2024-03-29T01:54:56Z
http://www.bagh-sj.com/?_action=export&rf=summon&issue=18498
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
آرامش در خانه جستاری به آرامش در خانه از منظر اسلام در دو الگوی مسکن آپارتمانی و مستقل حیاطدار در شهر کرمان
مطهره
اسلامی محمودآبادی
یعقوب
پیوسته گر
علی اکبر
حیدری
بیان مسئله: یکی از مهمترین کارکردهای خانه ایجاد آرامش برای ساکنان آن است. اهمیت این موضوع به حدی است که آیة 80 سورة نحل، به صراحت بر لزوم سکینهبودن خانه برای ساکنان آن تأکید کرده است. اما این در حالی است که چگونگی حصول این معنا در خانه، کمتر در متون تخصصی بهویژه در حوزة معماری بررسی شده است. این موضوع در ارتباط با خانههای معاصر، که ساکنان آن به خاطر مشکلات متعدد زندگی شهرنشینی، خانه را بیش از همیشه مکانی برای استراحت و آرامش قلمداد میکنند، از اهمیت ویژهتری برخوردار است.هدف پژوهش: پژوهش حاضر، علاوهبر بررسی نظریات محققان و نظریهپردازان معماری وروانشناسی محیطی، سعی در استخراج عوامل ایجاد آرامش از دیدگاه اسلام وتطبیق آن با الگوهای فضایی-رفتاری جاری ساکنان خانه دارد. بر همین اساس در این پژوهش چگونگی نمودپذیری آرامش در دو الگوی رایج خانههای معاصر شامل خانههای آپارتمانی و خانههای مستقل حیاطدار بررسی خواهد شد.روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. فرایند تحقیق به این شکل است که در مرحلة نخست، از طریق مصاحبه با ساکنان خانهها، به استخراج ویژگیهای فضایی، قابلیتهای محیطی و نیز الگوهای رفتاری جاری در آنها پرداخته شد. در مرحلة بعد با روش استدلال منطقی، منظومههای معنایی برگرفته از ویژگیهای فضایی هر کدام از الگوها استخراج و نحوة نمودپذیری سه سطح آرامش شامل آسایش جسمی، آرامش روانی و آرامش معنوی در الگوهای مورد نظر تبیین شد.نتیجهگیری: این نوشتار در نهایت به این موضوع دست یافت که ابرمعنای آرامش و سطوح مختلف آن (آسایش جسمی، آرامش روانی و آرامش معنوی) در الگوی خانههای مستقل حیاطدار بیش از الگوی آپارتمانی نمود مییابد که این امر نیز متأثر از تنوع ویژگیهای فضایی و قابلیتهای محیطی است که در این الگوی خانه نسبت به گونة آپارتمانی وجود دارد.
آرامش
خانه
الگوی آپارتمانی
الگوی مستقل حیاطدار
2021
08
23
5
24
http://www.bagh-sj.com/article_134222_b8a6f401c2ae51bec6487938114b41c0.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
بررسی نقش دیوارها در خوانش دیالکتیک گسست و پیوند خانههای معاصر مبتنی بر تجربۀ زیستۀ کاربران
شادی
پرتو
سعید
صالحی
علی
اکبری
حسین ابوالحسن
تنهائی
بیان مسئله: یکی از وظایف اصلی معماری تنظیم ارتباط بیرون و درون است. عدم توجه به چگونگی ارتباط بیرون و درون و همزیستی موجود بین آنها از جمله مشکلاتی است که معماری امروز با آن مواجه است و نتیجة آن کمبهرهماندن محیط زندگی از کیفیت لازم و نارضایتی افراد از فضاهای سکونتی است. دیوارها بهعنوان اولین واسطة بیرون و درون، تنظیمکنندة دیالکتیک گسست و پیوند انسان و محیط هستند که در ادوار گوناگون، اشکال متفاوتی به خود گرفتهاند. چگونگی تأثیرگذاری دیوارها بر ادراک کاربر فضا از دیالکتیک گسست و پیوند پرسشی است که پژوهش حاضر به دنبال فهم آن است.هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش دیوارها در دیالکتیک گسست و پیوند، به دنبال ارائة مدلی برآمده از ادراک کاربر فضاست تا شرحدهندة چگونگی تقابل عوامل گوناگون در این فرایند باشد.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی با پارادایم تفسیری و به روش دادهبنیاد صورت گرفته است. با نمونهگیری نظری هدفمند، به روش گلولهبرفی، مطلعان کلیدی جهت انجام مصاحبههای نیمهساختاریافته انتخاب شدند. جمعآوری دادهها تا مرحلة اشباع نظری پیش رفت و در نرمافزار «مکس کیو.دی.ای.» مورد تحلیل و کدگذاری سهمرحلهای با روش سیستماتیک اشتراوس و کوربین قرار گرفت و در قالب مدل پارادایمی کرسول ارائه شد.نتیجهگیری: مدل بهدستآمده نشان داد که تغییر دیالکتیک گسست و پیوند وابسته به بستر زمانی و مکانی بوده و حاصل تقابل عوامل گوناگون است. در این راستا پدیدة مرکزی مدل بهدستآمده، به نام مونولوگ دیوار، بیانکنندة ادراک فازی کاربر فضا از نقش دیوارها در دیالکتیک گسست و پیوند بود. به این معنی که در طیف گسست تا پیوند بناهای عصر حاضر، نحوة ادراک افراد متمایل به محدودة «بیشتر گسست تا پیوند» بود، ضمن اینکه مؤثرترین پارامتر در نحوة ادراک، پارامترهای فردی شناخته شد.
معماری معاصر
منطق فازی
ادراک کاربر فضا
بیرون و درون
نظریة دادهبنیاد
تجربۀ زیسته
2021
08
23
25
42
http://www.bagh-sj.com/article_134221_c5e8a274da41826b03658c87f25a4047.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
تبیین نقش قدرت در بافت جوامع قرون وسطی و اثر آن بر تحولات کارکردی باغهای قرن 6-15 م.
پریچهر
صابونچی
حمیده
ابرقویی فرد
حشمت اله
متدین
بیان مسئله: در باغسازی قرون وسطی عامل مذهب و تسلط آموزههای کلیسا دلیل اصلی رشدنیافتگی باغسازی سدههای میانه خوانده میشود که براساس آن انسان عصر مسیحیت به دلیل دیدگاههای ایدئولوژیک و افراطی از طبیعت و مظاهر آن چشمپوشی میکرده است. در واقع قدرت اندیشههای مذهبی سبب عدم شکلگیری باغهای منسجم در اوایل قرون وسطی و کاهش این قدرت در اواخر دوره، باعث شکلگیری باغها در وجه زیباشناسانه شده است. در مطالعات باغسازی قرون وسطی مذهب به عنوان پدیدهای همهگیر به تمام ابعاد جامعه بسط داده شده و تأثیر عواملی چون وضعیت اجتماعی و معیشتی مردم، تحولات سیاسی قدرتهای حاکم و شرایط اقتصادی، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.اهداف پژوهش: این پژوهش با هدف بررسی علل مغفولماندن و رشدنیافتگی باغسازی سدة میانه، به این پرسش پاسخ میدهد که آیا دگماتیزم مذهبی و باورهای کلیسا دربارة طبیعت علت اصلی اثرگذار بر ماهیت و کارکرد باغهای قرون وسطی بوده است؟ به جز عامل مذهب چه عوامل دیگری در تحولات کارکردی باغهای این دوره دخالت دارند؟روش پژوهش: این پژوهش با بهرهگیری از رویکرد تبیینی به بررسی کارکردهای باغهای قرون وسطی با روش تحلیلی از دریچة تحولات رویدادهای تاریخی و بافت اجتماعی میپردازد و بر مبنای تحلیل دادههای نوشتاری و تصویری نقش عوامل مذهبی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را مورد بررسی قرار میدهد.نتیجهگیری: یافتههای پژوهش نشان میدهد مجموعه عوامل مذهبی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعیِ شهرهای قرون وسطی در طی 9 قرن، باغسازی این دوران را تحت تأثیر قرار داده و عامل قدرت و گروههای صاحب قدرت در هر دوره تعیینکنندة ماهیت، کالبد و کارکرد باغ بودهاند. در قرن 12- 6 م. قدرت حاکم (نظام کلیسا-فئودال) گونه باغهای مذهبی و معیشتی-کارکردی را پدید آورده و در قرن 15-12م. اشراف شهرنشین (اصناف تجاری) باغهای لذت را شکل دادهاند.
کارکرد باغهای قرون وسطی
بافت جامعه
نظام کلیسا-فئودال
اصناف تجاری
قدرت
2021
08
23
43
52
http://www.bagh-sj.com/article_134225_ca642e1079b620f21a5aeb48033dfb50.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
تعزیۀ سیار در صحنۀ شهر؛ بررسی نشانه-معناشناختی سیالیت مکان در تعزیۀ ضیابر
حمیدرضا
شعیری
مرتضی
غفاری
پویا
رئیسی
بیان مسئله: تعزیة سیار یکی از شیوههای اجرایی نمایش تعزیه است که صحنههای آن، نه در یک مکان ثابت، بلکه در طول یک مسیر اجرا میشود. مسئلة پژوهش حاضر این است که چگونه گفتمان تعزیة سیار در ارتباط با جابهجایی مرزهای مکانی شکل میگیرد و این جابهجایی، چگونه به مثابه فرایندی ظاهر میشود که تعزیه را به امری تحولی تبدیل میکند. در تحقیق حاضر، تعامل میان گفتمان تعزیة سیار ضیابر (نمونة موردی) و گفتمان شهر مورد مطالعه قرار میگیرد و همچنین تأثیرات نشانه-معناشناختی اجرای تعزیه بر مکانها و فضاهای شهری ضیابر بررسی میشود.اهداف پژوهش: هدف اصلی این تحقیق، شناخت وجوه نشانه-معناشناسانه سیالیت مکان در تعزیة سیار و کارکرد آن در دگردیسی مکانهای شهری است.روش پژوهش: با روش کیفی مبتنی بر تحلیل نشانه-معناشناسی صورت پذیرفته است. نشانه-معناشناسی رویکردی است که خاستگاه اندیشگانی فرانسوی دارد و حاصل گذار از نشانهشناسی ساختگرا و کلاسیک به سوی نشانهشناسی مبتنی بر «تن»، «ادراک» و «حضور» با زمینة پدیدارشناختی است.نتیجهگیری: مسیر حرکت تعزیة ضیابر از بههمپیوستن سه موقعیت مکانی اصلی این شهر (قبرستان، خیابان اصلی و خانة آیتالله ضیابری) شکل میگیرد. با بررسی ویژگی سیال این تعزیه، مشخص میشود که چگونه مکانهای مذکور روایتپذیر شده و از کارکرد و نقشهای پیشین خود فاصله میگیرند. به طوریکه این امر موجب دگردیسی مکانها، فضاها و همچنین استعلایافتگی شهر در طول اجرای تعزیه میشود.
تعزیۀ سیار ضیابر
نشانه-معناشناسی مکان و فضا
گفتمان شهر
استعلا
نمایش ایرانی
2021
08
23
53
64
http://www.bagh-sj.com/article_129583_bf00e0b466951020879eb8b75e8fb0e9.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
نقش رهیافت شبکه بر تعامل کنشگرانِ طراحی جمعی
فاطمه
زارع
کاوه
بذرافکن
هما
ایرانی بهبهانی
بهروز
منصوری
بیان مسئله: تحولات حوزة فناوری اطلاعات تغییراتی بنیادین در بستر طراحی جمعی ایجاد کرده است. جمیع این تغییراتْ پارادایم جدیدی را تحتِ تحول رهیافت شبکه شکل داده که در پیِ آن درک فردی و عمومی از عمل طراحی جمعی متحول شده است. در چنین شرایطی، طراحیای با برهمکنش دستکم دو شبکة همزمان شکل گرفته که در آن مطالعة کیفیت مذاکرات کنشگران و نحوة کنش امری ضروری است.
هدف پژوهش: هدف این پژوهش تبیین تأثیر همکنش شبکهها بر روند طراحی جمعی با تعریف (1) کنشگران، (2) مذاکرات شبکة همطراحان و (3) ردیابی مسیر کنشگری است، و در این مسیر در جستوجوی پاسخ به مسئلة «چگونگی تأثیر رهیافت شبکه بر کنش طراحان در روند طراحی معماری» است.
روش پژوهش: این پژوهش، با روششناسی کیفیِ مبتنی بر نظریة کنشگر-شبکه، به مطالعة کنشگران طراحی جمعی میپردازد. از این رو، ابتدا با مطالعة متون، مقولههای تأثیرگذار بر مذاکرات شبکه تبیین و سپس، با قیاس میان دو سناریو اجرایی، روند کنشگری در طراحی جمعی مشخص شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر از منظر نتایج، کاربردی است و با اتخاذ راهبرد استدلال منطقی در قبال دادههای کیفی درصدد پاسخ به پرسش خود است.
نتیجهگیری: نظریة کنشگر-شبکه، با تغییر نقش طراح، بستری مناسب برای ردیابی کنشگران انسانی و غیرانسانی ایجاد میکند. در این مسیر، شبکة همطراحان با محوریت چهار مقولة دیگرپذیری، نقدپذیری، باور مشترک و اشتراکگذاری قابل تبیین است. علاوه بر آن، تحلیل دو سناریو اجرایی نشان میدهد که با پذیرشِ کنشگر جدیدْ روند طراحی در مسیری چرخشی میان پیوندهای شبکه تکامل مییابد و تیمها آزادی عمل بیشتری دارند. ویژگی پویایی لحظهای در روند طراحی مشهود است و با پیوستن گرهِ جدیدْ شبکهای جدید شکل میگیرد و روند طراحی همانند چرخهای درونی با پیوندهای درهمآمیخته ایجاد میشود. در نهایت، رهیافت شبکه با ایجاد تغییرات نهتنها در سطح تکنیکی منشأ اثر است بلکه، بهمثابة پارادایمی جدید، الگوی طراحی را متحول میکند و بهرهمندی از آن سبب تسهیل خوانش پیچیدگیهای روند طراحی میشود.
معماری
روند طراحی
کنشگر-شبکه
دیگری
گفتوگوپذیری
شبکۀ همطراحان
2021
08
23
65
78
http://www.bagh-sj.com/article_125744_b1a0ddc1d3db3f78839e3cbec9fc0460.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
خوانش گفتمانهای متکثر آثار هشتمین دوسالانۀ نقاشی ملی ایران براساس نظریۀ فرهنگ مانوئل کاستلز
مرجان
ادراکی
پریسا
شادقزوینی
بیان مسئله: امروزه رشد سریع تکنولوژی و فناوریهای ارتباطی زندگی بشر را بهطرزی گریزناپذیر متحول ساخته و مفاهیم، نگرشها و زیستِ همسو با خود را شکل داده است. براساس نظریة فرهنگ «مانوئل کاستلز»، در دنیای امروز، تحولات تکنولوژیک و ظهور رسانههای جدید عاملی برای تغییرات اجتماعی و فرهنگی و ایجاد گفتمانهای متکثر در جوامع شده است؛ مسئلة پژوهش حاضر نمود زوایای فرهنگ جدید از منظر کاستلز بر آثار دوسالانة هشتم نقاشی ملی ایران (1390) است، اینکه چگونه اموری همچون گفتمانهای متکثر، فارغ از جغرافیای منطقهای، خودگزینی و خودتولیدیِ محتوای فرهنگی برای هنرمندان مسئلهساز بوده و در آثار آنها بازتاب یافته است.هدف پژوهش: این پژوهش بنا دارد، با نگاه به نظریة کاستلز در تبیین فرهنگ در عصر ارتباطات و براساس فرایند ارتباطی و شکلگیری ارتباط جمعیِ خودانگیز، به خوانش آثار دوسالانة هشتم بپردازد. از آنجا که گفتمانهای جاری در برساخت فرهنگی اجتماع و خلق آثار هنری هر دوره اهمیت دارند، این مقاله در صدد است، براساس نظریة فرهنگ کاستلز، گفتمانهای متکثرِ آثار نقاشی دوسالانة هشتم را مورد مداقه قرار دهد.روش پژوهش: روش پژوهش به شیوة توصیفی-تحلیلی است، تحلیلها بهصورت کیفی صورت پذیرفتهاند و جامعة آماریِ پژوهش شامل 186 اثرِ بخش دوسالانة هشتم نقاشی ملی ایران (1390) است.نتیجهگیری: نوشتار حاضر، براساس نظریة کاستلز که انقلاب فناوری و گسترش اطلاعاتْ تمام سطوح جوامع را دگرگون کرده است، به اثبات این مهم دست یافت که دسترسی به دامنة فرهنگی و محتواییِ آزاد در عصر اطلاعات سبب شده هنرمند شرکتکننده در دوسالانة هشتم در گزینش محتوای آثار به شیوة انفرادی عمل و خودگزینی و خودتولیدی محتواهای فرهنگی را در این عصر تجربه کند.
نقاشی معاصر ایران
هشتمین دوسالانۀ نقاشی ملی ایران
کثرت محتوا
خودگزینی
مانوئل کاستلز
2021
08
23
79
90
http://www.bagh-sj.com/article_134224_abb29e03b4dffdfad08c2c6f33ab9cf3.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
تبیین نقش خردهفروشیهای موقت در کیفیت محیطی پیادهراههای شهری
مینا
کشانی همدانی
حسن
سجادزاده
محمد سعید
ایزدی
بیان مسئله: امروزه شاهد گسترش مالها و مگامالها و مراکز خرید بزرگی هستیم که علیرغم هزینههای هنگفتی که ساخت این دست فضاها به شهر تحمیل میکند، در بسیاری موارد به دلیل شرایط اجتماعی، فرهنگی و... عملاً در جذب مخاطب موفق نبوده و از رونق چندانی برخوردار نیست. این در حالی است که بررسی کیفیت محیطی ناشی از وجود خردهفروشی موقت در فضاهای شهری و بهخصوص فضای پیاده، پدیدهای است که امروزه از منظر اقتصادی و اجتماعی مورد بحث و بررسی زیادی قرار گرفته است. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، تحلیل و ارزیابی استقرار خردهفروشیهای موقت از نگاه ذینفعان و ذینفوذان در تغییرات کیفیت محیطی محورهای پیاده شهری است.
روش پژوهش: این پژوهش با رویکردی کیفی و با بهرهگیری از نظریة زمینهای انجام شده است. بر این اساس، با استفاده از تکنیک مشاهدة مستمر و با انجام 47 مصاحبة عمیق و نیمهساختاریافته با کاربران، رهگذران، کسبة دائمی خیابان، شاغلین خردهفروشی موقت، متخصصان و مدیران شهری در یکی از پیادهراههای شهری معروف در شهر تاریخی اصفهان در ایران، مجموعهای از مضامین اولیه طی فرایند کدگذاری، بازگردآوری شده و از بطن آنها مقولاتی استخراج گردید.
نتیجهگیری: یافتههای این مطالعه 33 کد محوری و هفت مقولة هستهای در مطالعة خردهفروشی در قالب الگوی نظری بر مبنای نظریة گراندد تئوری ارائه کرده است. نتایج پژوهش به هفت مقولة هستهای در قالب شبکة مضامین شامل تعاملات اجتماعی، سنخیت فعالیتی، تحرک اقتصادی خردمقیاس، ادراکات چندلایه، ترکیب بصری موزون، تناسب زیستمحیطی و کنترل هدفمند در بررسی نقش خردهفروشی موقت در کیفیت فضاها و پیادهراههای شهری تأکید میکند.
کیفیت محیطی
پیادهراهها
فضاهای شهری
خردهروشی موقت
2021
08
23
91
104
http://www.bagh-sj.com/article_129396_02f18574c00f8f217a1d896d06a91a36.pdf
باغ نظر
1735-9635
1735-9635
1400
18
99
تبیین فرایند طراحی خلاقانۀ فضای شهری
هادی
سروری
بیان مسئله: طراحی شهری، ب هعنوان حرفه ای آمیخته از موضوعات علمی و هنری، همیشه نیازمند افرادیمتبحر در زمینۀ طراحی است تا محصولی مطلوب و واجد ارز شهای هنری و عملکردی ارائه دهند. دراین راستا، صاح بنظران حوزۀ طراحی شهری به تدوین الگوهای مختلفی از فرایند طراحی پرداخته اند کهروش خلاقانه یکی از آنهاست. علی رغم اهمیت این روش در دستیابی طراح به نوآوری های عملکردی وکیفی تهای هنری، هنوز فرایند ی روشن از طراحی خلاقانۀ فضای شهری بیان نشده است.هدف پژوهش: عبارت است از بیان فرایند ی از طراحی شهری خلاقانه در مقیاس فضای شهری که علاوهبر درنظرگرفتن مراحل عمومی خلاقیت با فرایند رایج طراحی فضای شهری نیز منطبق باشد. برای نیلبه این هدف، سؤال اصلی تحقیق این است که مراحل فرایند طراحی خلاقانۀ فضای شهری چگونه است.این پژوهش سعی دارد با بررسی نظریات مطرح شده در زمینۀ فرایند خلاقیت و همچنین فرایند طراحیشهری، به انطباق این دو بپردازد.روش پژوهش: دراین پژوهش، با روش کیفی و رویکردی تحلیلی، پس از بررسی جامع نظریات موجود درخصوص طراحی خلاقانه در حوزه های مختلف، فرایند و تکنیک های ارتقای آن استخراج شده است. سپسبا استفاده از روش گروه کانونی، انطباق آن با فرایند طراحی فضای شهری مورد بررسی قرار گرفت و درنهایت، مراحل فرایند طراحی خلاقانۀ فضای شهری استخراج شد.نتیجه گیری: پیچیدگی و تکثر لایه های فضای شهری، تنوع گروه های بهره بردار، فراوانی عناصر بصریو تأثیر سایر رشته های دخیل در ایجاد و ارتقای کیفیت های فضای شهری از عوامل اصلی در پیچیدگیخلاقیت در طراحی فضای شهری است. فرایند طراحی خلاقانۀ فضای شهری متفاوت از سایر روش هایطراحی خلاقانه بوده وطی پنج مرحلۀ اصلی آشنایی، تمرکز، نهفتگی، ظهور و داوری قابل انجام است.
خلاقیت
فرایند خلاقیت
تکنیک های ارتقای خلاقیت
فرایند طراحی فضای شهری
2021
08
23
105
120
http://www.bagh-sj.com/article_134223_1134719f6e5c75cc09043a2a83b52072.pdf