پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
جهان بینی کل نگر در برابر رویکرد جزء گرایانه در شهرسازی
7
24
FA
ناصر
براتی
دانشگاه بینالمللی امام خمینی، قزوین، ایران.
nasserbarati1955@yahoo.com
مبحث مدرنیزم در عرصه های معماری و شهرسازی ابعاد گسترده ای را شامل می شود. هر چند، از چند دهه پیش ، نقد مدرنیزم در این عرصه ها توسعه روبه تزاید داشته است ولی، از سوی دیگر، جریان دیگری تحت عنوان تفکر پست مدرنیستی نیز قدم به قدم و سنگر به سنگر مواضع به ظاهر جاویدان مدرنیزم را تسخیر نموده است. آبشخور این تحولات را البته می توان در تحولات عمیق علم و فلسفه دانست. همین امر باعث شده است که پست مدرنیزم تنها نقد مدرنیزم را در بر نگیرد بلکه مباحث آن حیطه های بسیار عمیق تری را پیش روی کسانی که به ویژگیهای جهان پس از مدرنیزم علاقه مندند گشوده است. در این مقاله ابتدا مدرنیزم و پست مدرنیزم از نظرگاه جهان بینی مورد مقایسه قرار گرفته اند و سپس، بطوراجمال، تاثیرات هر یک بر مبانی نظری و عملی در معماری و شهرسازی مطرح شده اند. درنهایت این نتیجه حاصل شده است که بشر چاره ای جز پشت سر گذاشتن مدرنیزم و روی آوری به دوران پس از آن ندارد و توسعه معماری و شهرسازی اینک در گرو تبیین وتدقیق نهضت پست مدرنیزم است.
شهرسازی ـ معماری ـ مدرنیزم ـ پست مدرنیزم ـ جهان بینی ـ جزء گرایی ـ کلی گرایی ـ نسبیت ـ محیط ـ فضا ـ زمان ـ فرهنگ
http://www.bagh-sj.com/article_1491.html
http://www.bagh-sj.com/article_1491_c76f0f3ba8a91af7dfc527140f62be57.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
منظره پردازی در نگارگری ایران
25
37
FA
شهره
جوادی
استادیار گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
shohreh.javadi@gmail.com
منظره پردازی در نقاشی ایرانی و اروپایی دارای اهمیت خاصی است که با نگرش های متفاوت و شیوه های گوناگون به آن پرداخته شده است. نگارگری ایران از قرون اولیه هجری تا به امروز با شیوه و سنتی خاص که متکی بر زیبایی شناسی و باورهای ایرانی است به مسیر خود ادامه داده است. طبیعت گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت که ریشه در اعتقادات باستانی مردم ایران دارد، همواره در مینیاتورها به عنوان عنصری ضروری و اصلی زیباشناسانه مشاهده شده است. حیاط و باغ که در نقاشی ایرانی به جوی های آب و انواع گیاهان و پرندگان مزین می باشد، به اعتقاد بسیاری از محققین و نظریه پردازان با الگوی « باغ های بهشت» ساخته شده است و در واقع تصاویری خیالی یا مثالی را از جهان برین نشان می دهد.<br />1- مراد از باغ های بهشت، تعبیری عام و کلی از بهشت در ادیان مختلف است که مختص الگوی بهشت در قرآن نیست، بلکه در شیوه منظره سازی قبل از اسلام نیز جوی های روان، حوضچه ها و انواع درختان و گیاهان را در حیاط سازی و باغ سازی مشاهده می کنیم. مانند آثاری که از پاسارگاد و کاخ ها و شکارگاه های ساسانی بجای مانده است.
منظره پردازی,مینیاتور ایرانی,نقاشی اروپایی,طبیعت گرایی,گل و بوته,آسمان,باغ
http://www.bagh-sj.com/article_1492.html
http://www.bagh-sj.com/article_1492_6cdb135a8445a63554fe73685a07cba9.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
از بازسازی سبکی تا نگهداری موزه ای
38
58
FA
احمد
میرزاکوچک خوشنویس
0000-0002-9555-7893
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی، قزوین، ایران
a.m.khoshnevis@gmail.com
مطالعات موجود تا آغاز قرن20 در مورد حفاظت اماکن با ارزش های میراثی به صورت مشترک حکایت از محکومیت روش های انتخاب شده بوسیله ویولت لودوک( Viollet- Le- Duc) و هوادارانش می کند (UNESCO, 1950). اما چنین قضاوتی منصفانه نیست و لازم است پذیرفته شود که ویولت لودوک در پیشنهاد تفسیر ارتباط تاریخی با بناهای با ارزش و طرح روش هائی برای حفاظت آنها نسبت به ارزش های ذهنی اجتماعی به انتقاد پرداخت.<br /> او بود که اهمیت معماری گوتیک و مجسمه های آن را در فرانسه کشف کرد، و نشان داد چطور آنها بیانگر نوع و هوش سرشار معماران فرانسوی بوده اند. او در تمایلات سیاسی و ادبی روزگار خود حامیانی پیدا کرده بود، به طوری که نظریات او به شکل فوق العاده ای نافذ بوده و زمانی که معماری قرون وسطا و مجسمه های آن در طول دوران انقلاب صنعتی در خطر تخریب بسیار جدی بود، با ادای احترام نسبت به سبک کلاسیک، زمینه بسیار وسیعی جهت حفاظت آنها پیدا کرد.
جان راسکین,ویولت لودوک,حفاظت و مرمت,میراث فرهنگی,وحدت سبکی (آناستیلوز) تخریب بناهای تاریخی
http://www.bagh-sj.com/article_1493.html
http://www.bagh-sj.com/article_1493_044f21c2e3d14bd79e10a58bfd0e8821.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
درآمدی بر مفهوم و کارکرد هویت محیط انسانساخت
59
70
FA
سید عبدالهادی
دانشپور
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
daneshpour@iust.ac.ir
اهمیت تحقیق در مقوله هویت، صرف نظر از اهمیت آن به عنوان مقولهای عام و کلی در اغلب حوزههای معرفت بشری، از اهمیت مقوله هویت محیط انسان ساخت، به عنوان یکی از مهمترین جنبههای کیفی در مباحث انسان -محیطی ناشی می شود. کیفیتی که کمبود و یا نبود آن، چه در بعد جهانی و چه در شرایط خاص ایران، هنوز در فضا و سیمای شهرها محسوس و قابل مشاهده است. اما برغم این اهمیت بویژه در معنا و غنا بخشیدن به حضور و زندگی انسان در محیط، هنوز از این مفهوم پیچیده در ربط با محیط انسان ساخت بویژه شهر و فضاهای شهری تلقی روشنی وجود ندارد. بعلاوه با توجه به اهمیت و نقش محیط در ماهیت پدیدهها، پرسشهایی در این زمینه مطرحاند که لازمه پاسخ به آنها در دست داشتن تعریفی نسبتاً روشن از هویت و نیز آشنایی با کارکردهای آن در شهرسازی است. برای تحقق این منظور نگارنده برآنست تا در مقاله حاضر به قدر مجال، با مروری اجمالی در ادبیات موضوعی، به ارائه و تا حدودی تحلیل برخی از تعاریف خاص آن در شهرسازی بپردازد.
هویت و معنی,محیط انسان ساخت (شهر,مکان,فضای شهری), تمایز و تشابه,حس تشخیص,حس تعلق به مکان,خوانائی
http://www.bagh-sj.com/article_1494.html
http://www.bagh-sj.com/article_1494_03963edb0dfb18db7232e1c549d60fdb.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
تماشای صحرا(تاملی در زیبایی شناسی منظره در شعر حافظ)
71
84
FA
سید امیر
منصوری
استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
seyedamir.mansouri@gmail.com
حافظ، شاعر و عارف قرن هشتم هجری، بی گمان یکی از مؤثرترین چهره های شکل دهنده به فرهنگ و ادبیات ایران به شمار می رود. غزلیات وی که حاوی نگاه عرفانی او به طبیعت است با رویکردی اختصاصی عناصر طبیعت را آیه های خداوند به شمار آورده است. بر خلاف دیدگاهی که معتقد به نگاه رمز آمیز هنرمندان مسلمان به طبیعت است، این مقاله در صدد توضیح مفهوم دقیق آیه نگری و نگاه طبیعت دوست هنرمند مسلمان است. در این نگاه، طبیعت جایگاه معشوق است که با او پیوند دارد. چیزی جدا از او نیست که با واسطه رمز خدا را معرفی کند. نگاه آیه نگر به وجود اشیا اشاره می کند در حالی که نگاه نماد پرداز به چیستی و ماهیت شیئ نظر دارد. حافظ زیبایی طبیعت را در گرو منظره های خاص با عناصری گزینش شده، در حالت طبیعی و اوقاتی خاص می داند.<br />
زیبایی شناسی منظر,معماری منظر,منظره,شعر حافظ,آیه نگری
http://www.bagh-sj.com/article_1495.html
http://www.bagh-sj.com/article_1495_c3a359c98752336e1cef6d290cb2f0ac.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
تحلیل روند بازسازی آبادان و خرمشهر از دیدگاههای نظری
85
103
FA
شریف
مطوف
دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
sm_1332@yahoo.com
جنگ تحمیلی با فاصلة کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز گردید و بازسازی ویرانیهای آن که در نظر بود همزمان با ادامة جنگ صورت گیرد، متأثر از جو انقلابی و ایدهآلهای تحقق جامعة اسلامی و انقلابی بود. در این رابطه هدف بازسازی نفی گذشتة متبلور در رژیم گذشته با محوریت تفکرات تجدد خواهانه بوده است. این نقطه مشترک با تفکرات مدرنیستی، که در دهه 1960 و 1970 رواج داشته است، در ایران نیز توسط تحصیل کردگان دهه های های 1960 و 1970 کشورهای غربی وارد شده بود و تا پیش از پیروزی انقلاب در طرح های معماری و شهرسازی گوناگونی مجال بروز در فضاهای محدودی پیدا کرده بود. اما این فرصت بازسازی پس از جنگ بود که فرصت بیشتر و فضای گسترده تری را پیش روی آنان گذاشته است تا تفکرات مدرنیستی خود را به محک تجربه بگذارند.<br /> در این مقاله سعی خواهد شد جوانب مختلف روند بیست سالة بازسازی منطقه را بر اساس پایههای علمی و نظریات رایج بازسازی مورد ارزیابی قرار داد.دستیابی بهشناخت مبتنی بر پایههای علمی و متکی بر نظریههای معتبر جهانی میتواند راهبر تصمیمگیران و برنامهریزان در رابطه با بازسازی و توسعة این منطقه، بهسوی برنامههای کارآمد باشد. این مقاله سعی دارد بهچنین شناختی دست یافته، راهکارهای کارآمد بازسازی را پیش روی تصمیمگیران قرار دهد.<br />
بازسازی,ایران,آبادان,خرمشهر,مدرنیسم,انقلاب اسلامی,جنگ ایران و عراق,محیط انقلابی
http://www.bagh-sj.com/article_1496.html
http://www.bagh-sj.com/article_1496_bbc9912b289900f9caa9fffe2a1a26cf.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
1
1
2004
06
01
صورت هنری ممکن
104
121
FA
علیرضا
نوروزی طلب
دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران
norozi_110@yahoo.com
هر اثر هنری تجسم ایده هنرمند و دارای صورتی محسوس است که از حقیقتی به نام هنر نشأت می گیرد. در نگرش سنتی، حقیقت مستقل از اندیشه و موجودیت آدمی در آینه وجود آدمیان متجلی می شد. منشا اثر هنری در این نگرش، تجلی محسوس حقیقتی بود که زیبایی از جلوه های اصیل آن به شمار می رفت. هنر و زیبایی که امری قدسی و ملکوتی است پیوندی ذاتی با یکدیگر داشته و هنرمند در اثر هنری خویش وجوه استعلایی آن را آشکار می کرد. هر اثر هنری، تجسم امکانات بالقوه زیبایی ای است که هنرمند با معرفتی شهودی آن را انشاء می کند. جلوه های بی انتهای حقیقت و زیبایی و هنر، عرصه بی کرانی از صورت های ممکن را پیش روی هنرمند می گشود و هنرمندان با ظرفیت های متنوع و در مراتب شهود حقیقت زیبایی و ادراک عرفانی اثر قدسی و معنوی، صور متنوع هنری را می آفریدند. هستی هنرمند با هستی جهان، مطابقت داشت. هستی ای که متمثل در وجود آدمی بود و به عالم انسانی، هویت و کنش خلاقه می بخشید. با گسست انسان از عالم، عالم انسانی نیز ماهیتی دیگرگون یافت. انکار حقیقت، نخستین مولود چنین گسستی بود. ذهنیت و اندیشه انسان به عنوان «سوژه شناسی» اصالت یافت و رجوع و صدق هر چیزی معطوف به این سوژه شد. سوژه ای ناپایدار که جهان را در حد « ابژه» تقلیل داد و خویش را تنها موجود و حقیقت یقینی یافت که ملاک هر گونه فهم و شناختی است. هنر و هنرمند و اثر هنری در این ذهنیت جدید، ماهیت و نسبتی دیگرگون یافتند و این نسبت جدید، منشاء تحقق اثر هنری قرار گرفت. صورت های جدید، زیبایی خویش را از فرایندهای احساسات و سلیقه های فردی هنرمندان کسب می کنند. هیچ ایده واحد (یا حقیقتی واحد) در زیباشناسی هنر وجود ندارد. مدرنیته با نفی تفکر زیبا شناسانه ای که در «سنت هنری» شکل گرفته بود، زیباشناسی جدید را که منشاء آن فردیت و احساسات فردی هنرمند و مخاطب بود، رقم زد. تکثرات فرایندهای متفاوت و احساسات متقابل به صورت هنری جدید شکل دادند و منشا آثار هنری، معطوف به احساسات متزاحم و متنافی گردید و اصل وحدت، جایگاه خویش را در هنر به کثرات ناسازگاری داد که صورت های ناسازه هنر دوران جدید، محصول آنند.<br />
صورت هنری,مدرن,پسا مدرن,فرم,محتوا,سوژه,سنت,زیبایی حقیقی,مکاشفه,ذهنی
http://www.bagh-sj.com/article_1497.html
http://www.bagh-sj.com/article_1497_ea9850a063201ca9abbc7060704c7a35.pdf