ORIGINAL_ARTICLE
بررسی چگونگی به¬کارگیری مفاهیم و آداب سنتی- آیینی در خلق فضاها و آثار معماران معاصر ژاپن
سرزمین ژاپن در طول تاریخ ردپای حضور ادیان و آئین های متفاوتی بوده است. آئین کهن، شینتو، بودیسم، آئین کنفسیوس و تائوئیسم ادیان اولیه ژاپن بوده که زمان شکل گیری آنها از 6000 سال قبل از میلاد تا قرن هفتم میلادی است. متناسب با این سابقه کهن، ژاپن دارای پیشینه ای غنی از معماری سنتی-آئینی بوده و مفاهیم و فضاهای متفاوتی در طول زمان متناسب با این آیین ها و سنت ها شکل گرفته است. به گونه ای که معماری سنتی-آئینی ژاپن دارای اصول تعریف شده ای در طراحی فضای معماری است. چگونگی ایجاد پیوند با معماری گذشته در سرزمین هایی که دارای سابقه ای کهن از معماری سنتی می باشند، همواره به عنوان یکی از دغدغه ها و به بیانی دیگر چالش های معماری معاصر چنین سرزمین هایی مطرح بوده است. در ژاپن نیز به دلیل آمیختگی اصول و آئین های مذهبی با زندگی مردم در طول زمان لزوم توجه به این پیوند توسط معماران معاصر ژاپن احساس شده است. در این میان سه تن از معماران معاصر ژاپن یعنی کنزو تانگه، فومیهیکو ماکی و تادائو آندو، که تنها معماران ژاپنی برنده جایزه بین المللی پریتزکرز بوده اند، بیش از دیگران در آثارشان به این امر توجه داشته اند. لذا تحلیل این دست از آثار این سه معمار می تواند زمینه چگونگی تبلور مفاهیم و فضاهای سنتی-آئینی در معماری معاصر ژاپن را فراهم آورد.
روش تحقیق در این نوشتار تحلیل تطبیقی پروژه های خاص این سه معمار با مفاهیم و اصول فضاسازی معماری ادیان و آئین کهن ژاپن می باشد. نتیجه این رویکر تحلیلی حکایت از آن دارد که به دلیل وجود مفاهیم مشخص غیرکالبدی در معماری کهن ژاپن، معماران معاصر زمینه ارائه این مفاهیم در کالبدهای مختلف را دارا بوده اند. همچنین به نظر می آید که فومیهیکو ماکی و تادائو آندو بیشتر دارای رویکرد محتوا گرا و مفهوم گرا نسبت به معماری گذشته ژاپن بوده و در مقابل کنزو تانگه بیشتر از این دو معمار دارای رویکرد فرم گرا در ارتباط با معماری کهن ژاپن بوده است. تحلیل کرنولوژیک آثار این معماران نیز نشان می دهد که با وجود تاثیر پذیری هر سه معمار از لوکوربوزیه، به خوبی توانسته اند پیوند با معماری سنتی-آئینی سرزمین خود را حفظ کنند.
http://www.bagh-sj.com/article_50_c6a2b2eb99c8c2e3bd36fe6d63c5463e.pdf
2008-06-01
3
22
معماری سنتی- آئینی
کنزو تانگه
فومیهیکو ماکی
تادائو آندو
آرین
امیرخانی
aryan_amirkhani@modares.ac.ir
1
AUTHOR
احسان
رنجبر
e_ranjbar61@yahoo.com
2
AUTHOR
محمدرضا
پورجعفر
pourja_m@modares.ac.ir
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تصویر باغ و عناصرمنظر در قرآن با تاکید بر سوره الرحمن
در بینش اسلامی توجه به چگونگی جهان پسین در دامنه وسیعی از منابع، از متون اولیه آن تا منابع عرفانی و احادیث و ادعیه توجه خاص دارد. یکی از موضوعات، روایت معاد و بهشت است که در جایجای قرآن از آن نام برده شده است. سوره الرحمن در این بین، به¬علت توصیفات بدیع از باغ ابدی بهشت، جایگاه ویژه¬ای یافته است.
در این مقاله، ابتدا با مطالعه پیشینه عناصر اصلی باغ اسلامی مانند درخت، آب و ...در تمدن¬های گذشته به اسطوره¬شناسی این عناصر به¬مثابه عناصری در ارتباط با امری قدسی، پرداخته می¬شود. پس ازآن با مطالعه برروی دیدگاه حکمت اسلامی در مورد عناصر مذکور در قرآن و نمونه¬های باغ اسلامی، سعی شد تا به¬مفهوم حکمی بهشت نزدیک شده و سپس با جستجو در متن قرآن و توجه ویژه به سوره¬الرحمن، تفاسیر مربوط¬به این سوره مورد مطالعه قرار گرفت.
از کلیت مطالب می¬توان به این جمع¬بندی رسید که تصویر باغ در سوره¬الرحمن بر اصول و عناصر منظری خاص تکیه دارد. توصیفات قرآنی از این عناصر، چگونگی ارتباط آن با هم و حکمتی که در لوای آن وجود دارد، شکل خاصی از باغ را ترسیم می¬کند که نمونه آن را می¬توان در باغات اسلامی تا به امروز دید.
http://www.bagh-sj.com/article_51_36fc01689338965098dd995284005aec.pdf
2008-06-01
23
34
سوره¬الرحمن
باغ
بهشت
عناصر منظر
محمدرضا
پورجعفر
pourja_m@modares.ac.ir
1
AUTHOR
بهزاد
وثیق
vasiq@modares.ac.ir
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل تزیینات معماری در«مجموعه گنجعلیخان» شاهکاری از هنر عصر صفوی در کرمان
مجموعه گنجعلیخان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران میباشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلیخان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضرابخانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخشهای این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانسرا با ساختمان دو طبقه و حیاط مصفا دارای تزیینات ترکیبی از آجر و کاشی است که از نظر ظرافت در نقشپردازی نسبت به سایر نمونه های صفوی کم نظیر است. هم چنین تنوع در انواع نقوش گیاهی، هندسی، نقشهای انسانی و حیوانی، تاثیرات هنر شرق و غرب در کنار نقشهای اصیل ایرانی با ظرافت و هماهنگی کامل اجرا شده است. در حمام و آب انبار آثار قابل توجهی از آجرکاری و نقاشی روی گچ دیده می شود که با نقشهای سایر بناهای صفوی در اصفهان و سایر شهرهای ایرانی متفاوت است. مانند نقاشیهای سقف چهارسوق بازار و سردر حمام که شامل موضوعات طبیعتگرا و خیالی از نقاشیهای عامیانه میباشد. نقاشیهای مسجد گنجعلیخان نیز استثنایی است که در جای دیگری راجع به آن بحث خواهد شد. کتیبه خط ثلث با امضای رضا عباسی نقاش و خطاط مشهور عصر صفوی از ویژگیهای تزیینات کاروانسرا است،که زیبایی این سردر را صد چندان نموده است. بیشترکاشیکاریهای این مجموعه معرقکاری است که بهنحوی دلنشین با آجرکاری همراه شده است. در حالیکه کاشی هفت رنگ نیز با انواع نقشهای گیاهی، هندسی و اندامهای انسانی زینت بخش تزیینات حمام میباشد.
http://www.bagh-sj.com/article_52_df3068f007cd8324cf2d6a46d7f4671d.pdf
2008-06-01
35
50
عصر صفوی. گنجعلیخان. تزیینات.کاشیکاری. رنگ. نقوش استثنایی. کاروانسرا. حمام. آب انبار
شهره
جوادی
shohreh.javadi@gmail.com
1
استادیار گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی تحلیلی به شاخصه های معماری منظر و الگوهای آموزشی
طراحی محیط و خلق مناظر به فرایندی علمی و خلاق نیازمند است. بر این اساس تواناییهای طراحان محیط و منظر، ایشان را قادر به رسیدن به نتایج مناسبتری می سازد. برای رسیدن به این مهم، آموزش دهندگان طراحی محیط، باید تعادلی بین راهکارهای ارائه شده توسط برنامه ریزی محیط ومنظر و خلاقیتهای موجود در فرایند آفرینش اثر معماری ایجاد کنند تا در ضمن آنکه فراگیران در محیطی خلاق به آفرینش اثر هنری خود ادامه می دهند، ملزومات اجرایی طراحی محیط را نیز مدنظر قرار داده و طراحی آنها مطابق با واقعیات موجود باشد. بر این اساس است که مقاله حاضر، ضمن بیان تعاریف طراحی محیط و منظر و نگاهی به الگوهای گذشته در فرایند طراحی محیط، به بیان ضرورت آموزش معماری منظر بر مبنای عوامل ذکر شده می پردازد. در این راستا با سرمشقهایی از "روش چند لایه ای" مک هاگ در یافتن پتانسیلهای محیطی و کاربست دیاگرامهای وابسته در پروژه هایی اجرایی، به بیان پیشنهاداتی در زمینه آموزش طراحی محیط ومنظر پرداخته خواهد شد
http://www.bagh-sj.com/article_53_b243a2fd74753b2966379f48dcd69ea1.pdf
2008-06-01
51
64
طراحی محیط و منظر
برنامه ریزی منظر
آموزش
معماری
مجتبی
انصاری
ansari_m@modares.ac.ir
1
AUTHOR
محمد
شهیدی
shahidi_amir@yahoo.com
2
دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
مهزاد
یالپانیان
mehrzad2152@yahoo.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
فرایند طراحی معماری منظر از گذشته تا امروز
پرسش¬های اساسی طراحی، نمی تواند از طریق هر تلاشی در جهت ایجاد فرآیند طراحی به صورت علمی توضیح داده شود، بلکه بیشتر از طریق آزمایش کردن نتایج طراحی نسبت به مطالعات علمی، توضیح داده می شود. در دهه های اخیر تلاشهای فراوانی در جهت بهبود فرایندهای طراحی (بخصوص در حوزه معماری و طراحی صنعتی) صورت پذیرفته است. گرچه این تلاشها در حوزه معماری منظر کمتر به چشم می خورد. تاکنون (بجز چند مورد اندک) فرایند دقیق و سیستماتیک از طراحی منظر گزارش نشده است و بیشتر فرایندها به نحوه اجرا یا بخشی از طراحی اشاره دارند. اغلب فرآیند طراحی به صورت مجموعهای از بخشهای مجزا به تصویر کشیده می شود که در مجموعهای متوالی به دنبال هم می آید. بعضی از معماران برای فرایند طراحی منظر یک الگوی چرخشی را پیشنهاد می کنند. این چرخش گام های سازمان یافته الگوی ترتیبی در فرآیند طراحی می باشد. به هر حال تعاریف متعدد از معماری منظر حاکی از آن است که توسط افراد مختلف (حتی غیر حرفه ای ها) ارایه شده است. رویکردهای متفاوت در ان تعاریف می تواند نشان دهندهء وسعت این رشته باشد که گاهی از ذوق و سلیقهء شخصی آغاز می شود و گاهی نیز پایه های علمی آن چنان قوی و محکم است که تصوری شود نمی توان به هیچ عنوان ار آنها عدول کرد. در این مقاله نیز پس از مرور مبانی مربوط به طراحی منظر و فرایند آن تلاش شده تا دو رویکرد اساسی SAD و PAKILDA به تحلیل گذاشته شود.
http://www.bagh-sj.com/article_54_98801e47cc6fd4f13927df479b7094b8.pdf
2008-06-01
65
80
معماری منظر- فرایند طراحی منظر- روش طراحی منظر- تئوری معماری منظر- SAD- PAKILDA
محسن
فیضی
mfaizi@iust.ac.ir
1
AUTHOR
مهدی
خاک زند
mkhakzand@iust.ac.ir
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
منظر، مکان، تاریخ
اُگوستَن بِرک (Augustin Berque)، استاد مدرسه مطالعات عالیه در علوم اجتماعی پاریس است. وی یکی از نظریه پردازان شناخته شده در حوزه منظر می باشد و تألیفات متعددی در این زمینه دارد. مطالعات بِرک در حوزه فرهنگ شرق و مسئولیت وی در مرکز مطالعات ژاپن معاصر در مدرسه مطالعات عالیه، تأثیرات زیادی از رویکرد منظرین فرهنگ شرق (چین و ژاپن) در نظریه های وی برجای گذارده است.
کتاب "پنج پیشنهاد برای یک نظریه منظر" که این مقاله از آن برگرفته شده، مجموعه آرای گروه اساتید برنامه ریز و اداره کننده لابراتوار منظر در دانشکده معماری لاویلت و مدرسه مطالعات عالیه پاریس است و که با مدیریت اُگوستَن بِرک تنظیم شده است.
http://www.bagh-sj.com/article_714_39c8db56b0b4f8d9b2dabe37146f34da.pdf
2008-06-01
مریم السادات
منصوری
maryamansouri@gmail.com
1
AUTHOR