TY - JOUR ID - 145715 TI - نقش برنامه‌ها و اقدامات عمرانی حاجی عبدالغفار نجم‌الملک در نوسازی راه خرم‌آباد-دزفول در دهۀ 1260 شمسی (مسیر کیالان) JO - باغ نظر JA - BAGH LA - fa SN - 1735-9635 AU - رستم پور, کاوه AU - حکمت, حسن AU - مجتهدزاده, روح الله AD - استادیار گروه معماری، دانشکدۀ مهندسی عمران و معماری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. AD - مربی گروه معماری، دانشکدۀ مهندسی عمران و معماری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 19 IS - 109 SP - 5 EP - 18 KW - نجم‌الملک KW - لرستان KW - خوزستان KW - راه خرم‌آباد-دزفول KW - کیالان DO - 10.22034/bagh.2022.310093.5023 N2 - بیان مسئله: با وجود تبیین شخصیت علمی و تجربیات نجم‌الملک در علوم مختلف، اقدامات عملی او در حیطة راه و ساختمان چندان مورد توجه نبوده است؛ حال آن‌که یکی از مهمترین اقدامات عمرانی او در خلال دو سفر به خوزستان و نوسازی راه خرم‌آباد-دزفول شکل گرفت که بخش مهمی از اسناد آن در دسترس است. همچنین ناشناخته‌بودن این مسیر مهم تاریخی در پژوهش‌های انجام‌شده، مغفول‌ماندن نقش او در این راستا را مضاعف نموده و موجب شده است برخی از پژوهشگران بسیاری از آثار مهم این سفرها را به دیگر دوره‌های تاریخی منسوب کنند. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که چه اقداماتی در راستای افزایش کیفیت راه خرم‌آباد-دزفول، اعم از بهبود سطح راه و ایجاد ابنیه و استحکامات لازم، توسط نجم‌الملک به عمل آمد و مجموع این اقدامات چه تأثیری در کیفیت و تردد در این مسیر برجای نهاد؟ هدف پژوهش: این پژوهش تلاش کرده برنامه‌ها و اقدامات عمرانی نجم‌الملک در راستای نوسازی راه خرم‌آباد-دزفول را بررسی و پیامدهای آن را تشریح نماید. روش پژوهش: این پژوهش در دستة روش‌های مبتنی بر سامانة جستجوی کیفی و با راهبرد تفسیری-تاریخی انجام شده است. ابزار پژوهش استفاده از اسناد و نقشه‌های تاریخی موجود در سفرنامه‌ها، کتب، مقالات، گزارش‌ها و بایگانی‌هایی است که بعضاً در این پژوهش برای اولین بار منتشر خواهند شد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد برنامه‌های نجم‌الملک و اجرای آن‌ها باعث بهبود چشمگیر کیفیت بستر راه به ویژه در نقاط بحرانی آن گشت و از سوی دیگر او با طراحی کاروانسراهای جدید مبتنی بر نیازهای فضایی نوین، نقش برجسته‌ای در تغییر گونة این ساختمان‌ها در منطقه ایفا کرد که از آنچه تا پیش از آن به ویژه در دورة صفویه وجود داشت، کاملاً متمایز است. این اقدامات شرایط عبور مناسب و امن از این مسیر را فراهم آورد که در اثر اغتشاشات سال‌های پایانی دورة قاجار از دست رفت. UR - http://www.bagh-sj.com/article_145715.html L1 - http://www.bagh-sj.com/article_145715_e98d6f713308d93a8c5192027f7e182a.pdf ER -