چیستی هویت بصری ایرانی از منظر گرافیک

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری پژوهش هنر. دانشیار دانشگاه هنر اصفهان.

2 دکتری گرافیک - هنر اسلامی. استاد دانشگاه تربیت مدرس.

3 نویسنده مسئول و دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان.

چکیده

سیطره و نفوذ رسانه‌های جدید که عمدتاً با نرم‌افزار، تصویر، فونت و موضوع مشترک در حال گسترش است،اگرچه نویدبخش زبان بصری یکدست برای ارتباط آسانتر است‌، اما این یکدستی زبانی، همواره مخاطراتی چون، به حاشیه‌راندن یا فراموشی فرهنگ‌های بصری متنوع جهانی را نیز به دنبال داشته است. در ایران نیز این مخاطرات، با عدم استمرار محتوا و عناصر بصری ایرانی در حوزه‌های مختلف، چون، مخدوش‌شدن سیمای شهرها، ناپدید‌شدن کهن‌الگوهای خاطره‌انگیز و جایگزین‌شدن عناصر نامأنوس در فضای شهری، رخ نموده است. دغدغه‌هایی از این دست موجب شده، هرازگاهی برای مقابله با این عوارض بصری از سوی نهادهای دولتی و غیردولتی، عناوین متعددی همچون، هویت ایرانی، کاربرد تصاویر ایرانی، استفاده از عناصر فرهنگی ایرانی، تولید محتوای ایرانی در حوزه بصری مورد تأکید قرار گیرد. با توجه به خواست عمومی توجه به فرهنگ خودی، مسئله این مقاله جایگزینی عنوانی جامع و کاربردی به جای عناوین‌ گفته شده به منظور تمرکز بر موضوع و تداوم شایسته فرهنگ بصری ایرانی است، عنوان هویت بصری ایرانی مورد نظر این تحقیق، چنین کارکردی دارد. هدف این پژوهش از طرح عنوان هویت بصری ایرانی، بازآفرینی کهن‌الگوها، آفرینش و خلق الگوهای معاصر بصری ایرانی یا تأثیر از آنها برای کاربردهای جدید، مبتنی بر اصول و ضوابط روز گرافیک است، این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤالات است : هویت بصری ایرانی چیست؟ منظور از بازنمایی هویت بصری ایرانی در گرافیک چیست و منابع آن کدامند؟ براساس دستاورد این مقاله، هویت بصری ایرانی، عبارت است از همسانی و تشابه بصری یک اثر به آثار مادی و معنوی ایران، که تمایز آن اثر از آثار دیگر کشورها محسوس باشد. هویت بصری ایرانی به دوشاخة هویت بصری عام ایرانی و هویت بصری سازمانی ایرانی قابل‌تقسیم است. هویت بصری عام ایرانی مبتنی بر تأثیر،تشابه، الهام، بازنمایی، بازآفرینی، از نگاره‌ها و تصاویری است که به ایران تعلق دارد. هویت بصری سازمانی ایرانی هم در برگیرنده نمادها و نشانه‌های مصوب چون پرچم و سایر نشانه‌های رسمی کشور است که معمولاً کاربرد آنها تابع قوانین و ضوابط خاصی است. هویت بصری ایرانی از منظر گرافیک نیز عبارت است از : اثری از گرافیک که درجه‌ای از همانندی و شباهت را با فرهنگ بصری ایرانی به طور مشخص داشته باشد یا آن اثر گرافیک بلافاصله ایرانی‌بودن را تداعی کند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است که با رویکرد کیفی به شیوه توصیفی ارایه می‌شود. شواهد و مثال‌های مورد بحث، برگرفته از منابع کتابخانه‌ای، پایگاه‌های اطلاعاتی علمی و خبری است.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Nature of Iranian Visual Culture Represented Graphically

نویسندگان [English]

  • Asghar Javani 1
  • Mohammad Khazaei 2
  • Mansor Kolahkaj 3
1
2
3
چکیده [English]

Today, the dominance of modern media is growing thanks to various soft wares, graphic patterns and fonts. Although it has created a visually universal language to ease communication, it has also marginalized certain visual cultures around the globe. Such threats in Iran have appeared in the form of damaged views of cities and monumental patterns replaced with unfamiliar elements. In order find solutions to such concerns, every now and then, issues like Iranian identity, applications of Iranian pictures, and Iranian domestic content have come to the fore. The present study aimed to reach a comprehensive approach to deal with the problems mentioned and with how to represent domestic visual culture effectively. In fact, it aimed to revitalize national archetypes and to represent them in a new way based on modern graphic principles. The questions of the research include: what is the Iranian visual culture? What is meant by representation of Iranian visual identity graphically? The result indicated that Iranian visual identity is the visual similarity of a work to other Iranian works so that it is distinguished from the works of other nations. Iranian visual identity is divided into general and corporate identities. Iranian visual identity is inspired by representation and recreation of Iranian pictures and motifs. Visual corporate identity include formally approved symbols, and flags which generally follow certain norms and principles. Graphic representation of Iranian visual culture implies a given degree of similarity to Iranian visual culture so that the quality of being Iranian can be readily recognized. The present study is an applied qualitative research. Data were gathered based on library sources and media databases.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Visual
  • Iranian
  • Graphic