رهیافت‌های زیبایی‌شناسی به مثابه طراحی و توسعه محصول

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار/ دانشگاه الزهرا

2 استاد پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

تمام طراحان در جستجوی پیداکردن روندی برای حل مسئله زیبایی‌شناختی در طراحی و توسعه محصولات هستند. آنها تلاش می‌کنند، طرح پیشنهادی خود را با آن روند انجام دهند و از این طریق به اهداف، سفارش‌دهندگان خود یعنی کارفرمایان و خریداران جامة عمل بپوشانند. چنانچه به اعتراف طراح با تجربه‌ای چون «هوفلر» همواره یک تضاد بین تئوری و عمل وجود داشته است و طراحان نمی‌توانستند آزادانه احساس زیبایی‌شناختی خود را بدون درنظرگرفتن درخواست‌های سفارش‌دهندگان بیان نمایند و همیشه این فشار بر روی طراحان وجود داشته است. افرادی مانند «کریستوفر الکساندر»1 که از وی به عنوان یکی از بنیان‌گذاران متدولوژی طراحی یادمی‌شود، معتقد است مشکلات و مسایلی که طراحان باید آن را حل نمایند، خیلی پیچیده‌تر از آن است که تنها با احساسات و خلاقیت‌های هنری قابل حل باشد و بر همین اساس جهت مواجه با مشکلات و مسایل طراحی باید به تحلیل و پردازش بازار پرداخت. این نوع نگاه یکی از آشناترین روندها برای طراحان محسوب می‌شود که بدان فرم تأثیرگرفته از بازار می‌گویند که بارزترین هدف این روند، مجاب‌کردن استفاده‌کننده مشخص در ایجاد علاقه و خرید محصول است. متأسفانه اغلب این سوء‌تفاهم پیش آمده است که هدف از تلاش‌های مربوط به روندهای طراحی، بدست‌آوردن یک روند فراگیر واحد می‌باشد و این امر نادیده گرفته شده که مشکلات و مسایل مختلف، روندهای متفاوتی می‌طلبد. اینکه کدام روند کاربرد بهتری برای حل مسائل زیبایی‌شناختی دارد، سؤالی است که باید در آغاز تمامی پروژه‌های طراحی صنعتی مطرح و پاسخ داده شود.
حال اگر بپذیریم روندی برای حل مساله زیبایی‌شناسی وجود دارد و زیبایی‌شناسی را به عنوان یک زبان مورد توجه قراردهیم و درخواست‌های استفاده‌کننده را از طریق مطالعات بازار و روش‌های مرتبط آن به دست آوریم. آنگاه این سؤال مهم در حل مسئله زیبایی‌شناختی پدیدار می‌شود، که آیا تنها روندی که در اختیار طراحان قرار دارد، همان روند و رهیافت برخاسته از بازار است‌؟ آیا روند‌های جایگزین می‌توانند، جانشین مناسبی برای این روند باشند‌؟
این مقاله با مطالعه اهداف طراحی تعدادی از طراحان، چشم‌انداز کلی را شکل می‌دهد و نکات ضعف و قوت این روند را مطرح نموده و از این طریق خواننده را هدایت نموده تا بتواند تصمیم بگیرد. آیا می‌توان به جز روند استخراج شده از بازار از روند دیگری استفاده نمود‌؟ آیا نمودهایی از روندهای جایگزین وجود دارد که بتوان به آنها استناد کرد‌؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Aesthetic Approaches to Product Design and Development

نویسندگان [English]

  • behzad soleimani 1
  • Mohammad Hossein Halimi 2
چکیده [English]

Designers are always in search of an approach to help them deal with the question of aesthetics in product design and development and thus meet the demands of their clients. As one experienced designer, Heufler admits, theory and practice are always clashing as designers cannot freely express their aesthetic feelings without considering the demands of the clients and this, he says, has always been a burden for them. Christopher Alexander, who is known as one of the founders of design methodology, believes problems faced by designers are often so complex that they cannot be resolved through a merely emotional approach or artistic creativity. He suggests that such problems necessitate a proper market analysis. This approach is known as “form affected by market” and is one of the most familiar approaches for designers. Its main objective is to make specific clients interested enough in a product to convince them to buy it.
Unfortunately, a lot of people mistakenly conclude that designers are trying to come up with one universal approach to face the problems of product design. However, the fact is different problems warrant different approaches. The first question that should be raised at the beginning of all industrial design projects is which approach works better aesthetically.
If we accept the fact that there are different approaches to address the issue of aesthetics and consider aestheticism as a form of language while identifying customer demands by analyzing the market, the next important question would be, is the market-based approach the only approach that designers can adopt? Are there any alternative practical approaches?
This article studies the objectives of a number of designers before presenting a general perspective. It examines the pros and cons of various approaches to help the reader make the best decision. The main question is “Can designers adopt an approach other than the market-driven one?” or rather “Has there been any alternative approaches?”

کلیدواژه‌ها [English]

  • Language of aesthetics
  • Product design and development
  • Market-driven aesthetics
  • Alternative aesthetics