علل پیدایش باغ‌های تاریخی ایران

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

استادیار/ دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

در سرزمین پهناور ایران باغ‌هایی وجود دارند که از نقطه نظر هنر و معماری نمونه‌های با ارزشی تلقی شده و باعث ترویج هنر باغ سازی ایرانی در دیگر سرزمین‌ها و به خصوص سرزمین‌های اسلامی شده‌اند. بسیاری از کتب در خصوص باغ‌های رسمی ایران نوشته‌ها و توصیفاتی را به رشته تحریر درآورده‌اند. اما در لابه‌لای کتب و مقالات ارایه شده کمتر به چرایی پدید آمدن این باغ‌ها که اغلب در اقلیم گرم و خشک ایران به وجود آمده، توجه شده است. آیا تنها دلیل ساخت این باغ‌های زیبا، گریز از گرمای طاقت‌فرسا بوده و یا اینکه باید به دنبال دلایل دیگری بود. سؤال اصلی این تحقیق علل ایجاد باغ‌های تاریخی ایران است. آیا باغ‌ها سمبل تفکر دوران خویشند؟ آیا دستور ایجاد باغ‌ها علل متفاوت دارد؟ سعی در دسته‌بندی علل پیدایش این نمونه‌ها از طریق کنکاش در متون قدیم و جدید ضمن پیدا نمودن نقاط کور موجودیت، گامی هرچند کوچک جهت شناخت سیر تحول هنر باغ‌سازی این خطه می‌باشد. با مطالعه انجام شده بایسـتی اذعان نمود که همواره روحیه سلاطـین و امرا در ایجـاد این باغ‌ها به عنوان اندیشه دوران تأثیر بسزائی داشته است. اما در میان مجموعه عوامل شکل‌دهنده باغ‌ها عللی همچون ثمره داشتن و ایجاد چشم‌اندازهای زیبا را می‌توان از علل عمومی و بعضاً مشترک در بسیاری از باغ‌های تاریخی دانست. در حالی‌که به تبع سلایق هر دوره بعضی مواقع دلیل اصلی ایجاد باغ عاملی مذهبی، گاهی تفریحی و در بسیاری مواقع علتی سیاسی – حکومتی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Causes of Appearance of Iran’s Historical Gardens

نویسنده [English]

  • Heshmatollah Motedayen
چکیده [English]

In the wide territory of Iran, there are gardens that are considered as valuable examples, from the point of view of art and architecture and popularized Iranian landscape design in other countries and especially in Islamic ones. Many books and papers were written about these gardens but not much talk about the reasons of appearance of the gardens that were mostly in hot and dry continents. Was the only purpose of design of these beautiful gardens, just a shelter from the heat? Are gardens, symbol of thoughts of their period? What were the reasons to build these masterpieces of landscape architecture? We can say that governor’s thoughts in different time periods strongly influenced every aspect of architecture, including garden design. Elements such as religion, recreation, government and politics were the main causes of these designs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian gardens
  • Religious Gardens
  • Authority Gardens
  • Promenade Gardens
  • Governmental Gardens
  • Complement Gardens
  • Pleasurable Gardens