TY - JOUR ID - 153546 TI - نقش تجربۀ زیستۀ طراحان در بازنمایی کهن‌الگوهای معماری نمونۀ موردی: آثار معماران ایرانی تحصیل‌کردۀ خارج از کشور JO - باغ نظر JA - BAGH LA - fa SN - 1735-9635 AU - یمینی, ستاره AU - علیمحمدی, پریسا AU - بذرافکن, کاوه AD - گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. AD - گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 19 IS - 111 SP - 5 EP - 16 KW - ناآگاهی جمعی KW - کهن‌الگو KW - فضای زیسته KW - فرآیند طراحی KW - نظریۀ داده بنیان DO - 10.22034/bagh.2022.311623.5024 N2 - بیان مسئله: امروزه علی‌رغم گسترش و بسط موضوعات بینارشته‌ای علوم شناختی، روانشناسی و معماری، دربارة نقش آگاهی و ناآگاهی طراحان در فرآیند آفرینش اثر انگاره‌ای قطعی، واضح و روشن وجود ندارد. از سوی دیگر به خاطر نبود روشی برای خلق معانی مشترک، شکافی عمیق میان فضای اندیشیده‌شده و فضای درک‌شده ایجاد شده است. تغییرات بنیادین و دگرگونی‌های پیوسته در طراحی‌پژوهی و هم‌پیوندی آن با معماری و آموزش امروز منجر به گسست تجربة مستقیم طراحان از الگوهای فضایی ثابت و در پی آن عدم شکل‌گیری روند طبیعی و دگرگونی کهن‌الگوهای معماری برای بازنمایی مفاهیم ازلی و سرمشق‌ها شده است. هدف پژوهش: این مقاله به معرفی ویژگی‌هایی از واحدهای فضایی معماری ایرانی که در آثار طراحان ایرانی امروز تداوم داشته است می‌پردازد و با تبیین نحوة تأثیر تجربة مستقیم و زیستة طراحان در آفرینش فضا، بر بازنمایی کهن‌الگوها در فرآیند تولید معماری، از میان کهن‌الگوهای برگزیده می‌پردازد. روش پژوهش: با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوا، بر مبنای نظریة داده‌بنیان، آثار معماران ایرانی تحصیل‌کردة خارج از کشور به عنوان داده جمع‌آوری شده است؛ این آثار به روش سیستماتیک استراوس و کوربین و بر اساس معیارة فضای مادی و معنایی به کهن‌الگوهای باغ ایرانی، حیاط میانی، ایوان و چارطاقی، دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی است. سپس از میان چهار کهن‌الگوی انتخابی، مواردی که معماران مورد مطالعه، تجربة مستقیم و زیسته در فضای آن را داشته‌اند مشخص و با نتایج دسته‌بندی مقایسه می‌شوند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد تجربة زیستة طراحان در بازنمایی کهن‌الگوهای معماری نقش مستقیم دارد. گرایش به شبیه‌سازی فضاهای کهن‌الگوی حیاط میانی که ایرانیان در آن تجربة زیسته و پیوسته دارند بیشتر است. تداوم عناصر معنابخش به فضای ایوان و ظهور برخی نظام‌ها و نقش‌مایه‌ای باغ ایرانی در مواردی نادر مشهود است. UR - http://www.bagh-sj.com/article_153546.html L1 - http://www.bagh-sj.com/article_153546_337ae2a3317ea28de4ecc04ca02ce546.pdf ER -