TY - JOUR ID - 43406 TI - نشانه‌شناسی محتوا و زمینه‌های مؤثر بر دیوارنگاری و تزییناتِ دوره زندیه با تأکید بر درون‌مایه‌های هنر قومی JO - باغ نظر JA - BAGH LA - fa SN - 1735-9635 AU - قنبری, تابان AU - سلطان زاده, حسین AU - نصیر سلامی, محمد رضا AD - عضو هیئت علمی تمام وقت موسسه آموزش عالی حافظ شیراز AD - عضو هیئت علمی/ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، ایران AD - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 13 IS - 45 SP - 91 EP - 104 KW - هنر قومی KW - دوره زندیه KW - تزیینات KW - نشانه‌شناسی فرهنگی DO - N2 - آثار هنر و معماری دوره زندیه مجموعه بی‌نظیری از معماری ایران تا پیش از تحولات فرهنگی دوره قاجار است که به‌ زعم اکثر متون موجود در مقایسه با آثار دوران قبل و بعد از خود دارای ساختاری ساده‌گرا و زمینه‌های عاریتی از هنر و معماری باستانی (هخامنشی) و برخی تکنیک‌های دوره صفویه است. اما تاکنون محتوای هنر این دوره با نگاهی عمیق‌تر به ریشه‌ها و نگرش‌های هنر قومی ایل زند مورد مطالعه قرار نگرفته است. این تحقیق به روش تاریخی-تفسیری و با راهبرد نشانه‌شناسی فرهنگی، به‌عنوان ابزاری در تحلیل و تأویل دلالت‌های تصریحی و تلویحی موجود در پدیده‌های فرهنگی، جهت یافتن زمینه‌های مؤثر بر دیوارنگاری و تزیینات زندی، به رمزگشایی و شناخت مفاهیم و استعاره‌های معنایی موجود در آثار این دوره پرداخته است. نتایج حاصل ضمن رمزگشایی تزیینات دوره زندیه بیانگر این مطلب است که هنر قومی واجد انگیزه‌های متعالی حیات و مراتبی از خلق دنیایی تجریدی (انتزاعی) است که با تلفیق روح کارکردگرا و عدم وجود هرگونه نگاه کارکردی و محافظه‌کارانه صرف را در محتوای هنر و معماری دوره زندیه تأیید و مشخص می‌کند. «ساده‌سازی حاصل از انتزاع مفاهیم» در کنار «کارکردگرایی اندیشه‌ورزانه هنر قومی» با رویکرد «طبیعت‌گرایی و طبیعت نگاری» مهم‌ترین ویژگی دیوارنگاری‌ها و تزیینات بناهای این دوره است. این ویژگی سبب ایجاد تنوع گسترده و حضور قوی دیوارنگاره‌هایی با نقوش انتزاعی و چکیده نگاری انواع لچک-ترنج و قاب‌بندی‌هایی با مضمون نقوش طبیعت چون گیاهان و پرندگان ماهیت هنر و معماری این دوره را به خصوص در بناهای منسوب به حکومت (ارگ، دیوان‌خانه، عمارت هفت‌تنان و کلاه‌فرنگی) به‌عنوان بهترین محل برای نشر و نمود نقش‌مایه‌های نوین شکل داده است. UR - http://www.bagh-sj.com/article_43406.html L1 - http://www.bagh-sj.com/article_43406_a9cee571083b80df453378f39ad0e55f.pdf ER -