‌های ارزیابی آثار معماری شده است، ولی با این‌حال اجماع و توافق اندکی در خصوص چارچوب‌های نظری و مفهومی این موضوع وجود دارد، مواردی که هنوز در بسیاری زمینه‌ها بحث‌برانگیز است. لذا در این راستا، این پرسش‌ها مطرح می‌شوند که مقوله‌های اصلی پژوهش‌های معاصر در حوزۀ زیبایی‌شناسی معماری چیست؟ و چه معیارهای ارزیابی در تحلیل زیبایی‌شناسی رویکردها به کار گرفته شده‌اند؟هدف پژوهش: این پژوهش پیرامون مواضع مختلف موضوع به گونه‌شناسی و مقایسۀ تطبیقی رویکردهای مرتبط تمرکز می‌یابد. چراکه اهمیت شناخت این رویکردها از این واقعیت ناشی می‌شود که پژوهش در زمینۀ ایده‌های زیبایی‌شناسانه که اساساً مرتبط با موجودیت فرهنگی انسان است، امکان بازگردانی مواضع نظری به فرآیندهای عملی خلاقیت و ادراک محیط و توسعه‌های بیشتر را محیا می‌سازد. روش پژوهش: تحقیق کیفی حاضر با استفاده از یک روش توصیفی و متعاقباً تحلیل محتوای کیفی تحت رویکردی تطبیقی-تفسیری به شناسایی متغییرهای اصلی موجود در روش‌شناسی پژوهش‌های شاخص و معتبر علمی پرداخته و با استدلال منطقی سعی بر تدقیق و مقایسۀ مبانی بینشی و نتایج تبیینی آنها دارد. در این راستا در مجموع 81 پژوهش در بازۀ زمانی 1989 تا 2017 در قالب کتاب و مقالات معتبر علمی از طریق موتور جستجوی گوگل اسکالر شناسایی شدند. دامنۀ اطلاعاتی این پژوهش معطوف به مطالعاتی است که با توجه به شالودۀ معرفت‌شناسی آنها به طور خاص موضوع زیبایی در معماری را مورد مطالعه قرار داده‌اند. لذا به شیوۀ تمام‌شماری، نمونه‌های در دسترس به عنوان جامعۀ آماری در نظر گرفته شدند.نتیجه‌گیری: مفهوم‌سازی در خصوص رویکردهای مطالعاتی زیبایی‌شناسی معماری، باید فراتر از ترجیحات شناختی و یا ادراکی انسان و ارزیابی بلافصل یک اثر (که در یک بافت متحدالمرکز، منفعل، شیء محور است) بسط یابد. لذا لزوم توسعۀ حوزه‌های روش‌شناختی ارزیابی‌های مبتنی بر «تجربۀ» انسان از محیط موجب می‌شوند تا عملاً همۀ جوانب محیط از جمله مطلوبیت آن و ارتقاء بهزیستی انسان را شامل شود. از این‌رو ضرورت دارد تا نگرش‌های پژوهشی از طریق رویکردهای انسان‌محور و با در نظرگرفتن ادراک چندگانه و پویا در بستری از یک گفتمان زیست‌محور، فعال، مشارکتی و تجربی به مطالعات زیبایی‌شناسی در این حوزه بپردازند، چراکه مفهوم زیبایی‌شناسی در معماری نیازمند شناخت دیدگاه عمیقی از بحث ادراک زیبایی از منظر «تجربۀ ادراکی» انسان است. %U http://www.bagh-sj.com/article_128763_43b133d3dbc8535d12550b727ed4a2e8.pdf