TY - JOUR ID - 159189 TI - پژوهشی در فرم و محتوای قالی‌های چهارفصل ایران JO - باغ نظر JA - BAGH LA - fa SN - 1735-9635 AU - میرزایی, عبداله AU - وند شعاری, علی AU - زرنقی, شادی AD - دانشیار، دانشکدۀ فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. AD - کارشناس ارشد فرش، دانشکدۀ فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 19 IS - 114 SP - 61 EP - 72 KW - طرح چهارفصل KW - طرح چهارباغی KW - قالی باغی KW - قالی تبریز KW - ابنیۀ تاریخی DO - 10.22034/bagh.2022.334129.5149 N2 - بیان مسئله: چهارفصل یکی از ساختارهای طراحی در قالی‌‌های ایران است که ظهور آن به نیمة اول قرن بیستم و همسو با تحولات فرهنگی و اجتماعی تبریز در دورة قاجار و پهلوی اول می‌‌رسد. تلفیق مناظری از صحنه‌‌های زندگی روستایی و آثار و ابنیة تاریخی با انواع طرح‌‌ها و نقوش سنتی در ساختار چهارفصل باعث شده است این قالی‌‌ها به مثابة متن‌‌های تصویری، بازتاب‌دهندة شرایط فرهنگی و اجتماعی زمان تولید خود باشند. بنابراین این مسئله که شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه چگونه و در قالب کدام نشانه‌‌های تصویری در طرح چهارفصل بازتاب یافته، محل پرسش است. سؤال اصلی پژوهش بر شناخت موضوعات غالب و زمینه‌‌های اجتماعی مؤثر در شکل‌‌گیری طرح چهارفصل در جغرافیای قالی ایران تمرکز دارد. هدف پژوهش: هدف پژوهش شناسایی موضوعات غالب در منظره‌‌پردازی، گسترة جغرافیایی تولید و زمینه‌‌های اجتماعی مؤثر در شکل‌‌گیری طرح چهارفصل است. روش پژوهش: روش پژوهش به صورت کیفی و تحلیل محتوای طرح‌‌هاست. ابتدا جامعة نمونة تحقیق به صورت نمونه‌‌گیری حداکثری و هدفمند شامل 26 نمونه قالی با طرح چهارفصل شناسایی شد. سپس محتوای این نمونه‌‌ها بر اساس سؤالات و اهداف پژوهش مورد تجزیه‌و‌تحلیل کیفی قرار گرفت. نتیجه‌‌گیری: نتایج پژوهش نشان دادند که تمامی نمونه‌‌‌‌های شناسایی‌شده در جغرافیای شهر تبریز طراحی و تولید شده‌‌اند. در طرح این قالی‌‌ها مفاهیم ملی‌‌گرایی، باستان‌‌گرایی و آیین‌‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه در قالب نشانه‌‌های تصویری و نوشتاری بازتاب یافته‌‌اند. UR - http://www.bagh-sj.com/article_159189.html L1 - http://www.bagh-sj.com/article_159189_f329ff3bdcb70ffa7a504ab982db0159.pdf ER -