جهان بینی کل نگر در برابر رویکرد جزء گرایانه در شهرسازی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران.

چکیده

مبحث مدرنیزم در عرصه های معماری و شهرسازی ابعاد گسترده ای را شامل می شود. هر چند، از چند دهه پیش ،‌ نقد مدرنیزم در این عرصه ها توسعه روبه تزاید داشته است ولی، از سوی دیگر، جریان دیگری تحت عنوان تفکر پست مدرنیستی نیز قدم به قدم و سنگر به سنگر مواضع به ظاهر جاویدان مدرنیزم را تسخیر نموده است. آبشخور این تحولات را البته می توان در تحولات عمیق علم و فلسفه دانست. همین امر باعث شده است که پست مدرنیزم تنها نقد مدرنیزم را در بر نگیرد بلکه مباحث آن حیطه های بسیار عمیق تری را پیش روی کسانی که به ویژگیهای جهان پس از مدرنیزم علاقه مندند گشوده است. در این مقاله ابتدا مدرنیزم و پست مدرنیزم از نظرگاه جهان بینی مورد مقایسه قرار گرفته اند و سپس، بطوراجمال، تاثیرات هر یک بر مبانی نظری و عملی در معماری و شهرسازی مطرح شده اند. درنهایت این نتیجه حاصل شده است که بشر چاره ای جز پشت سر گذاشتن مدرنیزم و روی آوری به دوران پس از آن ندارد و توسعه معماری و شهرسازی اینک در گرو تبیین وتدقیق نهضت پست مدرنیزم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Holistic and Atomic World Views and Their Effects on the Architecture and Urbanism

نویسنده [English]

  • Naser Barati
چکیده [English]

Modernism in architecture and urbanism has a wide territory. Although, criticizing the “modernism” started decades ago, another running of thought has been challenging and replacing it at the same time: post-modernism. The origin of this view is rooted in recent philosophic as well as scientific developments. Therefore, post-modernism is not only a method of criticism, it opens a new horizon in front of the ones who explores the world after modernism. In this essay, modernism and post - modernism world views have been compared and the impact of each one upon theoretical and practical basis has been considered. Eventually, we have to pass the modernism and enter the era of the post-modernism. From now on Architecture and Urbanism's development depends on their explaining and securitizing in this new movement.

 احمدی، بابک (1372) ” نگرش فلسفی به پست مدرن”؛‌آبادی،‌شماره 10.صص41ـ34 .
اسکوایزر، ی . ج. (1376)، اسرار جهان کوانتومی‌؛ ترجمه کمال الدین سید یعقوبی،‌ سروش .
امین،‌ سید حسن (1376) وحدت وجود در فلسفه و عرفان اسلامی؛ نشر بعثت.
براتی، ناصر (1382) ‌زبان،‌ تفکرو فضا:‌پیش درآمدی بر نگره های بعد از مدرنیسم به محیط زیست‌؛‌انتشارات سازمان شهرداری های کشور.
براتی، ‌ناصر (1377) ”‌توسعه فرهنگی پایدار” ؛مجله برنامه و بودجه،‌شماره 12.صص 87ـ71.
براتی،‌ ناصر ، محمد نقی زاده و  بهناز امین زاده گوهر ریزی (1376) ‌ شناسایی اصول و مفاهیم شهرسازی اسلامی (‌جلد دوم)؛ ‌پایان نامه کارشناسی ارشد منتشر نشده،‌دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
توسلی،‌ محمود (1359) ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران.
جعفری، محمد تقی (1363) تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی؛‌جلد سیزدهم؛انتشارات اسلامی.
 جنکز،‌ چارلز (1376) پست مدرنیسم چیست؟؛‌ترجمه فرهاد مرتضائی، نشر مدندیز.
حبیبی،‌ سید محسن. ”‌ جامعه مدنی و حیات شهری”‌؛‌ مجله هنرهای زیبا،‌شماره 7. صص 34ـ21 .
داوری،‌ رضا (1379)” درباره مدرنیته و اندیشه پست مدرن”؛‌نامه فرهنگ،‌دوره سوم،‌شماره 2،‌صص 25ـ4 .
شوینگر،‌ جولیان(1379) میراث اینشتین:‌وحدت فضا و زمان؛‌  ترجمه سیروس فرمانفرئیان؛نشر فرزان  .
شیردل،‌ بهرام. ” در جستجوی فضای سوم”‌؛‌آبادی ،‌شماره 13.صص43ـ36 .
طباطبائی، سید محمد حسین (1350)‌اصول فلسفه و روش رئالیسم ؛ جلد پنجم،‌نشر دارالعلم.
عزبدفتری،‌بهروز (1372) ‌درباره نوام چامسکی؛‌ فرهنگ معاصر.
گل ،‌ یان (1375) ” زندگی در فضای میان ساختمانها”‌؛‌ترجمه شهرزاد مهدوی ،‌آبادی ،‌شماره 20 ،‌ صص 13ـ4 .
گلکار،‌کورش (1378) کندو کاوی در تعریف طراحی شهری؛‌مرکز مطالعات و تحقیقات وزارت مسکن و شهرسازی .
گنون،‌رنه (1361) سیطره کمیت و علائم آخر الزمان؛ ‌ترجمه علیمحمد کاردان؛ مرکز نشر دانشگاهی.
 لایر،‌رابرت (1362)”‌هندسه قدسی،‌استعاره نظام عالم”؛‌فصل نامه هنر،‌شماره 3،‌ صص 85ـ76 .
مدنی پور،‌علی (1379) طراحی فضای شهری :‌نگرشی بر فرآیندی اجتماعی و مکانی؛‌ ترجمه فرهاد مرتضائی، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.
ناصری ،‌مسعود (1375)‌کوانتوم ،‌عرفان و درمان:‌ تئوری شعور؛‌نشر اشراقیه .
نصر،‌سید حسین و سید محمد آوینی (1379) ”‌هنر قدسی در فرهنگ ایران”‌؛ هنرهای تجسمی،‌شماره 10، ‌صص 70ـ58 .
نصر،‌سید حسین (1379)”‌عالم خیال و مفهوم فضا در مینیاتور ایرانی”‌؛ هنرهای تجسمی ،‌ شماره 10، صص 40ـ 30.
نقی زاده،‌محمد (1379)” رابطه هویت سنت معماری ایران با مدرنیسم و نوگرایی”‌؛‌ مجله هنرهای زیبا،‌ شماره هفتم،‌ صص 92ـ79 .
Barati Nasser& Ujam, F.Reyan (1997)'' Language and Organization of the Built Environment''; Environment, Vol.25, No.1.
Barati, Nasser (1997) Holistic Reading into the Structure of the Built Environment: Case Study of Tehran; Unpublished PhD Thesis, Edinburgh College of Arts, Heriot Watt University, U.K
Bertallanfy, L.V (1971) General System Theory: Foundations, Development, Applications; Penguin Press, U.S.A.
Bohm, David (1980) Wholeness and the Implicate Order; London: Rout ledge.
Bohm, David (1985) Unfolding Meaning: a Weekend of Dialogue; London, Reoutledge.
Capra, F (1983) The Tao of Physics: an Exploration of the Parallels between Modern Physics and Eastern Mysticism; Glasgow, William Collins Sons, U.k.
Feyrabend, P (1987) Farewell to Reason; Guildford, Biddle LTD. U.K.
Hillier, Bill et al (1973) " Structure, Transportation: Sciences of Urbanization and Science of the Artificial''; Bartlett Society Transition, Vol.9. UCL Press, U.K.
Kollar, Peter (1985) On the Whole and the Part; Sydney, The University of New South Wales Press.