بررسی سه اثر هنری معاصر با محتوای اجتماعی از منظر نشانه‌شناسی با رویکرد سیر زایشی معنا

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

هنر و هنرمند نقش بزرگی در حفظ ارزش‌ها، مقاصد انسانی و نشان‌دادن خواسته‌ها و رفتارهای اجتماعی دارند. آثار هنری متأثر از رخدادهای اجتماعی و فرهنگی از عوامل و وجوه مهمی هستند که اگر در مطالعات نشانه‌شناسی هنرها وارد شوند و مورد بررسی قرار گیرند بر غنای تبیین‌ها و دستاوردهای این‌گونه پژوهش‌ها خواهند افزود همچنین موجب شناخت و درک ساحت‌های فرهنگی و هنری جامعه می‌شوند.
مقالة حاضر پاسخی است به این سوال که چگونه می‌توان از طریق مطالعات نشانه‌شناسی و روش سیر زایشی معنا، به تجزیه و تحلیل یک اثر هنری پرداخت و به حقیقت و مفاهیم پنهان آن دست یافت؟
فرضیه حاکی از آن‌ است که این‌گونه مطالعات با توجه به نظام‌های گفتمانی حاکم، سبک و خصوصیات نشانه‌گذارانه آثارهنری منجر به فهم و درک بهتر از هنر و فرهنگ جامعه می‌شوند.
هدف از این پژوهش ارزیابی و شناخت عناصر نشانه‌ای آثار منتخب، جهت دستیابی به زمینه‌بندی و وجوه معنایی نهفته درلایه‌های مختلف است تا نشان دهدکه چگونه کنش‌ها و روابط عناصر مختلف باعث شکل‌گیری گفتمان تعامل‌گرا و معنادار می‌شود.
روش تحقیق: به شیوة توصیفی-تحلیلی آثاری است که با محتوای اجتماعی که ضمن مطالعه از جنبه نظری، مهمترین زمینه‌های تولید مفاهیم این آثار را در فرایند سیر زایشی معنا براساس الگوی مطالعاتی گرماس بررسی کرده و از طریق نشانه‌ها و روابط عناصر و تجزیه و تحلیل ساختارهای ژرف به ظاهرشدن معنا در متن می‌پردازد.
نتیجه‌گیری :پژوهش نشان می‌دهد می‌توان با استفاده از نشانه‌شناسی و بهره‌گیری از سیر زایشی معنا به گفتمان‌های هنری و روابط تقابلی گوناگون پرداخته و به دلالت‌های معنایی آنها پی برد. همچنین دریافت مفاهیم نهفته در آثار می‌تواند منجر به شناخت بهتر و هوشیارانه‌تر از جامعه و تحولات آن شود. گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و استفاده از رسانه‌های گروهی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Three Contemporary Works of Art with Social Content from a Semiological Point of View: Generative Trajectory of Meaning Approach

نویسنده [English]

  • Sedigheh Ahmadian Baghbaderani
Faculty of Art and Architecture Islamic Azad University Center-Tehran
چکیده [English]

The art and artist play an important role in the conservation of values, human goals and showing social wishes and behaviors. Works of art affected by social and cultural events are important actors. If these works are introduced and investigated in the semiology studies of arts, they can improve the explanation enrichment and achievements of this kind of researches. Also, they can increase the knowledge and understanding of cultural and artistic domains of society.
The presented is an attempt to answer the following question: How one could achieve the study and analysis of a work of art through semiology studies and meaning generative flow method and reach its hidden trueness and concepts?
It is assumed that such studies lead to a better understanding of society’s art and culture. This could be achieved by considering the dominant discursive systems and notational style and properties of the works.
The aim of this research is to evaluate and identify sign elements of chosen works, in order to obtain the background and hidden meaning aspects in different layers and to demonstrate how the acts and relationships of different elements can form an interactive and meaningful discourse.
The research is a descriptive-analytic strategy in nature. To this purpose, works with social content were selected. In addition to study the theoretical aspect, this method investigates the most important backgrounds of the production of these works’ concepts in the meaning generative flow process based on the Greimas study pattern. It also covers the appearance of meaning in the text through signs, elements relations and the study and analysis of deep structures.
The research results show that artistic discourses and different oppositional relation can be analyzed using a semiological perspective and generative trajectory of meaning and find out their semantic significations. Also, discovering hidden concepts in the works could lead to a better and more conscious knowledge of society and its evolutions. Data were gathered from available resources in the mass media.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Work of art
  • Semiology
  • Meaning generative flow
  • Social crises
آرچر، مایکل. (1387). هنر بعد از 1960. ت : کتایون یوسفی. تهران : نشر حرفه هنرمند.
آیت الهی، حبیب‌الله. (1385). نشانه‌ها و نشانه‌شناسی. مجله خیال شرقی، (3) : 3-8.
ابوالقاسمی، محمد رضا. (1393). چالش‌های نشانه‌شناختی نقاشی و نقد نقاشی. نشریه هنرهای زیبا، 19(3) : 5-12.
احمدی، بابک. (1385). ساختار و تأویل متن. تهران : نشر مرکز.
استال، جوهنس. (1389). هنر خیابانی. ت : سامان هزارخانی. تهران : نشر فخراکیا.
ایلشت یلم، سارا. (1384). نشانه‌شناسی و طراحی. فصلنامه هنر، (63) : 108-127.
بابک معین، مرتضی. (1385)، سیر زایشی معنا. در: مقالات هم‌اندیشی نشانه‌شناسی هنر، (1). تهران : فرهنگستان هنر.
بونیتو اولیوا، آکیله. (1391). هنر معاصر ایتالیا (تدوین گذشته در پرتو امروز)، ت: هلیا همدانی، نشریة هنر فردا، (8).
پاکتچی، احمد. (1388). نشانه‌شناسی هنر، در مجموعه مقالات هم‌اندیشی‌نشانه‌شناسی هنر، (1). تهران : فرهنگستان هنر.
چندلر، دانیل. (1387). مبانی نشانه‌شناسی. ت : مهدی پارسا. تهران : نشر سوره مهر.
شاد قزوینی، پریسا. (1396). تحلیلی تطبیقی بر ساختار و فرم در آثار نقاشی دفاع مقدس و جنگ جهانی اول. فصلنامه مبانی هنرهای تجسمی، (3) : 13-30.
شعیری، حمیدرضا. (1391). مطالعه نشانه‌ ـ معناها در فرآیند گفتمانی، در مجموعه مقالات هم‌اندیشی (18). تهران : فرهنگستان هنر.
صحاف‌زاده، علیرضا. (1389). هنر هویت و سیاست بازنمایی. تهران : نشر بیدگل.
ضیمران، محمد. (1383). درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر. تهران : نشر قصه.
مک‌کارتی، ادواردز. (1390). مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده. ت : محمدمهدی لبیبی. تهران : نشر علم.
یورگنسن، ماریان و فیلیس لوئیز. (1391). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ت : هادی جلیلی. تهران : نشر نی.
Erin, A. (2008). Girl’s Night out: Female Graffiti Artists in a Gendered city. Bowling Green: College of Bowling Green State University.
Oxford Dictionary. (2006). Oxford, UK: Oxford University Press.