ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل محتوای رویکرد مجلۀ آپوزیشنز نسبت به تئوری معماری پس از مدرنیسم (1973-1984)
بیان مسئله: بیگمان جریان مدرنیسم در اواخر سدۀ بیستم با نقدهای بسیاری در نشریههای معماری روبهرو بوده است. این نقدها هم موجب شکلگیری معماری پستمدرن بودهاند و هم دیگر جریانهای هوادار مدرنیسم را نمایندگی کردهاند. مجلۀ آپوزیشنز بهعنوان معتبرترین مجلۀ معماری، در اواخر سدۀ بیستم نویسندگان و نقدهای گوناگونی از هر دو طیف را در بر گرفته است. با طرح این «پرسش» که «مجلۀ آپوزیشنز در طول سالیان نشر خود چه رویکردهایی از نقد مدرنیسم را نمایندگی میکرده است؟» تلاش میشود تا جایگاه آپوزیشنز در مسیر شکلگیری تئوری معماری پس از مدرن مورد مطالعه قرار گیرد. میتوان این «فرضیه» را مطرح کرد که آپوزیشنز با طیف گستردۀ نویسندگان، که هرکدام بعدها از سردمداران شکلهای مختلف تئوری معماری پس از مدرن بودهاند («پیتر آیزنمن»، «کِنت فرامپتون»، «رِم کولهـاس»، «رافائل مونئو»، «دنیـس اسکات براون»، «مانفردو تافوری»، «برنارد چومـی» و دیگـران)، میتواند نمونۀ خوبی برای ارزیابی جریان حاکم بر تئوری معماری در آن دورۀ مهم باشد.هدف پژوهش: عبارت است از واکاوی اندیشههای منتقدانی که در یک بازۀ زمانی تأثیرگذار، تئوری معماری پس از مدرن را رقم زدهاند.روش پژوهش: چارچوب نظری مقاله به کمک شیوۀ استدلال منطقی به نگارش درآمده و برای تحلیل یافتهها از نمونهگیری «تمامشماری» در روش پژوهش «تحلیل محتوا» استفاده شده است.نتیجهگیری: براساس یافتهها میتوان گفت آپوزیشنز تعاملی دوسویه با جریانهای تئوری معماری پس از مدرن و نقشی اثرگذار بر شکلدادن به آنها داشته است. تلاش برای تئوریپردازی - و نه تاریخنگاری معماری - با رویکردی تفسیری در تحلیل جریانهای روز معماری ناشی از اهمیت چنین نقشی برای نویسندگان آپوزیشنز است. در سالهای میانی انتشار مجله، نئومدرنیستها و ستایش از اقتصاد آزاد، جهانیسازی و تکنولوژی بیشتر بهچشم میخورد، ولی در سالهای ابتدایی و انتهایی، به تأثیر از رویکرد منطقهگرایی انتقادی پستمدرنیستها واژههای زیرمتنگرایی، فرهنگ و جامعه، کلیدواژههای آپوزیشنز را شکل دادهاند.
http://www.bagh-sj.com/article_126820_4c72bea1c5e826a793f3480335e30805.pdf
2021-03-21
5
18
10.22034/bagh.2020.218958.4457
آپوزیشنز
مدرنیسم
نومدرنیسم
پسامدرنیسم
معماری مدرن
مسعود
حبیبی
msd.habibi@gmail.com
1
پژوهشگر دورۀ دکتری، گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
AUTHOR
مریم
ارمغان
maryam.armaghan@gmail.com
2
استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
LEAD_AUTHOR
ایمان
رئیسی
imanraeisi@gmail.com
3
استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
AUTHOR
شیدا
خوانساری
sheidakhansari@yahoo.com
4
استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
AUTHOR
اَتو وین. (1388). معماری و اندیشۀ نقادانه (ترجمۀ امینه انجمشعاع). تهران: نشر فرهنگستان هنر.
1
گروت، لیندا و وانگ، دیوید. (1386). روشهای تحقیق در معماری (ترجمۀ علیرضا عینیفر). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
2
حافظنیا، محمدرضا. (1391). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
3
Alexander, J. C. (1994). Modem, Anti, Post, and Neo: how social theories have tried to understand the new world of our time. Journal of Sociology, 23(3), 165-197.
4
Anderson, S. (1998). Modern Architecture and Industry: Peter Behrens and the AEG Factories. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 521-550). New York: Princeton Architectural Press.
5
Auge, M. (1997). Non-Places, Introduction to an Anthropology of Supermodernity (J. Howe, Trans.). Paris: Verso.
6
Baciu, C., Bocos, M. & Baciu Urzica, C. (2015). Meta-Modernism: a conceptual foundation. Procedia - Social and Behavioral Sciences Journal, (209), 33-38.
7
Baird, G. (1998). Architecture and Politics: A Polemical Dispute. A Critical Introduction to Karel Teige’s Mundaneum, 1929, and Le Corbusier’s in Defense of Architecture, 1933. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 586-588). New York: Princeton Architectural Press.
8
Ciucci, G. (1998). The Invention of the Modern Movement. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 553-567). New York: Princeton Architectural Press.
9
Cohen, S. (1998). Physical Context /Cultural Context: Including it All. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 65-103). New York: Princeton Architectural Press.
10
Colquhoun, A. (1998). Sign and Substance: Reflection on Complexity, Las Vegas, and Oberlin. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 176-187). New York: Princeton Architectural Press.
11
Eisenman, P. (1998). Aspects of Modernism: Maison Dom-ino and the Self-Referential Sign. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 189-198). New York: Princeton Architectural Press.
12
Eisenstadt, N. H. (2010). Modernity and Modernization. Retrived from https://sociopedia.isaportal.org/resources/resource/modernity-and-modernization/
13
Ellis, W. (1998). Type and Context in Urbanism: Colin Rowe’s Contextualism. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 227-251). New York: Princeton Architectural Press.
14
Endo, Sh. (2016). Shuhei Endo on Why Architecture Should be Para-Modern, interview with Ebrahim Abdoh. Retrived from https://www.archdaily.com/786449/shuhei-endo-on-why-architecture-should-be-paramodern
15
Foster, K. (1998). Antiquity and Modernity in the La Roche-Jeanneret House of 1923. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 463-485). New York: Princeton Architectural Press.
16
Frampton, K. (1998). Industrialization and the Crises in Architecture. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 39-64). New York: Princeton Architectural Press.
17
Hays, K. M. (Ed.) (1998). Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984. New York: Princeton Architectural Press.
18
Henket, H. J. & Heynen, H. (2002). Back from Utopia: The Challenge of the Modern Movement. Amstredam: Nai010 Publishers.
19
Heynen, H. (1999). Architecture and Modernity: A Critique. Cambridge, London & Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology.
20
Jeffrey, H. (1984). Reactionary Modernism, Technology, Culture, and Politics in Weimar and the Third Reich. New York: Cambridge University Press.
21
Jencks, Ch. (1987). Postmodern and Late Modern: The essential definitions. Chicago Review, 35(4), 31-58.
22
Jencks, Ch. (2007). Critical Modernism, Where is Post-modernism Going? London: Wiley-Academy Publishing.
23
Klein, R. (2014). Some cosmological roots of Modern architecture. YBL Journal of Built Environment, 2(1), 5-17.
24
Koetter, F. (1998). On Robert Venturi, Denise Scott Brown, and Steven Izenour’s Learning from Las Vegas. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 654-660). New York: Princeton Architectural Press.
25
Krier, L (1998). Forward, Comrades, We Must Go Back. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 401-411). New York: Princeton Architectural Press.
26
Mao, D. & L. Walkowitz, R. (2008). The new Modernism studies. Modern Language Association of America, 123(3), 737-748.
27
McAuley, J., Duberley, J. & Johnson, Ph. (2007). Organization Theory, Challenges and Perspectives. New York: Pearson Education Limited.
28
Meyer, P. S. (2012). Sidetracks: Painting in the Para-modern Continuum. Stockholm: Orfeus Publisher.
29
Moneo, R. (1998). Aldo Rossi: The Idea of Architectural and Modern Century. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 105-134). New York: Princeton Architectural Press.
30
Ockman, J. (1998). The Most Interesting Form of Lie. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 412-420). New York: Princeton Architectural Press.
31
Podoshen, J. S. (2014). Reactionary Modernism: an essay on the Post-Postmodern condition. Journal of Research for Consumers, (25), 1-19.
32
Riegl, A. (1998). The Modern Cult of Monuments: Its Character and Its Origin. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 621-651). New York: Princeton Architectural Press.
33
Rowe, C. (1998). Robert Venturi and the Yale Mathematics Building. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 145-153). New York: Princeton Architectural Press.
34
Rudrum, D. & Stavris, N. (2015). Supplanting the Postmodern. New York & London: Bloomsbury Publishing.
35
Scott Brown, D. (1998). On Architectural Formalism and Social Concern: A Discourse for Social Planners and Radical Chie Architects. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 317-354). New York: Princeton Architectural Press.
36
Smith, T. (2014). Rethinking Modernism and Modernity now. Filozofski Vestnik, XXXV(2), 271-319.
37
Talmon, J. (1996). The Intellectual Revolt against Liberal. Democracy, 1875-1945. Jerusalem: The Israel Academy of Sciences and Humanities.
38
Yatsuka, H. (1998). Architecture in the Urban Desert: A Critical Introduction to Japanese Architecture after Modernism. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 255-287). New York: Princeton Architectural Press.
39
Žukauskienė, O. (2016). A philosophical topography of place and non-place Lithuanian context. Coactivity: Philosophy and Communication, 24(2), 108-118.
40
Pawley, M. (1998). Archigram and the retreat from technology. In K. M. Hays (Ed.), Oppositions Reader: Selected Readings from a Journal for Ideas and Criticism in Architecture, 1973-1984 (pp. 425-438). New York: Princeton Architectural Press.
41
ORIGINAL_ARTICLE
ارتباط فناوری و حفاظت در معماری معاصر تحلیلی بر مبنای بازخوانی تحولات نقش معمار در حفاظت معماری
چکیدهبیان مسئله: رابطۀ «معماری» و «حفاظت معماری»، براساس بنیانهای مشترکی که با یکدیگر دارند، موضوعی سنتی است. مسئلۀ پژوهش حاضر پیرامون رابطۀ سهگانۀ «معماری»، «فناوری» و «حفاظت معماری» شکل گرفته که بهموازات تحول فناوری، بهوجود آمده و منجر به ابهاماتی در نقش معمار در رابطۀ سهگانۀ نوین شده که هنوز در جوامع در حال توسعه مرتفع نشده است.هدف پژوهش: بازخوانی نقش معمار در امر حفاظت معماری پس از تحول فناوری از سنتی به پیشرفته در جوامع توسعهیافتۀ غربی بهمنظور توجهدادن جوامع در حال توسعه به این موضوع است.روش پژوهش: این مقاله با ترکیب روشهای تاریخی و علّی از زیرمجموعههای رویکرد کیفی انجام پذیرفته است.نتیجهگیری: از آنجا که توجه محض حوزۀ «حفاظت معماری» به بعد هنری و یا فنی «فناوری معماری» و همچنین غفلت از ارزشهای اجتماعی چالشهایی را در پی دارد، حفاظت معماری توجه به هر دو بعد و ارزشهای اجتماعی را مد نظر قرار داده که بهواسطۀ تقرب به پارادایم فرهنگگرا محقق شده است. این ارتباط سهگانۀ «معماری»، «فناوری» و «حفاظت معماری» با یکدیگر و با جامعه، بهعنوان یک قاعدۀ مشتقشده از پارادایم فرهنگگرا، لزوم حضور معمار را در امر حفاظت معماری، از یک سو بهلحاظ پوششدادن وجه معماری در این سهگانه و از سوی دیگر بهلحاظ ارتباط دادن این سهگانه با فرهنگ جامعه، اجتناب ناپذیر کرده است. همچنین معمار، بهدلیل داشتن توانایی در تعامل شایسته با متخصصان حوزههای «حفاظت معماری» و «فناوری» و توانایی در ایجاد تعادلی مطلوب بین این دو حوزه، رهبری این ارتباط را نیز بهعنوان یک تکلیف حرفهای بر عهده دارد.
http://www.bagh-sj.com/article_120329_ac21252eafb73c8adadaf94c3ee2e78b.pdf
2021-03-21
19
34
10.22034/bagh.2020.212884.4395
تحول فناوری
فناوری معماری
حفاظت معماری
تحول نقش معمار
مهناز
پیروی
mahnaz.peyrovi@gmail.com
1
دانشجوی دکتری، دانشکدۀ معماری و هنر، گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
AUTHOR
محمدباقر
کبیرصابر
kabirsaber@ut.ac.ir
2
استادیار دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
پاکدل فرد
m.pakdelfard@srbiau.ac.ir
3
استادیار دانشکدۀ معماری و هنر، گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
AUTHOR
عادل
فردوسی
a_ferdousi@iaut.ac.ir
4
استادیار دانشکدۀ فنی و مهندسی، گروه عمران، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
AUTHOR
ابوالقاسمی، لطیف. (1374). معماری: رویاروی مرمت. هنرهای زیبا، 1(0)، 38-42.
1
استانلیپرایس، نیکلاس پی؛ تالی، منسفیلد کربی و ملوکوواکارو، الکساندرا. (1395). جستارهای تاریخی و فلسفی در حفاظت از میراث فرهنگی (ترجمۀ رسول وطندوست). تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
2
اسکات، فرد. (1397). معماری تغییر (ترجمۀ علیرضا عینیفر، احسان مسعود و نوید گلچین). تهران: کتاب فکر نو.
3
آصفی، مازیار و رادمهر، مهسا. (1393). ارتقای بهسازی میراث کالبدی، در حوزۀ فنی و مرمت معماری با رویکرد تفاهمبخشی دو دیدگاه. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 4(16)، 29-41.
4
الکساندر، کریستوفر. (1393). سرشت نظم (ج. 2، ترجمۀ رضا سیروس صبری و علی اکبری). تهران: پرهام نقش.
5
الکساندر، کریستوفر. (1394). سرشت نظم (ج. 1، ترجمۀ رضا سیروس صبری و علی اکبری). تهران: پرهام نقش.
6
آیتاللهزاده شیرازی، باقر. (1382). حفاظت بناهای تاریخی. هفتشهر، 1(11)، 6-13.
7
براتی، ناصر؛ داوودپور، زهره و منتظری، مرجان. (1392). روش تحقیق در مطالعات محیطی. تهران: ساکو.
8
بنهولو، لئوناردو. (1389). تاریخ معماری مدرن (ج. 1-5، ترجمۀ علیمحمد سادات افسری). تهران: نشر دانشگاهی.
9
بنهولو، لئوناردو. (1394). تاریخ معماری رنسانس (ج. 1-5، ترجمۀ علیمحمد سادات افسری). تهران: نیلوفر.
10
پرویزی، الهام؛ مهدوینژاد، محمدجواد و بمانیان، محمدرضا. (1394). بررسی نحوۀ کیفیت ورود فناوری در تاریخ معماری مدرن. آرمانشهر، 8(15)، 1-14.
11
پیستی، امیلیو. (1388). رنزو پیانو، خلاقیت معمارانه در ترکیب شیوههای سنتی با تکنولوژی روز (ترجمۀ سیدمحسن موسوی). تهران: علم و دانش.
12
تیبالدز، فرانسیس. (1393). شهرهای انسانمحور (ترجمۀ حسنعلی لقایی و فیروزه جدلی). تهران: دانشگاه تهران.
13
تیتز، یورگن. (1396). تاریخ مدرنیسم در معماری معاصر (ترجمۀ محمدرضا شبابی). تهران: طحان.
14
سیمیچ، آندریا و وارک، وال. (1396). 26 اصل که هر معمار باید بداند (ترجمۀ محمدرضا بمانیان و امیررضا گودرزی). تهران: اول و آخر.
15
عباسی هرفته، محسن. (1394). شرحی بر سنت حفاظت معماری در ایران: با تکیه بر شواهد تاریخی حفاظت در مسجد جامع اصفهان. یزد: دانشگاه یزد.
16
فلاحت، محمدصادق، کمالی، لیلا و شهیدی، صمد. (1396). نقش مفهوم حس مکان در ارتقای کیفیت حفاظت معماری. باغ نظر، 14(46)، 15-22.
17
فیلدن، برنارد ملشیور و یوکیلیتو، یوکا. (1388). مدیریت در محوطههای میراث جهانی: راهنمای مدیریت در محوطههای میراث فرهنگی جهان (ترجمۀ پیروز حناچی). تهران: دانشگاه تهران.
18
فیلدن، برنارد ملکیور. (1394). حفاظت از بناهای تاریخی (ترجمۀ محمدمهدی هوشیاری). تهران: طحان.
19
قبادیان، وحید. (1383). مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
20
کروچی، جورجو. (1395). حفاظت و مرمت سازهای میراث معماری (ترجمۀ باقر آیتاللهزاده شیرازی و مهرداد حجازی). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
21
کوهن، تامس اس. (1395). ساختار انقلابهای علمی (ترجمۀ علی جوادزاده). تهران: فرهنگ نشر نو.
22
گاردنر، هلن. (1395). هنر در گذر زمان (ترجمۀ محمدتقی فرامرزی). تهران: مؤسسۀ انتشارات نگاه.
23
گیدیون، زیگفرید. (1389). فضا، زمان و معماری (ترجمۀ منوچهر مزینی). تهران: علمی و فرهنگی.
24
مارگولیوس، ایوان. (1390). معمار + مهندس = ساختار (ترجمۀ محمود گلابچی). تهران: دانشگاه تهران.
25
منادی نوری، صابر و تقوی، مصطفی. (1394). بررسی تاریخی نهادینهشدن الگوی لیبرالی پیشرفت در اروپای قرن نوزدهم: با تأکید بر توسعۀ فناوری. مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 19(1)، 111-134.
26
مونیوس ویناس، سالوادور. (1397). تئوری معاصر حفاظت (ترجمۀ زینب رئوفی و منصور خواجهپور). کرمان: جهاد دانشگاهی.
27
ناری قمی، مسعود و نوایی، محمدعلی. (1397). فضای حضور انسانی: رویکردی به طرح مسئلۀ فرهنگگرا و کاربرمحور. تهران: علم و دانش.
28
ناری قمی، مسعود؛ تهرانی، سیدفرید؛ رجاء قمی، مهدی؛ عباسزاده، محمدجواد و محلاتیان، علی. (1394). پارادایمهای مسئله در معماری: رویکردی به طرح مسئلۀ فرهنگگرا و کاربرمحور در معماری. تهران: علم معمار رویال.
29
وطندوست، رسول. (1394). مقدمۀ مترجم بر: جستارهای تاریخی و فلسفی در حفاظت از میراث فرهنگی. نیکلاس استانلیپرایس، منسفیلدکربی تالی و الکساندرا ملوکوواکارو. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
30
یانگ، گرگ. (1392). شکلدهی جدید برنامهریزی از طریق فرهنگ (ترجمۀ عینالله کشاورز). تهران: تیسا.
31
یوسفنژاد، سودابه و فلامکی، محمدمنصور. (1397). تحلیل مسئلۀ حقیقت و زمان در حفاظت و مرمت میراث فرهنگی. باغ نظر، 15(69)، 5-18.
32
یوکیلهتو، یوکا. (1387). تاریخ حفاظت معماری (ترجمۀ محمدحسن طالبیان و خشایار بهاری). تهران: روزنه.
33
Alana, H. A.; Al-Hagle, Kh. S. & Hasan, A. E. (2019). A framework for architects rolein attaining sustainable community development in heritage areas. Alexandria Engineering Journal, (58), 333-343.
34
ICOMOS. (2020 June). ICOMOS Charter Principles for the Analysis, Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage. (N.D.). Retrieved September 2020, from Https://Www.Icomos.Org/En/About-The-Centre/Publicationsdoc/179-Articles-En-Francais/Ressources/Charters-And-Standards?Start=16
35
Mainstone, R. J. (2001). Developments in Structural Form. Oxford: Architectural.
36
Orbasli, A. (2008). Architectural Conservation: Principles and Practice. Malden: Blackwell.
37
Rodwell, D. (2007). Conservation and Sustainability in Historic Cities. Oxford: Blackwell.
38
Sahmenko, G.; Aispurs S. & Krasnikovs, A. (2015). The use of high performance cement composite in renovation and restoration of architectural elements of buildings facades. Procedia Engineering. 117, 317-324.
39
Zeayter, H., & Mansour, A. M. H. (2018). Heritage conservation ideologies analysis - historic urban landscape approach for a mediterranean historic city case study. HBRC, (14), 345-356.
40
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل میزان دسترسپذیری بوستانهای شهر تهران برای افراد دارای محدودیت جسمی - حرکتی با تأکید بر مفهوم طراحی فراگیر
بیان مسئله: بوستانهای شهری نقش مهمی بر سلامت فیزیکی و روانی شهروندان دارند. امروزه علیرغم اهمیت موضوع جهانی طراحی فراگیر و وجود پژوهشهای کاربردی و مقررات مرتبط در ایران، افراد دارای محدودیت حرکت در بوستانها حضور کم و محدودی دارند که این امر ناشی از عدم دسترسپذیری بوستانها برای همۀ افراد جامعه است. به نظر میرسد این موضوع به دلیل عدم دانش فنی کافی طراحان، ناظران طراحان شهری و عمرانی، عدم توجه به ضوابط و نیز عدم آگاهی از شرایط فیزیکی افراد دارای محدودیت حرکت است.هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی میزان دسترسپذیری بوستانهای شهر تهران برای افراد دارای محدودیت جسمی–حرکتی با تأکید بر مفهوم طراحی فراگیر است تا همۀ افراد فارغ از میزان تواناییهای فیزیکیشان بتوانند از امکانات و تجهیزات موجود در بوستانها بهرهمند شوند.روش پژوهش: به منظور رسیدن به اهداف پژوهش، ابتدا از طریق مطالعات نظری به شناخت ویژگیها و محدودیتهای حرکتی طیفهای مختلف جامعه و نیز بررسی اصول کالبدی و غیرکالبدی مفهوم طراحی فراگیر پرداخته شده است؛ سپس ضمن شناسایی امکانات و تجهیزات موجود در بوستانها و با کمک کارشناسان متخصص در زمینۀ امر مناسبسازی، نسبت به استخراج شاخصهای دسترسپذیری اقدام شد. در مرحلۀ سوم چک لیست ارزیابی بوستانهای منتخب تهیه و از طریق پیمایش تکمیل شد. تحلیل دادهها از طریق روش دلفی و نتایج حاصله، پس از استخراج امتیاز و وزندهی گزینهها با کمک نرمافزار Excel، بهصورت نمودار ترسیم و تحلیل شد. نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد، عوامل متعددی در عدم دسترسپذیری بوستانها دخالت دارند که در مراحل طراحی، اجرا و بهرهبرداری نقش ایفا میکنند. بیتوجهی به اصول طراحی فراگیر، عدم آگاهی نسبت به ضوابط طراحی مناسب افراد دارای محدودیت جسمی-حرکتی، عدم آگاهی و دانش فنی کافی پیمانکاران و مجریان در اجرای صحیح طرحها و ایجاد موانع ثانویه پس از اجرا به دلیل مدیریت نامناسب و عدم توانایی حفظ امنیت بهرهبرداران، از مهمترین عوامل به شمار میروند.
http://www.bagh-sj.com/article_126822_84f32554cd153de55022af0e2267733e.pdf
2021-03-21
35
46
10.22034/bagh.2020.230179.4539
دسترسپذیری
فضاهای سبز
بوستانهای شهری
طراحی فراگیر
افراد دارای محدودیت جسمی-حرکتی
ندا
رفیع زاده
ne_rafizadeh@yahoo.com
1
پژوهشگر دکتری معماری دانشگاه تهران، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
همایش سراسری مناسبسازی محیطهای شهری برای افراد دارای معلولیت. قم: انتشارات سازمان بهزیستی.
1
بقایی، پرهام؛ اخوت، هانیه؛ لیلیان، محمدرضا و تشکر، مریم. (1390). باز طراحی پارکهای شهری، سری کتابهای خشت اول. تهران: انتشارات کلهر.
2
پاکزاد، جهانشاه؛ ترکزاده، نغمه؛ قاسمی، مروارید و ترابی، مرضیه. (1393). مبانی نظری و فرایند طراحی شهری. تهران: انتشارات شهیدی.
3
حکمتی، جمشید. (1393). طراحی باغ و پارک. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
4
رفیعزاده، ندا. (1392). طرح مناسبسازی بوستانهای شهری به منظور تسهیل تردد افراد معلول جسمی حرکتی. تهران: مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با همکاری سازمان بوستانها و فضاهای سبز شهر تهران.
5
رفیعزاده، ندا؛ نوذری، شعله؛ قاسمزاده، مسعود و ماندگار، مهران. (1396). راهنمای کاربردی ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی حرکتی. تهران: مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی.
6
رفیعزاده، ندا. (1397). طراحی فراگیر در پاسخ به انتظارات محیطی زنان سالمند، هفت شهر، (60)، 186-199.
7
ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی حرکتی. (1378). مصوبۀ شورایعالی شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی. تهران: مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی.
8
ناتوانی و سلامت. (1384). طبقهبندی بینالمللی عملکرد. تهران: مرکز مار ایران.
9
علی الحسابی، مهران و نورزیان ملکی، سعید. (1387). طراحی فراگیر. محیط روستا، 27 (123)، 28-41.
10
قاسمزاده، مسعود. (1383). مفهوم «ورود و تردد بدون مانع» در تأمین فضای قابل دسترس. کارگاه تخصصی «طراحی فضاهای عمومی قابل دسترس برای کم توانان جسمی». تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.
11
گل، یان. (1394). شهر انسانی (ترجمۀ علی غفاری و لیلا غفاری). تهران: انتشارات مؤسسۀ علم معمار.
12
سرشماری عمومی نفوس و مسکن. (1365-1395). نتایج کلی سرشماری. تهران: مرکز آمار ایران.
13
نوذری، شعله؛ رفیعزاده، ندا و قاسمزاده، مسعود. (1396). روشهای مناسبسازی ساختمانهای اداری برای افراد دارای محدودیت جسمی حرکتی. تهران: مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی.
14
نوذری، شعله؛ رفیعزاده، ندا؛ قاسمزاده، مسعود؛ راهب، غزال و صادقی، زینب. (1397). رهنمودهای مناسب سازی پایانههای حمل و نقل برای افراد دارای معلولیت. تهران: مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی.
15
نورانی، امیر. (1385). آسانسازی بکارگیری، آموزشی نمودن و ارزیابی اجرایی ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان جسمی حرکتی، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری ایران. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
16
Environmental accessibility and its implications for inclusive, sustainable and equitable development for all. (2013). UN: Department of Economic and Social Affairs (DESA).
17
Cohen, N. (2001). Urban planning consternation and preservation. New York: McGraw – Hill.
18
Factsheet on person with disabilities. (2011). US.: Department of economic and social affairs division for inclusive social development.
19
GÜNGÖR, S. (2016). A Research on accessibility of urban parks by disabled person: The case study of Birlik Park Konya- Turkey. Turkey: S.T Kliment Ohridski University Press Sofia.
20
Herwing, O. (2008). Universal Design: Solutions for Barrier- free Living. Switzerland: Birkhauser.
21
Preiser, W. & Smith, K. (2011). Universal Design Hand Book. Second Edition. New York: McGraw – Hill.
22
Mace, R. (1985).Universal Design: Barrier Free Environments for everyone, CA: Designers West, Los Angeles.
23
Rodman, D. Frederick, Petra. (2009). Universal Design Guidelines for outdoor spaces: Plan and Design for choice. England: British Columbia.
24
World report on disability. (2011). World Health Organization. Switzerland: WHO Publication.
25
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی نگارههای خورشید در نقوش فرش ترنج خورشیدی فراهان
بیان مسئله: هریک از فرشهای مناطق مختلف ایران میتوانند در پس نقوش خود حامل پیام، مفهوم و یا نمادی باشند که کشف آن بر فهم اصالت و اثبات ارزشهای تاریخی، فرهنگی و آیینی نقوش فرش ایران تأکید خواهد کرد. فرشهای استان مرکزی از جمله فرشهای مشهور ایران هستند و یکی از فرشهای اصیل این استان، فرش «ترنج خورشیدی فراهان» است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.هدف پژوهش: معرفی فرش ترنج خورشیدی فراهان و واکاوی نمادهای خورشیدی در این قالی و کشف ارتباط مفهومی و نسبت ویژۀ آن با تقدس خورشید است.روش پژوهش: در جستوجوی این ارتباط مفهومی، در این پژوهش که از نوع کیفی و توصیفی-تحلیلی است، با گذری بر پیشینۀ فرهنگی-تاریخی زادگاه این فرش یعنی کهندیار فراهان، به شناخت جایگاه خورشید در آیین و فرهنگ گذشتۀ این سرزمین پرداخته میشود. سپس نمونههایی که به روش هدفمند معیاری از اسناد کتابخانهای و اینترنتی گردآوری شدهاند برمبنای ساختار و عناصر شاخص بصری، در سه گروه «اصلی»، «گلداندار» و «واگیرهای» تقسیم شده است. نتیجهگیری: در جستوجوی نگارههای خورشیدی در این سه گروه، به عناصری چون «گلدرخت سهشاخه»، «خورشیدخانم»، «نیلوفر آبی»، «گل خورشیدی هندسی» و ... دست یافته میشود که در چهار بخش نمودهای «انسانی»، «جانوری»، «گیاهی» و «تجریدی» جای میگیرند. در نهایت به اعتبار تعدد و تنوع کاربست نگارههای خورشیدی در انواع این قالی و ارتباط مفهومی آنها با خورشید، نقوش این قالی میتواند حکایت از تقدس خورشید در گذشتۀ این سرزمین همانند دیگر مناطق ایران و تجلی آن بر فرش ترنج خورشیدی فراهان داشته باشد.
http://www.bagh-sj.com/article_126824_5f4361e1d6fca714ca4415f869923e76.pdf
2021-03-21
47
64
10.22034/bagh.2020.229350.4530
فرش
فراهان
نمادهای خورشید
ترنج خورشیدی
سمیه
صالحی
s-salehi@araku.ac.ir
1
کارشناس ارشد پژوهش هنر، عضو هیئت علمی گروه فرش، دانشکدۀ هنر، دانشگاه اراک، ایران.
LEAD_AUTHOR
حجت اله
رشادی
h-reshadi@araku.ac.ir
2
کارشناس ارشد صنایع دستی، عضو هیئت علمی گروه صنایع دستی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه اراک، ایران.
AUTHOR
حسین
نوروزی
n-norouzi@araku.ac.ir
3
کارشناس ارشد پژوهش هنر، عضو هیئت علمی گروه فرش، دانشکدۀ هنر، دانشگاه اراک، ایران.
AUTHOR
ادواردز، سیسیل. (1357). قالی ایران (ترجمۀ مهیندخت صبا)، تهران: فرهنگسرای تهران.
1
پرهام، سیروس. (1371). دستبافتهای عشایری و روستایی فارس (ج. 2). تهران: انتشارات امیرکبیر.
2
رنجبر، هادی؛ حقدوست، علیاکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی و بهرامی، نسیم. (1391). نمونهگیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع. پژوهش علوم سلامت و نظامی، 10(3)، 238-250.
3
زمانینیا، مصطفی. (1382). کهندیار فراهان - از سپیدهدم تاریخ تا هزیمت خوارزمشاه. تهران: انتشارات کتاب سیامک.
4
ژوله، تورج. (1381). پژوهشی در فرش ایران. تهران: یساولی.
5
شاهپروری، محمدرضا و میرزا امینی، سیدمحمدمهدی. (1394). تجلی نقش خورشیدخانم در قالی ایران. جلوۀ هنر، 8(1)، 55-65.
6
شعار، جعفر. (1367). آیین شهریاری. تهران: علمی و فرهنگی.
7
صمدی، مهرانگیز. (1367). ماه در ایران. تهران: علمی و فرهنگی.
8
صوراسرافیل، شیرین. (1372). غروب زرین فرش ساروق. تهران: سروش.
9
موسوی لر، اشرف و رسولی، اعظم. (1389). بررسی نمودهای اساطیری خورشید و مهر در فرش دستباف ایران. فصلنامۀ علمی-پژوهشی گلجام، (16)، 111-131.
10
میرزا امینی، سیدمحمدمهدی و بصام، سیدجلالالدین. (1390). بررسی نقش نمادین ترنج در فرش ایران. فصلنامۀ علمی-پژوهشی گلجام، (18)، 9-29.
11
ORIGINAL_ARTICLE
تلاشی برای فهم هستیشناختیِ معماری (با استعانت از تجارب عرفانی ابن عربی)
بیان مسئله: بر همگان روشن است که معماری اصیل اسلامی ایران، پس از گذشت قرنها، همچنان تفرجگاه عین و ذهن است. هنگام بررسی تأثیرگذاری و مطلوبیت مستمرِ این معماری، یکی از مواردی که بسیار مهم جلوه میکند وجود صورتهایی است که در آثارِ این معماری بهوفور دیده میشوند. به نظر میرسد که برخی از این اشکال و صورتها همواره اعتبار و اصالت دارند و از معانی خاصی سخن میگویند؛ اما به نسبت و رابطة حقیقیِ بین این صور و معانی (با نگاهی هستیشناختی) در ادبیات نظری مرتبط با آثار معماری اسلامی کمتر پرداخته شده است.هدف پژوهش: هدف مقالۀ حاضر آن است که با استعانت از پشتوانۀ غنی عرفان اسلامی (مکتب فکریِ ابن عربی) تا حد ممکن زمینهای برای فهم نسبت حقیقیِ بین صور و معانی معماری فراهم آورد و، در افقی کلیتر، از رهگذر خوانش منابعی از عرفان اسلامی، برای فهم حقیقتِ معماری تلاش کند.روش پژوهش: روش این پژوهش استنادی و استنباطی است و «راهبرد» اصلی آن بر «استدلال منطقی» تکیه دارد.نتیجهگیری: با ابتنا بر آنچه از سپهر عرفان ابن عربی مستفاد میشود، یک اثر معماری نیز همچون کلیت پدیدههای عالَم میتواند زنده و ذومراتب باشد و بساطتی طولی در نظام هستی داشته باشد: از مرتبۀ ماهوی یا باطنی تا نمود بیرونی یا ظاهری. در این میان، باطن یا «جان معماری» را میتوان برابر با صورت مجرد آن در عالم ماهیات در نظر گرفت که بدون شکل و ماده است و مبدأ وجودی معماری به شمار میآید؛ این ماهیت تعیینکنندۀ میزان زندگی اثر است و بهنوعی علت وجودیاش به شمار میرود؛ پس میزان زندگی آثار معماری نسبی است. «جسم معماری» نیز برابر با ظهور اثر در عالم محسوس و در کالبد مادی است. این مراتب صوری و معنایی با یکدیگر وابستگی، سنخیت و ربط وجودی دارند و، بهمثابة حلقههای یک زنجیر، توأمان در یک اثر معماری حاضرند.نکتۀ دیگر آنکه مخلوق انسان، از جمله معماری، از باور درونی و نحوۀ نگرش وی به جهان هستی متأثر است. در حوزة عرفان، فهمی از عالم و پدیدههای آن ارائه میشود که در آن حضور حقیقت مطلق در لایههای پیدا و پنهانْ نقش اصلی را ایفا میکند. پس از آنجا که انسانِ پرورشیافته با هستیشناسی اسلامی با بینش طولیِ خود عالم را ذومراتب میبیند، معماری اسلامی نیز بهصورت زنجیرهای طولی دیده میشود که صورت محسوس آن با باطن و معنایش رابطهای طولی و نسبتی وجودی پیدا میکند. ضمن آنکه، در این نگاه، صورتهای معماری در ارتباط و تعامل با مبدأ هستی تفسیر میشوند، و همانند تمامِ دیگر پدیدهها فضیلت معماری نیز بهرهبردنِ کامل از وجود و اتّصاف به درجة بالایی از زندگی است. در واقع میتوان گفت که معماران مسلمان، در تطابق با معارف هستیشناختیِ مد نظر خود، تلاش میکنند که از مجرای خلق اثری زنده و کمالیافته نقشپردازِ حقیقت شوند و معانی وجودی و تکوینی را در قالب صور مناسب و مطلوب بیان کنند.
http://www.bagh-sj.com/article_126825_368e20d9ec11079d8bb089b3c4d6b7ab.pdf
2021-03-21
65
78
10.22034/bagh.2020.215403.4426
وجود
معنا
صورت
معماری
هستیشناسی ابن عربی
مهسا
رحمانی
mhs.rahmani64@gmail.com
1
استاد مدعو دانشگاه علم و فرهنگ تهران
LEAD_AUTHOR
ابن عربی، محمد بن علی. (1381). فتوحات مکیه (ج. 7) (با ترجمه، تعلیق و مقدمۀ محمد خواجوی). تهران: مولی.
1
اردلان، نادر و بختیار، لاله. (1380). حس وحدت: سنت عرفانی در معماری ایرانی (ترجمة حمید شاهرخ). اصفهان: خاک.
2
ایزوتسو، توشیهیکو. (1364). خلق مدام در عرفان اسلامی و آئین بودایی ذن (ترجمۀ منصوره کاویانی). تهران: علمی و فرهنگی.
3
بورکهارت، تیتوس. (1392). هنر مقدس (اصول و روشها) (ترجمة جلال ستاری). تهران: سروش.
4
حکمت، نصرالله. (1393). تقلید از خدا. تهران: الهام.
5
رحمانی، مهسا. (1396). شأن کیفیت در معماری اسلامی، با استناد به آرای ابن عربی. مطالعات معماری ایران، 6(12)، 67-82.
6
سبزواری، ملاهادی. (1361). اسرار الحکم (به کوشش ح. م. فرحزاد). تهران: مولی.
7
شفیعی، فاطمه و بلخاری قهی، حسن. (1390). تخیل هنری در حکمت اشراقی سهروردی. متافیزیک، 3(9)، 19-32.
8
عکاش، سامر. (1394). جهانشناسی و معماری در اسلام پیشامدرن: خوانشی معمارانه از مضامین عارفانه (ترجمۀ رضا مرادپور). تهران: رامان سخن.
9
فدایی مهربانی، مهدی. (1392). ایستادن در آن سوی مرگ: پاسخهای کربن به هایدگر از منظر فلسفة شیعی. تهران: نی.
10
فناری، حمزه. (1374). مصباح الانس صدرالدین قونوی (ترجمۀ محمد خواجوی). تهران: مولی.
11
قیصری، داوود بن محمد. (1390). شرح قیصری بر فصوص الحکم ابن عربی (به انضمام حواشی مؤید الدین جندی، عبدالرزاق کاشانی، صائن الدین ترکه، عبدالرحمن جامی و حسنزادة آملی) (ترجمۀ محمد خواجوی). تهران: مولی.
12
قیومی بیدهندی، مهرداد. (1390). گفتارهایی در مبانی و تاریخ معماری و هنر. تهران: علمی و فرهنگی.
13
کربن، هانری. (1392). فلسفة ایرانی و فلسفة تطبیقی (ترجمة سید جواد طباطبایی). تهران: مینوی خرد.
14
گرابار، الگ. (1379). شکلگیری هنر اسلامی (ترجمۀ مهرداد وحدتی دانشمند). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
15
نصر، سید حسین. (1380). معرفت و امر قدسی (ترجمۀ فرزاد حاجی میرزایی). تهران: فرزان روز.
16
نیوتن، اریک. (1350). معنی زیبایی (ترجمة پرویز مرزبان). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
17
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل فرهنگی-اجتماعی تأثیرگذار بر مانایی مسجد جامع عتیق اصفهان
بیان مسئله: مسجد جامع اصفهان یکی از مهمترین ابنیۀ تاریخی دورۀ اسلامی است که تا کنون پژوهشهای گوناگونی پیرامون آن انجام شده، اما بیشتر این پژوهشها متوجه وجه کالبدی آن بوده و وجوه فرهنگی و اجتماعی آن، کمتر مورد توجه واقع شده است. از سویی دیگر، مسجد جامع اصفهان بنایی است که در گذر قرنها همچنان مانا به حیات خویش ادامه داده است؛ بنابراین پژوهش حاضر در جستجوی پاسخ این پرسشهاست: عوامل فرهنگی و اجتماعی تأثیرگذار بر مانایی تاریخی مسجد جامع اصفهان چیست و این عوامل چگونه توانستهاند، در دورانی که هنوز قوانین و علوم حفاظتی و مرمتی شناختهشده نبود، تداوم حیات کالبدی و کارکردی این بنا را سبب شوند؟هدف پژوهش: با توجه به آنچه گفته شد، هدف از این پژوهش شناخت عوامل فرهنگی-اجتماعی تأثیرگذار بر مانایی مسجد جامع عتیق اصفهان در طول تاریخ، با تکیه بر منابع تاریخی و مستندات کالبدی (کتیبههای مسجد) و پژوهشهای معاصر است. نتایج این پژوهش میتواند به تدوین راهکارهای مناسبتری جهت نگهداری بافتهای تاریخی کمک کند که، علاوه بر حفظ کالبد بافتهای تاریخی، مبتنی بر مشارکت اجتماعی و البته توأم با حفظ زندگی باشد.روش پژوهش: در این پژوهش از نظریۀ زمینهای استفاده شده که برگرفته از دادههایی است که در طی فرایند پژوهش بهصورت نظاممند گردآوری و تحلیلشدهاند. براساس این روش، ابتدا کدگذاری باز تا مرحلۀ اشباع نظری صورت پذیرفت و پس از آن، دستهبندی و تجزیه و تحلیل کدها تا مرحلۀ کدهای گزینشی انجام شد.نتیجهگیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است که پنج عامل اساسی فرهنگی و اجتماعی، شامل حضورپذیری، مشارکتپذیری، فرهنگ بانیگری و وقف، تغییرپذیری و روزآمدی، نقش پررنگی را در مانایی مسجد جامع اصفهان ایفا کرده و طی قرنها این مسجد را از زوال و نیستی محافظت کردهاند.
http://www.bagh-sj.com/article_126826_d72801e5a74f68563b79f6d9ff5d1890.pdf
2021-03-21
79
90
10.22034/bagh.2020.215401.4429
مسجد جامع اصفهان
مانایی
عوامل فرهنگی و اجتماعی
سیما
خالقیان
khaleghian.sima@gmail.com
1
دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
AUTHOR
سودابه
ادیب زاده
soodabeh.adib@gmail.com
2
کارشناس ارشد مطالعات معماری، دانشکدۀ معماری، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
AUTHOR
مهدی
سعدوندی
m.saedvandi@aui.ac.ir
3
استادیار، عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
LEAD_AUTHOR
ابنبطوطه. (1361). سفرنامة ابنبطوطه (ج. 3) (ترجمة محمدعلی موحد). تهران: علمی و فرهنگی.
1
ابنخلدون، عبدالرحمان. (1388). مقدمة ابنخلدون (ج. 1 و 2) (ترجمة محمد پروین گنابادی). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
2
ابونعیم اصفهانی، حافظ. (1377). ذکر اخبار اصفهان. (ترجمة نورالله کسایی). تهران: سروش.
3
ادیبزاده، سودابه؛ خالقیان، سیما و سعدوندی، مهدی. (1399). عوامل فرهنگی و اجتماعی تاثیرگذار در مشارکت تاریخی مردم اصفهان در حفاظت از مسجد جامع اصفهان. اندیشة معماری، 4(8)، 29-39.
4
افضلالملک، میرزا غلامحسین. (1380). سفرنامة اصفهان. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
5
الکساندر، کریستوفر. (1390). معماری و راز جاودانگی (ترجمة مهرداد قیومی بیدهندی). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
6
امین پور، احمد؛ اولیاء، محمدرضا؛ عباسی هرفته، محسن و کلانتری، مائده. (1392). تداوم کارکرد؛ رویکرد غالب مداخلات حفاظتی در مسجد جامع اصفهان؛ گونهشناسی و تبیین رویکرد مداخلات حفاظتی از ابتدای شکلگیری مسجد تا دورة قاجار. مرمت و معماری ایران، 3(6)، 27-40.
7
پاکزاد، جهانشاه. (1381). کیفیت فضا. آبادی، 14(37)، 100-111.
8
پورجعفر، محمدرضا. (1382). جاودانگی در شهرسازی با نگاهی به شهر رم. ماهنامة شهرداریها، (54)، 51-54.
9
جابری انصاری، محمدحسن. (1322). تاریخ ری و اصفهان. اصفهان: حسین عماد زاده.
10
خالقیان، سیما و صالحی، ابوذر (1398). تأثیر تداوم کارکرد در ماندگاری بافت تاریخی شهر زواره. 10(40)، 1-25.
11
دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامة دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
12
شاردن، ژان. (1372). سفرنامة شاردن (ترجمة اقبال یغمایی). تهران: توس.
13
شفیعیان داریانی، فائزه؛ پورجعفر، محمدرضا و قبادی، علیرضا. (1393). مفهوم ماندگاری در معماری اسلامی و مقایسة آن با مفهوم پایداری در معماری معاصر. پژوهشهای معماری اسلامی، 2(4)، 32-48.
14
عباسی هرفته، محسن. (1394). شرحی بر سنت حفاظت معماری در ایران با تکیه بر شواهد تاریخی حفاظت در مسجد جامع اصفهان. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
15
فروزنده، آیسان؛ نقرهکار، عبدالحمید و حمزهنژاد، مهدی. (1388). راز جاودانگی آثار معماری (تحلیلی بر نگرشهای نوگرا و فرانوگرا و رویکردهای فراگیرتر). باغ نظر، 6(12)، 31-44.
16
فقیه، نسرین. (1354). اصفهان شهری برای عابر پیاده. هنر و مردم، (152)، 2-10.
17
قلعهنویی، محمود و کلانتری، مائده. (1392). بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان درگذر زمان. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 4(11)، 17-27.
18
کسایی، نورالله. (1376). اصفهان در دورة آلبویه و سلجوقیان. نشریة دانشکدة ادبیات دانشگاه اصفهان، 14(9)، 176-202.
19
کلانتری خلیلآباد، حسین؛ صالحی، سید احمد و رستمی، قهرمان. (1389). نقش تاریخی وقف در شکلگیری شهر اسلامی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 1(1)، 33-43.
20
کلانتری خلیلآباد، حسین و درخشانی، نجلا. (1393). راهبردهای پایداری کالبدی-اجتماعی در محلات تاریخی (مطالعه موردی محله عودلاجان تهران). مطالعات شهری، 3(10)، 3-14.
21
گالدیری، اوژینو. (1370). مسجد جامع اصفهان (ترجمة عبدالله جبل عاملی). تهران: سازمان میراث فرهنگی.
22
گدار، آندره. (1316). آثار ایران (ترجمة محمدتقی مصطفوی). تهران: چاپخانة مجلس.
23
گرابار، اولگ. (1388). مسجد بزرگ اصفهان (ترجمة علی موسوی فریدنی). اصفهان: چاپ گیتی.
24
مافروخی، مفضل بن سعد. (1385). محاسن اصفهان (ترجمة حسین بن محمد آوی) (ویراستة محمدرضا زادهوش). اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
25
مرتضی، هشام. (1387). اصول سنتی ساختوساز در اسلام (ترجمة ابوالفضل مشکینی و کیومرث حبیبی). تهران: انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
26
هنرفر، لطفاله. (1350). گنجینة آثار تاریخی اصفهان. تهران: چاپخانة زیبا.
27
Harris, C. (2005). Dictionary of Architecture and Construction. New York: McGraw-Hill.
28
ORIGINAL_ARTICLE
نگاه منظرین به زورخانه، دلایل ایجاد و کارکردهای آن
بیان مسئله: زورخانه مکانی برای ورزش و تعالی شخصیت در ایران قدیم بوده است. محلی که در پیدایش و چرایی آن ابهام فراوانی وجود دارد. ولی این ابهام مانع به وجودآمدن اشتراکاتی در نظریات مربوط به زورخانه نشده است. کارکردهای فراورزشی زورخانه در اجتماع ایران قدیم، که در تمامی نظریات به آنها توجه شده، باعث اهمیت مضاعف این عنصر مهم در شهر ایرانی میشده است. هدف پژوهش: در این مقاله با هدف بررسی منظرین زورخانه، به نظریات متفاوت مربوط به پیدایش زورخانه پرداخته شده و کارکردهای زورخانه جهت بررسی آن به عنوان منظر، مورد تحلیل قرار گرفته است.روش پژوهش: روش مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و مطالعات اسنادی و کتابخانهای بر مبنای جمعآوری کتب و مقالات معتبر صورت پذیرفته است.نتیجهگیری: نظریات مختلفی زمان تشکیل زورخانه را در گسترۀ تاریخ ایران، از آیین مهر تا دوران صفویه نسبت میدهند و هرکدام دلایل و نمادهایی را برای این استدلال بیان کردهاند. در بررسی منظرین زورخانه، مشخص شده است که زورخانه دارای کارکردهای متفاوتی مانند محلی اجتماعی برای گردهمآمدن، ترویج و تبلیغ مذهب، تعلیم و تربیت، آموزش و فرهنگسازی، کمک و حمایت مردم و برگزاری آیینها و مراسم مختلف علاوه بر ورزش بوده است. مرور این کارکردها میتواند زورخانه را نه به عنوان یک مکان تاریخی بلکه به عنوان یک منظر فرهنگی منحصر به فرد مطرح کند.
http://www.bagh-sj.com/article_126827_72faaae221521b4ec780596b34d8788d.pdf
2021-03-21
91
100
10.22034/bagh.2020.225300.4505
زورخانه
نگاه منظرین
دلایل
کارکرد
مهدی
باصولی
mehdi.basouli@gmail.com
1
دکتری مدیریت گردشگری، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
افسریان، سید سبحان. (1395). معماری و موسیقی تعلیمی در زورخانه. باغ نظر، 13(42)، 79-88.
1
الهی، صدرالدین. (1373). نگاهی دیگر به سنتی کهن: زورخانه. ایرانشناسی،6(24)، 726-745.
2
افشاری، مهران. (1368). جوانمردی و قلندری و فرهنگ عامۀ ایران. چیستا، (57 و58)، 493-505.
3
امینیزاده، سینا و باستانی، داریوش. (1393). زورخانه و منابع هویتیابی آن. فصلنامۀ توسعۀ اجتماعی، 9(1)، 67-84.
4
انصافپور، غلامرضا. (1353). تاریخ و فرهنگ زورخانه و گروههای اجتماعی زورخانهرو. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
5
باخدا، فرزانه. (1392). آیین جوانمردی به مثابۀ الگویی اخلاقی اجتماعی. فصلنامۀ تخصصی اخلاق وحیانی، 1 (3)، 173-190.
6
باصولی، مهدی. (1397). نگاه منظرین به حمام عمومی، عناصر و کارکردهای آن، مجلۀ منظر،10(45)، 34-43.
7
بلوکباشی، علی. (1383). نقش و کارکرد اجتماعی زورخانه در جامعۀ سنتی ایران. حافظ، (9)، 38-41.
8
بوستانی، داریوش و امینیزاده، سینا. (1392). کاوش کیفی ورزش باستانی زورخانه (مطالعۀ موردی: ورزشکاران شهر کرمان). فصلنامۀ راهبرد اجتماعی فرهنگی، 3(9)، 109-133.
9
توسلی، عباسعلی. (1370). نظریههای جامعهشناسی. تهران: انتشارات سمت.
10
تهرانچی، محمد مهدی. (1364). پژوهشی در ورزشهای زورخانهای. تهران: انتشارات کتابسرا.
11
جعفری، علیاکبر و قاسمی، نعیمه. (1392). ورزش باستانی زورخانه و جایگاه آن در ترویج تشیع. فصلنامۀ علمی پژوهشی شیعهشناسی، 11(42)، 139-168.
12
حبیبی، امین. (1389). منظر راهی برای شناخت جهان. مجلۀ منظر، 2(12)، 40-45.
13
حیدری، علی و دولتشاه، ناصر. (1391). جلوههای تصوف، فتوت و مذهب تشیع در ورزش باستانی و زورخانهای ایران. دو فصلنامۀ پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 2(4)، 57-72.
14
داروغهکاظم، ابوالقاسم. (1378). موسیقی در زورخانه (بخش اول). مقام موسیقایی، (5)، 74-77.
15
داروغهکاظم، ابوالقاسم. (1378). موسیقی در زورخانه (بخش دوم). مقام موسیقایی،(6)، 62-65.
16
دوستخواه، جلیل. (1371). اوستا، جلد اول. تهران: انتشارات مروارید.
17
روشار، فیلیپ. (1383). هویتهای زورخانه. گفتگو،(42)، 49-79.
18
رهآورد، حسن. (1335). زورخانه. مردمشناسی و فرهنگ عامۀ ایران، 1(3)، 138-146.
19
زارعی، عظیم و سیاهسرایی کجوری. (1397). تجزیه و تحلیل انگیزههای مشارکت در بازاریابی خیرخواهانه با تأکید بر فعالان ورزش زورخانهای: رویکرد ترکیبی. مدیریت ورزشی، 10(4)، 721-740.
20
صدیق ایمانی، مصطفی. (1343). زورخانه و ورزش باستانی. هنر و مردم، (26)، 6-15.
21
صیرفی، هایده. (1388). مقایسۀ تطبیقی آیین مهر و آیین زورخانهای ایران، براساس جستار زندهیاد دکتر مهرداد بهار. رشد آموزش تربیت بدنی، 10(2)، 16-23.
22
عسکری نوری، دکتر و طاهری خوشنو، حشمتالله. (1388). بررسی مردمشناختی ورزش باستانی زورخانهای. فصلنامۀ فرهنگ مردم ایران(6)، 137-145.
23
عمید، حسن. (1332). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات امیرکبیر.
24
کاظمینی، کاظم. (1346الف). تاریخ مختصر زورخانه و ورزش باستانی و موجدین آن پهلوانان و عیاران و شاطران. هنر و مردم، (55)، 28-34.
25
کاظمینی، کاظم. (1346ب). زورخانه. هنر و مردم، (56 و 57)، 55-62.
26
گودرزی، محمود. (1383). سیر تطور ورزش باستانی و زروخانه در ایران. حرکت، (22)، 149-170.
27
منتظرالقائم، اصغر و حقی، پروین. (1397). مفاهیم ملی و مذهبی سازندۀ مکتب تربیتی زورخانه. فصلنامۀ فرهنگ مردم ایران،(52)، 71-97.
28
میرئی، حسن. (1349). آیینه پهلواننما. تهران: نشر میهن.
29
نونش، خوائو. (1392). منظر، زمینة ادراک تحول. منظر، 5(23)،52-50.
30
نیکوبخت، محمد. (1380). تربیت بدنی در آیینۀ فرهنگ و ادبیات ایران. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی.
31
یاسینی، سیده راضیه. (1395). کارکردهای تربیتی و فرهنگی آیینهای زورخانه. دوفصلنامۀ علمی پژوهشی تربیت اسلامی، 11(22)، 29-48.
32
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین تأثیر اندیشههای نوگرایانه بر فرآیند معماری به سبک مدرن بینالمللی در ایران و ازبکستان
یانمسئله: در دورۀ پهلوی دوم بعد از خارجشدن معماری تاریخی ایران از گردونۀ رقابت، تمامی عرصه شهرهای کشور در موقعیت نوسازی قرار میگیرند. همچنین در این دوران در ازبکستان نیز تحولات متعددی تحت فرآیندهای مدرنیزاسیون شوروی صورت میگیرند. از اینرو به نظر میرسد معماری سبک مدرن بینالمللی شکلگرفته در ایران و ازبکستان دارای شباهتها و تفاوتهایی باشد.هدفپژوهش: شناخت چگونگی ورود و شکلگیری سبک مدرن بینالمللی و نحوه تأثیرگذاری آن بر شیوههای معماری در کشورهای ایران و ازبکستان است تا به این سؤالات پاسخ داده شود: آیا جریانات فکری، سیاسی و اجتماعی نوگرا در کشورهای ایران و ازبکستان بر فرآیند معماری و ساختمانسازی در این دو کشور و ورود سبک مدرن بینالمللی تأثیرگذار بودهاند؟ معماری سبک بینالمللی در ایران و ازبکستان دارای چه ساختار، ماهیت و وجوه تفاوت و شباهتهایی بوده است؟روش پژوهش: این پژوهش به صورت تطبیقی و با رویکردی کیفی به کمک مطالعات اسنادی و میدانی صورت گرفته است که از روشتحقیق تاریخی-تفسیری در بخش گردآوری مبانی نظری تاریخی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی در زمینۀ تحلیل آثار معماری استفاده شدهاست. جامعه آماری بناهایی هستند که به سبک معماری مدرن بینالمللی در ایران و ازبکستان در دورۀ پهلوی دوم ساخته شدند و جامعۀ نمونه شامل آن تعداد از بناهایی است که در بازۀ زمانی مشابه (از نظر سال ساخت) قراردارند و از نظر شباهتهای عینی و عملکردی دارای قرابتهای سبکشناسانه هستند.نتیجهگیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهند که مؤلفههای سبک مدرن بینالمللی در هر سه بعد عینی، عملکردی و کالبدی در دو کشور بهصورت مشابه تجلی یافتهاند و ظهور مؤلفههای عینی، نسبت به دو مؤلفۀ دیگر شاخصتر بوده است اما ازبکستان در سالهای (1971-1983 م.) سعی در بازیابی ریشههای تاریخی خود داشته است که نمونۀ بارز دستیابی به سبک ملیگرا را میتوان در تزئینات و طرحهای دوراناسلامی بهکار گرفتهشده در نمای ساختمانهای ساخته شده در این دوران مشاهده کرد.
http://www.bagh-sj.com/article_126829_f8a9fffb3c760820cca5f84471588443.pdf
2021-03-21
101
116
10.22034/bagh.2020.221708.4478
سبک مدرن بینالمللی
معماری معاصر ایران
معماری معاصر ازبکستان
مدرنیسم شوروی
نازنین
اسلامی
nazanin_eslami89@yahoo.com
1
پژوهشگر دکتری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
AUTHOR
فریبا
البرزی
faalborzi@yahoo.com
2
استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
LEAD_AUTHOR
حسین
سلطان زاده
hos.soltanzadeh@iauctb.ac.ir
3
دانشیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
AUTHOR
بانی مسعود، امیر. (1388). معماری معاصر ایران: در تکاپوی بین سنت و مدرنیته. تهران: نشر هنر معماری قرن.
1
بانی مسعود، امیر. (1389). معماری غرب: ریشهها و مفاهیم. تهران: نشر هنر معماری قرن.
2
باور، سیروس. (1388). نگاهی به پیدایی معماری نو در ایران. تهران: نشر فضا.
3
بدری، روح الله. (1391). تحولات سیاسی-اجتماعی آسیای مرکزی در سده نوزدهم میلادی. مسکویه، 7(22)، 23-62.
4
بسکی، سهیلا. (1376). گاهشمار تحولات شهرسازی جدید در ایران (2). آبادی، 5(18)، 4-24.
5
جوادی، محمد هادی. (1374). تجربههای دولت در خانههای ارزان. مجموعه مقالات کنگره اول تاریخ معماری و شهرسازی ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی.
6
حبیبی، محسن و هورکاد، برنارد. (1384). اطلس کلانشهر تهران. تهران: شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
7
طالبی، حامد؛ حجت، عیسی و فرضیان، محمد. (1393). بررسی نقش حکومت، مردم و معماران در پیدایش کویهای مسکونی کوتاه مرتبه تهران در دوره پهلوی دوم. هنرهای زیبا- معماری وشهرسازی، 19(1)، 23-32.
8
کیاکجوری، خدیجه. (1351). مشخصات کویها و مساکن در 9 محله شهر تهران (گزارش منتشر نشده). وزارت آبادانی و مسکن، تهران: دفتر مطالعات و معیارهای ساختمانی.
9
مختاری طالقانی، اسکندر. (1390). میراث معماری مدرن ایران. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
10
وفایی، عباسعلی. (1388). نگاهی به آموزش فلسفه در آسیای میانه (با تاکید بر ازبکستان). حکمت و فلسفه، 5(17)، 49-59.
11
ویلبر، دونالد و گلمبک، لیزا. (1374). معماری تیموری در ایران و توران (ترجمه محمد یوسف کیانی و کرامت الله افسر). تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
12
Abazov, R. (2007). Culture and customs of the central Asian republics. United States: Greenwood Press.
13
Akhmedov, U. & Nazarova, D. (2015). About the initial urban planning culture in Uzbekistan.Architecture and Construction of Uzbekistan. International Journal of Scientific & Technology Research, 4(3), 45-49.
14
A.s.p Residential tower .Retrieved January 25, 2020, from http://asp-co.ir/fa/Projects/tehran-tower/
15
Building for the Central Committee of the Communist Party of Uzbekistan .Retrieved July 27, 2019, from http://wiki.azw.at/sovietmodernism_database/home.php?il=1649&l=deu&findall=&function=&land=Uzbekistan&act=print
16
Castillo, G. (1997 ). Soviet Orientalism: Socialist Realism and Built Tradition. TDSR, 7(2), 33-47.
17
Hilton Hotel in Tehran. Retrieved January 27, 2020, from https://esteghlalhotel.ir/page/history.
18
Hotel Rossiya in Tashkent. Retrieved July 27, 2019, from http://wiki.azw.at/sovietmodernism_database/home.php?il=1646&l=deu&findall=&function=&land=Uzbekistan&act=print.
19
House of Consumer´s Cooperative Societies .Retrieved Julay 27, 2019, from http://wiki.azw.at/sovietmodernism_database/home.php?il=1672&l=deu&findall=&function=&land=Uzbekistan&act=print
20
Meuser, Ph. (2016). Seismic Modernism Architecture and Housing in Soviet Tashkent. Germany: Dom publishers.
21
Ministry of Agriculture building in Tehran. Retrieved January 23, 2020 from https://www.arel.ir/gallery/
22
Laleh Hotel in Tehran. Retrieved junuary 21, 2020, from https://www.iranhotelonline.com/hotels/Tehran/
23
Rujivacharakul, V., Hahn, H., Tadashi, O. & Christensen, P. (2013). Architecturalized Asia. United States: University of Hawai’i Press.
24
Stronski, P. (2010). Tashkent: forging a Soviet city (1930-1966). Russia: University of Pittsburgg Press
25
Sepah Central Bank in Tehran. Retrieved January 25, 2020, from https://archawpress.com/23690/
26
Uzbekistan Hotel in Tashkent. Retrieved July 28, 2019, from http://wiki.azw.at/sovietmodernism_database/home.php?il=1663&l=deu&findall=&function=&land=Uzbekistan&act=print
27
Vienna centre of architecture. (2013). Soviet Modernism 1955-1991: Unkhown History. Austria: park books.
28