پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
17
84
2020
05
21
تبیین قوانین هندسۀ فراکتال در ساختار فرم معماری؛ ارائۀ مدل پژوهشی معماری مبتنی بر فرم
5
18
FA
فرناز
فرشید راد
0000-0001-7817-3700
دانشجوی دکتری تخصصی، گروه معماری، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحدۀ عربی.
farnazfarshidrad@yahoo.com
ایرج
اعتصام
استاد، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
irajetessam@yahoo.com
وحید
قبادیان
0000-0002-5040-0382
استادیار، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
v_ghobad@yahoo.com
10.22034/bagh.2019.125370.3509
بیان مسئله: از منظر علوم نوین، علم فراکتال مطالعه در ساختارهای خودمتشابه و خودسازمانیافته است که معنا و مفهومی از هندسه طبیعت را بیان میکند. در دیدگاه ریاضیات، طبیعت در ایجاد صور مختلف از قوانین فراکتال تبعیت میکند که در این منطق، تعامل مستقیم بین معماری و فراکتال میتواند مطرح شود. <br />هدف پژوهش: این پژوهش، با طرح پرسش درمورد چگونگی کاربرد هندسۀ فراکتال، رویکردی در تبیین قوانین هندسه طبیعت در روند خودسازماندهی معماری مبتنی بر فرم دارد. <br />روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی است و با استفاده از روش همبستگی در کاربرد هندسه مطابق با خصوصیات فراکتال به صورت پدیدارشناسانه و کیفی انجام میشود. در این مطالعه، هفت مرحله در ساختار هندسۀ فراکتال بهعنوان ساختار مبتنی بر فرم تبیین میگردد. این مراحل در فرمیابی، سلسلهمراتب اتصالات و تصاعدهای هندسی روند معتبری را در کاربرد این هندسه در معماری فراهم میآورد. علاوه بر این، معماری که برگرفته از اصول هندسه طبیعت است، استوار بر سه قانون و کارکرد در ساختار است که در این پژوهش شرح داده میشوند: قانون خودمتشابهی، قانون خودسازماندهی و قانون وحدت. به منظور صحت این قوانین، سه بنا از دورههای گوتیک، آرتنوو و معماری سنتی ایران منطبق با خصوصیات فراکتال منتخب و قوانین هندسه طبیعت در ارزیابی آنها با استفاده از مدل تطبیقی-توصیفی مورد بررسی قرار میگیرد.<br />نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش میتوان بیان کرد هندسۀ فراکتال در ساختار، ترکیببندی عناصر و مفاهیم زیباشناسی هنر تزئینات در معماری این بناها بهکار گرفته شده است. این عمارات با الهامگرفتن از هندسه طبیعت، قانون تناسبات، ریتم و فرمهای خودمتشابه گسترهای از الگوهای فراکتالی را ایجاد کردهاند که با دو بیان ساختار و فرم در معماری بین عناصر سازنده و صور معماری مناسبتهای درونی و وحدت برونی ایجاد کردهاند.
خودمتشابهی,خودسازماندهی,کثرت در وحدت,ساختار فرم,هندسۀ فراکتال
http://www.bagh-sj.com/article_99230.html
http://www.bagh-sj.com/article_99230_cbc3a5fbb3d03a9a6aba5a6144d9edab.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
17
84
2020
05
21
مطالعۀ مؤلفههای بنیادی نظریۀ نهادی جورج دیکی در آثار مفهومی هنرمندان (مطالعۀ موردی؛ آثار مارسل دوشان، باربارا کروگر و کیت آرنت)
19
28
FA
سمیرا
اصغرپور سارویی
دانشآموختۀ دکتری، گروه فلسفۀ هنر، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
samira_asgharpours@yahoo.com
غلامعلی
حاتم
استاد گروه پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
hatam.gholamali@gmail.com
شهلا
اسلامی
استادیار گروه فلسفۀ هنر، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
shahla.eslami78@gmail.com
10.22034/bagh.2020.138073.3660
چکیده <br />بیان مسئله: شناخت و ادراک آثار هنری شکلگرفته در دوران معاصر، از جمله هنر مفهومی که بهعنوان نخستین جنبش هنری پستمدرن میتوان از آن یاد کرد، تنها در پرتو شناخت نظریۀ نهادی جورج دیکی امکانپذیر است. جورج دیکی، با طرح مؤلفههای بنیادی نظریۀ نهادی همچون شیء مصنوع، جهان هنر و اعطای شأن هنری، راه را برای ورود اشیای حاضرآماده و پیشساخته به هنر گشود. البته هنرمندان مفهومی همچون مارسل دوشان، باربارا کروگر، کیت آرنت و دیگران آثار هنری فاقد کیفیت و صفات زیباییشناسانه خلق میکنند، اما از آنجا که جهان هنر ـ که به گفتۀ جورج دیکی مجموعهای از «هنرمندان، موزهداران، منتقدان هنر، مدرسان و ...» است ـ به این آثار صلاحیت اعطای شأن هنری را میدهند، این آثار به اثر هنری تبدیل میشوند.<br />هدف پژوهش: نگارندگان در این پژوهش در پی انطباق مؤلفههای بنیادین نظریۀ نهادی جورج دیکی با آثار برخی هنرمندان مفهومی هستند. از آنجا که بسیاری از آثاری که هنرمندان مفهومی خلق کردهاند با مؤلفههایی چون جهان هنر و شیء مصنوع و ماهیت اثر هنری در نظریۀ نهادی مطابقت دارد، بنابراین میتوان فلسفۀ خلق چنین آثاری را با نظریۀ نهادی جورج دیکی تحلیل کرد و تطبیق داد.<br />روش پژوهش: این پژوهش به روش تحلیلی-تطبیقی انجام شده است.<br />نتیجهگیری: در آرای جورج دیکی طرح خصوصیات شیء مصنوع و جهان هنر کاملاً قابلانطباق با آثار هنر مفهومی است. درواقع، چیزی در ذات هنر یا اثر هنری موجود نیست که آن را به اثر هنری تبدیل کند، بلکه مهم دادن اعطای شأن هنری به اثر است و آن توسط مؤلفهای چون جهان هنر صورت میگیرد. از این نظر تمامی نظریههای هنری که براساس صفات و کیفیات زیباییشناسی بنیان شدهاند بهچالش کشیده میشوند و مفهوم هنر خوب و هنر بد بیارزش میشود.<br /><br /><br />
نظریۀ نهادی,هنر مفهومی,جورج دیکی,شیء مصنوع,جهان هنر
http://www.bagh-sj.com/article_105773.html
http://www.bagh-sj.com/article_105773_2eab31aaf2ef2ae2c769575ab67a863c.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
17
84
2020
05
21
تحلیلِ تفسیری «باغ » در نگارهی باغچه های درگزینِ مطراقچی
29
38
FA
آزیتا
بلالی اسکویی
0000-0003-0096-9340
دانشیار، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.
a.oskoyi@tabriziau.ac.ir
رویا
محمودی
کارشناسی ارشد معماری اسلامی،دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.
r.mahmoodi@tabriziau.ac.ir
10.22034/bagh.2019.155928.3853
بیان مسئله: باززندهسازی «باغ» به عنوان نمادی از ارتباط همیشگی با طبیعت، نیازمند بازشناسی هندسۀ باغ ایرانی است. افرادی که درگذشته باغ را با کاربرد اصلی آن تجربه کردهاند، در برخی منابع، تصویری از باغ نقاشی کردهاند که بررسی آثارشان میتواند درک کاملی از هندسۀ باغ در اختیار ما قرار دهد.<br />هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین هندسۀ «باغچههای درگزین» در نگارۀ «مطراقچی» است. واضح است که ارائۀ این هندسه، به معنی قابلیت بهکارگیری همان هندسه در زمان و مکان حال و به همان شکل نیست، بلکه تنها بیان بخشی از تاریخ ارتباط انسان و طبیعت است. امید است که ادامۀ این راه با تکیه بر تلاشها و تجربیات گذشتگان، صورت گیرد.<br />روش تحقیق: روش انجام پژوهش حاضر، تفسیری-تاریخی و با رویکرد اکتشافی است. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که هندسۀ باغ در زمان و مکان ترسیم نگاره، چه خصوصیاتی داشته است.<br />نتیجهگیری: اطلاعات از روی نگاره در دو سطح بازخوانی شدند. سیستم کاشت، آبیاری و تقسیمبندی عادلانۀ زمین، اجزای معمارانۀ عمارتها، جهت جغرافیایی و شیب زمین، با نگاه و تحلیل اولیه قابل دریافت هستند. اما تدابیر اتخاذشده برای آسایش، آرامش و امنیت، با تحلیل بیشتر بر روی محل قرارگیری کوچهباغها، درهای ورودی، کاشت انواع درختان، شکل عبور آب و شکل تأمین آب به دست آمدند.<br /><br />
هندسه,باغ ایرانی,مینیاتور مطراقچی,درگزین
http://www.bagh-sj.com/article_106755.html
http://www.bagh-sj.com/article_106755_a686d4734ebeb9c7ebef124d0122593c.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
17
84
2020
05
21
مبانی طراحی پردیس دانشگاهی بر اساس مطالعات رفتاری: نمونه موردی دانشگاه صنعتی نوشیروانی
39
50
FA
مریم
لسان
استادیار گروه معماری-دانشکده عمران -دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
m.lesan@nit.ac.ir
10.22034/bagh.2020.178167.4059
در سیر تکاملی مجتمعهای آموزشی عالی، همواره ترکیب فضای بسته با فضاهای باز وجود داشته است و مصادیق متعددی از آن در ایران، کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی قابل مشاهده است. تحقیقات نشان می دهند که پردیس های دانشگاهی تاثیر مهمی بر ایجاد محیط های آموزشی باکیفیت داشته و میتوانند به ایجاد حس تعلق دانشجویان به موسسات آموزش عالی کمک کنند. با این وجود، طراحی پردیس های دانشگاهی در ایران اغلب بر اساس طرح های از پیش تعیین شده و بدون در نظر گرفتن رفتارها و نیازهای استفاده کنندگان چنین فضاهایی است. شناسایی و ارزیابی نیازها و خواسته های دانشجویان و دلایل استفاده/عدم استفاده آنها از فضاهای دانشگاهی می تواند به خلق فضاهایی حاوی معنی کمک کند. این پژوهش می کوشد تا طراحی پردیس های دانشگاهی را بر اساس مطالعات رفتاری مورد بازنگری قرار دهد. نمونه مورد بررسی در این تحقیق پردیس دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل است. روش تحفیق کیفی و مبتنی بر مشاهدات و برداشت رفتارها و مصاحبه است. نتایج نشان می دهد حداکثر فعالیت در فضاهای سبز و مسیرهای بین دانشکده ها صورت می گیرد. فضاهای خلوت تر مطلوبیت بیشتری جهت فعالیت هایی چون مطالعه و تمرکز دارد. توجه به موقعیت نصب مبلمان مجموعه و همچنین استفاده از گونه های متفاوتی از مبلمان که برپایه فعالیت و متناسب با اقلیم طراحی شده اند می تواند بر میزان مطلوبیت و استفاده موثر دانشجویان از فضاهای باز دانشگاهی بیفزاید. در این راستا توجه به معماری لبه ها می تواند نقش موثری در پردیس های دانشگاهی در فضاهای شهری متراکم ایفا کند.
معماری منظر,پردیس های دانشگاهی,مطالعات رفتاری,طراحی فضای باز,دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
http://www.bagh-sj.com/article_104437.html
http://www.bagh-sj.com/article_104437_143e0839f7fc345ee16684370509b0f7.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
17
84
2020
05
21
مکانیابی موقعیت پردازههای محرک توسعه در بافتهای ناکارآمد شهری (مورد پژوهی: ناحیه 2 منطقه 18 شهرداری تهران)
51
62
FA
محمدرضا
هاشمی
پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشکدۀ هنر و معماری واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
hashemi_shahrsazi@yahoo.com
اسماعیل
شیعه
0000-0002-2870-8719
استاد گروه شهرسازی، دانشکدۀ هنر ومعماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، تهران، ایران.
es_shieh@iust.ac.ir
حسین
ذبیحی
دانشیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ هنر ومعماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
h.zabihi@srbiau.ac.ir
10.22034/bagh.2019.177547.4060
چکیده<br /> بیان مسئله:<br /> لزوم باز آفرینی در بافت های فرسوده و ناکارآمد که نسبت به سایر بافت های پیرامونی خود، دچار کاهش کارایی شده اند، امری ضروری است که یکی از سیاست ها در این زمینه اجرای پردازه های محرک توسعه است. به طور خلاصه پردازه های محرک توسعه یکی از رویکردهای متأخر ادبیات بازآفرینی شهری در ایران و جهان می باشد که با مکان یابی مناسب آن ها، بافت محیطی که پردازه های محرک توسعه در آن جانمایی شده اند، احیا و توسعه می یابند.<br /> هدف: <br /> اهداف تحقیق حاضر، تعیین شاخص های مکانیابی پردازه های محرک توسعه با تأکید بر مباحث کالبدی و مکانیابی پهنه های مستعد جهت تعریف پردازه های محرک توسعه در نمونه مطالعه می باشد. <br /> روش تحقیق: <br /> نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. روش های گردآوری اطلاعات نیز شامل پرسشنامه، مطالعات کتابخانه ای، پیمایش میدانی و مشاهده است. در بخش مکانیابی از روش AHP در نرم افزار GIS استفاده شده است. <br /> نتیجه گیری:<br /> نتایج تحقیق نشان میدهد شاخص های مختلفی مانند تراکم های جمعیتی و ساختمانی، قدمت و کیفیت ابنیه، سطح فرهنگ و سواد ، اختلاط و تنوع کاربری ها و فعالیت ها و ...جهت مکانیابی پردازه های محرک توسعه با تأکید بر بُعد کالبدی استخراج گردید. با بکارگیری این شاخص ها جهت مکانیابی پهنه های مستعد برای تعریف پردازه های محرک توسعه در نمونه مطالعه، 3.99 هکتار (14.04 درصد) از بافت فرسوده محدوده مورد مطالعه کمترین قابلیت را برای شکل گیری پردازه های محرک توسعه دارا بوده (بخش غربی بافت مسأله دار محلات ناحیه دو) و در مقابل 9.66 هکتار (34 درصد) از محدوده مطالعه بیشترین قابلیت اجرای پردازه های محرک توسعه را دارا می باشد (بخش شرقی محلات ناحیه دو) و عمده پهنه های مناسب برای جانمایی در بخش های مرکزی بافت و محلات شهید رجایی و صادقیه واقع شده است.
"پردازه های محرک توسعه"," مکانیابی"," تحلیل سلسله مراتبی"," سیستم اطلاعات جغرافیایی"
http://www.bagh-sj.com/article_107025.html
http://www.bagh-sj.com/article_107025_ffe92f2166dbafd6fb639a9cb8a3a52d.pdf
پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
باغ نظر
1735-9635
2251-7197
17
84
2020
05
21
تبیین مفهوم پدیدارشناسی هرمنوتیکی در طراحی محصول
63
72
FA
اشرفالسادات
موسویلر
استاد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
a.mousavilar@alzahra.ac.ir
بهزاد
سلیمانی
0000-0002-9680-9650
استادیار گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
behzad_soleimani@yahoo.com
معصومه
اسماعیل زاده
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
m_esmaeelzadeh@aut.ac.ir
10.22034/bagh.2020.182942.4087
پدیدارشناسی از نوع هرمنوتیک، برقراری نسبتهای وجودی است. اینکه این نسبتها چگونه میتواند در مواجهه انسان با جهان برقرار شود، از مهمترین دغدغههای فلاسفۀ مختلف از جمله هایدگر، فیلسوف مشهور آلمانی است. این پژوهش در نظر دارد تا تفسیری از پدیدارشناسی ارائه دهد که بتواند در فرآیند طراحی، قابل تعمق و اجرا باشد. در این راستا، بعد از توصیف کامل پدیدارشناسی هرمنوتیک (که به طور خاص با اندیشههای هایدگر قابل شناسایی است)، پنج گام مشخص از آن استخراج شده که شامل زمانمندی، برقراری رابطه معنادار با ساحتهای سهگانه زمان، برقراری شبکه نسبتهای وجودی بین انسان و محصول، برقراری رابطه هرمنوتیک، و آشکارگی است. سپس به روش مطالعۀ موردی، سه محصول نمونه، برای تفسیر گامهای استخراج شده از این رویکرد، مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. در ادامه با ارائۀ یک مدل، ارتباط بین رویکرد پدیدارشناسی با فرآیند طراحی، طریقۀ بکاربستن آن و همچنین قابلیت تعمیمپذیری آن در این فرآیند، نشان داده شده که ساحتهای سهگانه زمان (بودگی، حضور و آیندگی) هسته مرکزی آن را تشکیل میدهند. در انتها محصول دیگری برای آزمون مدل ارائه شده، مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجۀ حاصل از این مقاله روشن میکند که نه تنها میتوان در طراحی محصول به شیوۀ پدیدارشناسانه عمل کرد و از آن بهره گرفت، بلکه مطالعات موردی نشان میدهد که بکارگیری این روند در طول تاریخ طراحی صنعتی توانسته است در موفقیت محصولات در ارتباط با کاربر، تاثیرگذار باشد.
پدیدارشناسی هرمنوتیک,طراحی محصول,زمانمندی,آشکارگی,حضور
http://www.bagh-sj.com/article_107026.html
http://www.bagh-sj.com/article_107026_23906b46f895d16e72940d41b0b6facd.pdf