2024-03-29T10:28:00Z
http://www.bagh-sj.com/?_action=export&rf=summon&issue=8
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
طراحی شهری عمودی، مفاهیم و الزامات تحقق آن در کلانشهر تهران
سینا
رزاقی اصل
مجتبی
مهدوی نیا
محسن
فیضی
عبدالهادی
دانشپور
نخستین هدف این مقاله بررسی محتوا و پیشینه رویکرد طراحی شهری عمودی به عنوان نظریه جدید طراحی شهری است که در راستای حل مشکلات شهری ناشی از کمبود ¬زمین بوجود آمد. علاوه¬بر این بررسی شرایط شهر تهران به عنوان کلان¬شهری در حوزه جنوب غرب آسیا، برای تحقق اهداف رویکرد فوق و تحلیل محتوای متون تخصصی و بررسی تحلیلی¬– ارزیابانه رویکردها و جنبش¬های مطرح در توسعه شهری عمودی، به منظور استخراج پیشینه طرح این رویکرد از دیگر اهداف این نوشتار است. بر طبق یافته¬های این نوشتار، رویکردهایی همچون منظر عمودی، آسمان-خراش¬های پایدار، شهرسازی اکولوژیک و طراحی اکولوژیک، ریشه-های شکل¬گیری رویکرد طراحی شهری عمودی است. همچنین دو مقوله پایداری اکولوژیک و توسعه عمودی برای استفاده از حداکثر فضای آسمان از موضوعات اصلی و محوری این رویکرد است.
در ادامه، ویژگی¬های کلان¬شهر تهران به لحاظ شرایط زمین و رشد عمودی با استناد به پیشنهادات طرح جامع مورد مداقه قرار گرفته و در انتها با رویکرد مشکل محور و نظریه زمینه¬ای در پژوهش¬های کیفی، الگویی برای چگونگی مواجهه با این موضوع در قالب ارائه پیشنهاداتی در باب نحوه بکارگیری پهنه¬های کلان شهر تهران مطرح شده است.
Vertical Urban Design
Vertical Landscape
High Rising
Ecological design
Urban Form
2010
03
01
3
16
http://www.bagh-sj.com/article_22_f19976f5722435c5706f8141ff4efa26.pdf
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
خلاقیتهای طراحی اقلیمی متناسب با جریان باد در بافت قدیم بوشهر
احسان
رنجبر
محمدرضا
پورجعفر
کیوان
خلیجی
سلسله مراتب طراحی اقلیمی در یک منطقه نقش زیادی در شرایط آسایش محیطی دارد. این موضوع در مناطقی با اقلیم خاص از اهمیت بیشتری برخوردار است. در میان عوامل اقلیمی، جریان باد نقش بسیار مهمی در شکلدهی به فرم شهر دارد. جهتگیری خیابان، ارتفاع و تراکم ساختمانها، پراکنش ساختمانهای مرتفع و ... از جمله عناصر طرح شهری است که بر الگوی جریان باد در فضاهای شهری اثر میگذارند. اگرچه موضوع تأثیر متقابل طراحی شهری و جریان باد شهری از دهه 50 قرن بیستم مورد توجه ویژه متخصصین قرار گرفته، در ایران با وجود تجربههای غنی در شهرهای تاریخی، این موضوع به خوبی مورد کاوش قرار نگرفته است. شهر بوشهر در کرانه شمالی خلیج فارس یکی از شهرهای اقلیم گرم و مرطوب است که کلیت بافت و فضاهای شهری آن متناسب با شرایط اقلیمی شکل گرفته است به گونهای که خلاقیتهای منحصر به فردی در طراحی اقلیمی، از بافت تا بنای معماری را میتوان در آن مشاهده کرد که سیمای شهری متمایز و هویتبخش بوشهر قدیم را ایجاد کرده است. این مقاله با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر اصول موضوعه طراحی اقلیمی و با تکیه بر گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای و میدانی به دنبال آشکارکردن خلاقیتهای طراحی اقلیمی متناسب با جریان باد در بافت قدیم بوشهر است. مجموع تحلیلها و بررسیها حکایت از آن دارد که فضاهای شهری بوشهر در سلسله مراتبی از طراحی اقلیمی متناسب با جریان بادهای محلی شکل گرفتهاست. طراحی اقلیمی متناسب با جریان باد در بافت قدیم بوشهر، در ویژگیهایی همچون مکانیابی و تنظیم طبقات ارتفاعی بافت، شکل میادین و معابر شهری، جهتگیری معابر و مقطع عرضی معابر در جهت کوران بیشتر، شکل فضای معماری و جزئیاتی همچون شناشیر، طارمه، بون و ... تبلور پیدا میکند.
Urban Wind Flow
Climatic Design
Bushehr
Urban Spaces
Shenashir
2010
03
01
17
34
http://www.bagh-sj.com/article_23_93bea74774be47f2f079f86dfd4366a4.pdf
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
بررسی آسیبپذیری شبکههای ارتباطی شهرها در مقابل زلزله با استفاده از روش IHWP , GIS مطالعه موردی منطقه شش شهرداری تهران
اسماعیل
شیعه
کیومرث
حبیبی
کمال
ترابی
زلزله گاه میتواند خسارات عظیمی در زندگی بشر به بار آورد از جمله، مختل کردن شبکههای ارتباطی که امکان نجات زلزلهزدگان به ویژه در72 ساعت اولیه را با مشکل جدی روبهرو میسازد. امروزه به وجود آمدن این وضعیت خطرناک به دنبال کمعرض بودن راهها، دور بودن از مراکز خدماتی و درمانی و قرارگیری در منطقهای با زلزلهخیزی بالا، نتیجة گسترش کالبدی و افزایش تراکم شهرهای بزرگ است که منجر به از بین رفتن کارایی شبکههای ارتباطی، حجم بالای تلفات انسانی و خسارتهای مالی میشود. منطقه شش شهر تهران با حدود 220 هزار نفر جمعیت درسال1385 و 20 کیلومتر مربع مساحت، یکی از مهمترین مناطق شهر تهران بهشمار میآید. تمرکز نهادهایی نظیر وزارتخانهها، سفارتخانهها، مؤسسات آموزش عالی، مراکز درمانی و بیمارستانهای عمومی، شرکتهای بزرگ اقتصادی و غیره بیانگر اهمیت بالای این منطقه از دیدگاه شهری و کشوری است. این موضوع به نوبه خود توجه به مسایل مدیریت بحران و حوادث در این محدوده را ضروری میسازد در این پژوهش با استفاده از مواردی چون دسترسی به مراکز درمانی، رابطه بین عرض خیابان و ارتفاع ساختمانها، تراکم ساختمانی و جمعیتی، کاربری زمین، PGA منطقه و کیفیت ابنیه از طریق مدلهای مختلف تلفیق اطلاعات و نقشهها که براساس مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس ترکیب شده، میزان آسیبپذیری شبکههای ارتباطی منطقه شش در مقابل زلزله مشخص شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بدنه خیابانهایی با تراکم ساختمانی و جمعیتی بالا، کیفیت ابنیه پایین، فاصله زیاد تا مراکز امدادی نسبت به سایر قطعهها و درجه محصوریت بیشتر، از میزان آسیبپذیری بالایی برخوردار بوده تا حدیکه به عنوان بخشهای آسیبپذیر شناخته میشود که با حرکت از سمت شمال منطقه به طرف جنوب به این میزان افزوده میشود. در مقابل بزرگراهها و خیابانهای با عرض بیشتر و تراکم ساختمانی و جمعیتی کمتر از آسیبپذیری کمتری برخوردار است.
vulnerability
Earthquake
Street Networks
IHWP
GIS
2010
03
01
35
48
http://www.bagh-sj.com/article_24_9a2fb4b5b90fa4724eda6fbbc584d95e.pdf
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
ساماندهی، از واژه تا عمل؛ قرائت واژه ساماندهی در مداخلات شهری
گوران
عرفانی
احسان
دیزانی
قرائت واژه ساماندهی در زمینة مداخلات شهری دارای تفاسیر متفاوت و گاه متناقض است. از این رو کاربرد این واژه در عناوین طرح¬های شهری با برداشت¬های متفاوتی، در حوزه نظری و اجرایی همراه شده است. کاربرد وسیع واژه ساماندهی در عناوین طرح¬های شهری از یک سو و قلمداد شدن این واژه به عنوان واژه¬ای تخصصی از سوی دیگر، ضرورت تبیین قرائت صحیح از این واژه را مشخص می¬کند. در همین راستا مقاله حاضر حوزه واژگان، اصطلاحات و تعاریف تخصصی و حوزه تجارب موجود در این زمینه را مورد ارزیابی قرار داده است.
واژگان، اصطلاحات تخصصی و تعاریف آنها، نقشی مبنایی در انتقال مفاهیم، پیشبرد و گسترش علوم دارد. در زبان فارسی، واژه "ساماندهی"، دارای تعریف مشخصی در زمینه مداخلات شهری نیست. با ارزیابی زبان¬های مطرح غیر بومی (انگلیسی، فرانسه، ایتالیایی) در زمینه مذکور، معادل واژه "ساماندهی" تنها در زبان فرانسه موجود است. با وجود واژه معادل در زبان فرانسه، تجربیات مداخلات شهری این کشور نیز، عملاً با برداشت¬های متفاوت و گاه متناقض همراه شده است.
ساماندهی در عرصه قوانین و مقررات داخلی به¬صورت یک عنوان مطرح شده است و منظور از آن، بهبود وضع موجود در جهت ارتقای شرایط مناسب زندگی در محدوده¬های شهری و روستایی است. طرح¬های ساماندهی شهری در عرصه تجارب داخلی و خارجی اصول مشخصی را ملاک عمل قرار نداده و گستره مداخلات با عنوان ساماندهی از رویکرد¬های یکسانی برخوردار نبوده است. به دیگر سخن واژه "ساماندهی" در طرح¬های شهری نه تنها یک اصطلاح کاربردی، بلکه فقط عنوانی خنثی بوده که هیچ¬گونه چارچوب علمیـ اجرایی را در زمینه مداخلات شهری نیز تبیین نمی¬نماید. کاربرد این واژه به تنهایی رویکردی تخصصی را تبیین ننموده و در صورت استفاده، بایستی با واژگان و اصطلاحات تخصصی در زمینه مداخلات شهری همراه شود.
organization
Urban Intervention
Theoretical – Practical Mechanism
2010
03
01
49
60
http://www.bagh-sj.com/article_25_c087cb9417a15df1fdb798c8b8c9d630.pdf
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
ادراک نابینایان از معماری و ضوابط و الگوهای طراحی برای آنان
احمدعلی
فرزین
ارغوان
شیبانی
معماری، با مجموعه احساسات و ایده¬هایی برای بهتر زیستن فرایندی است فیزیکی که در قالب ساخت و خلق بناهایی برای عملکردهای مختلف و رفع نیازهایی همچون زیست، امنیت، آسایش و نیازهای بی¬شمار دیگر بشری نمود¬ می¬یابد. شباهت¬های ناگزیر در ساخت و سازهای جوامع گوناگون طی هزاره¬ها و بر حسب نیازهای مشترک، الگوهای نسبتاً مشابهی به¬وجود آورده است و درک و فهم انسان از این فرایند، وابستگی تام به ابزار درک وی از فضا دارد. بخش¬کوچکی از جمعیت بشری که دارای ابزارهای متعارف ادراک فضا نیست، نیازمند فضایی متفاوت با دیگران است. از این میان، نابینایان فاقد ابزار اصلی درک فضا و معماری هستند. برای جلوگیری از احساس طرد شدن در ذهن قشر مذکور از یک طرف، نمی¬توان آنها را جدا از افراد سالم اجتماع و در یک محدوده مشخص محصور کرد و از طرف دیگر اختصاص یک پروژه بزرگ به درصد بسیار کمی از افراد جامعه، توجیه اقتصادی نیز نخواهد داشت و چه بسا با پیشرفت¬های روزافزون علوم و فناوری به زودی در روند طراحی معمارانه برای فضاهای مختص نابینایان در جهت رفع درصدی از مشکل نابینایی، نیازمند حفظ اصول و مبانی بصری و زیباشناختی خاص یک پروژه معماری یا معماری منظر نیز باشیم. بنابراین آنچه در این تحقیق پیش روست، تلاشی است برای تشخیص درک نابینا از معماری و ارائه الگوی صحیحی از فضای مناسب با ادراک او. اگر چه رعایت رعایت صحیح معیارها، ضوابط و استانداردهای تبیین شده توسط کارشناسان و صاحبنظران ذی¬ربط، می¬تواند شرایط مطلوب توأم با اطمینان خاطر و امنیت فضای کار و زندگی را برای نابینایان تأمین نماید، اما از آنجایی که یک نابینا نیز به هنگام فراغت و تفریح فضایی متفاوت از الگوهای تکراری روزمره را نیز طلب می¬کند، به نظر می¬رسد در بعضی شرایط خاص و متفاوت بر حسب نوع کاربری یک پروژه معماری یا معماری منظر می توان از تکرار همان الگوهای واحد طراحی، با شرط رعایت تمهیدات ویژه جهت حفظ ایمنی نابینایان، پرهیز نمود.
واژگان کلیدی
Architecture
Blindness
Perception
Area
Criteria
Design
2010
03
01
61
72
http://www.bagh-sj.com/article_26_6f291553d6708b7ec27bd672c4b5d8c0.pdf
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
دارابگرد در انتقال از ساسانیان به دوران اسلامی بر اساس مستندات باستانشناختی
حسن
کریمیان
ساسان
سیدین
دارابگرد یکی از شهرهای پر رونق روزگار ساسانی بود که با اضمحلال این سلسله به تدریج اهمیت خود را از دست داد و در آغاز قرن ششم هجری قمری متروک شد. مطالعات باستانشناختی نگارندگان روشن ساخت که این شهر باستانی در روزگار ساسانی دارای استقراری متمرکز، پرقدرت و طبقاتی بوده، لیکن پس از تسخیر ایالت پارس توسط مسلمانان، تغییراتی در عملکرد و کاربری فضاهای آن به وجود آمده است. شواهد باستانشناختی مؤید آن است که در قرون اولیه اسلامی عموم ساکنان دارابگرد به استقرار در نیمه شمالی شهر گرایش یافتهاند و از نیمه جنوبی آن استفاده چندانی نشده است. این یافتهها همچنین حاکی از آن است که در نخستین سدههای اسلامی بخشی از سکنه شهر در محدوده خارج از دروازه غربی سکونت داشتند. نوشتار حاضر در پی آن است که به مدد یافتههای باستانشناختی، ادوار استقراری این شهر کمنظیر ایران باستان را مشخص کند و ضمن تعیین کاربری محلههای دارابگرد در نخستین سدههای اسلامی به پرسشهایی در خصوص علت اصلی تغییرات بوجود آمده در سازمان اجتماعی، فرم و عملکرد این شهر نیز پاسخ دهد.
Darabgerd
Sasanian City
Form and Function
Urban Space
Islamic city
2010
03
01
733
88
http://www.bagh-sj.com/article_27_bab86f4508ff4b637149d476e81b7d92.pdf
The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar
1735-9635
1735-9635
1389
7
13
رابطة چگونگی قرارگیری ساختمانهای بلندمرتبه و منظر شهری*
مهرداد
کریمی مشاور
سید امیر
منصوری
علی اصغر
ادیبی
بررسی مسئلة ساختمانهای بلندمرتبه در منظر شهری دارای ابعاد مثبت و منفی زیادی است. شناخت این ابعاد میتواند تصمیمگیرندگان را در جهت تقویت ابعاد مثبت و همچنین حذف ابعاد منفی کمک نماید. بر همین اساس، تحقیق حاضر به بررسی جایگاه ساختمانهای بلندمرتبه در منظر شهری با هدف روشنتر ساختن ابعاد مسئله میپردازد. بررسی چگونگی قرارگیری ساختمانهای بلندمرتبه در شهر میتواند از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار گیرد، اما آنچه در این تحقیق مد نظر است مقایسهای تطبیقی میان دو نوع قرارگیری ابنیه بلند در شهر است که به صورت خوشهای(cluster) و منفرد (stand alone) شناخته میشود. ارزیابی تأثیر این دو نوع ابنیه بلند در شهر بر اساس سه هدف : 1. عملکردی 2. هویتی 3. زیباشناسانه اقدام صورت میگیرد که به ترتیب ایجاد بیشترین کارایی، معنا و زیبایی در منظر شهری مورد توجه قرار میدهد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از روش ارزیابی تطبیقی استفاده میشده که در آن به بررسی ایجاد فرصتها و تهدیدها بر اساس قرارگیری ابنیه بلند به صورت منفرد و خوشهای پرداخته قرار میدهد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که در مکانیابی و معماری بناهای بلند منفرد و خوشهای باید تفاوت قائل شد؛ زیرا ابعاد تأثیرگذار این بناها در منظر شهری متفاوت است. برجهای منفرد دارای مفهوم "منیت"و بناهای بلند خوشهای تجربه حذف دیدهای شهری میشود. بر اساس تفاوت های این دو نوع بنای بلند، باید تصمیمات مناسب در ضوابط معماری و مکانیابی برای هریک بهعمل آید.
Urban landscape
Tall Buildings
Cluster
stand-alone towers
2010
03
01
89
99
http://www.bagh-sj.com/article_28_ff41c313eb50f042b5673fef0f137452.pdf