نقدی بر تاریخ‌نگاری آندره گدار با نگاهی به زمینه‌های تاریخ‌نگاری او

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته مطالعات معماری دانشگاه هنر اصفهان

2 استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد، ایران.

3 استادیارو عضو هیئت علمی گروه معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

تاریخ‌نگاری معماری از حوزه‌های با اهمیت در معماری است و مسئله اصلی آن است که در ایران چنان که باید مورد توجه تاریخ‌نگاران داخلی قرار نگرفته است. از سویی دیگر آثار تاریخ‌نگاری موجود که عمدتاً حاصل کار تاریخ‌نگاران غربی است، کمتر مورد نقد واقع شده و نقاط ضعف و قوت آنها مشخص نیست. لذا در این پژوهش به نقد و بررسی آثار تاریخ‌نگاری آندره گدار به عنوان یکی از تاریخ‌نگاران تأثیرگذار در حوزة تاریخ معماری ایران پرداخته می‌شود. ضرورت این نقد از آن جهت است که این آثار در حالی به عنوان منبعی معتبر برای مطالعة معماری ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند که مورد بازخوانی و نقد واقع نشده‌اند. بنابراین مشخص نیست که تاریخ‌نگار مبتنی بر نگرش خاص خود و روش تاریخ‌نگاری‌اش به چه وجوهی از معماری ایران با چه کیفیتی پرداخته، از کدام وجوه غافل مانده و بررسی آنها از سویی نقایص موجود را روشن می‌کند، نیز از سویی دیگر می‌تواند راهنمایی باشد برای نگاشت تاریخ معماری ایران توسط تاریخ‌نگاران ایرانی. هدف از این پژوهش نقد و بررسی تاریخ‌نگاری آندره گدار به عنوان یکی از تاریخ‌نگاران تأثیرگذار در حوزه تاریخ‌نگاری معماری ایران با توجه به زمینه‌ها و بستر تاریخ‌نگاری او و نحوة انعکاس این زمینه‌ها در آثار تاریخ‌نگاری اوست. در این پژوهش استخراج داده‌ها از آثار مکتوب تاریخ‌نگاری گدار، بخش بزرگی از فرآیند پژوهش است و بنابراین نظریه زمینه‌ای که نظریه‌ای برگرفته از داده‌هایی است که در طی فرایند پژوهش به صورت نظام‌مند گردآوری و تحلیل شد‌ه‌اند؛ به عنوان روش این پژوهش انتخاب شد. نتایج حاصل بیانگر آن بود که آندره گدار تحت تأثیر زمینه‌های زمانه خود با نگرشی خاص به تاریخ‌نگاری معماری ایران پرداخته که در نوع شناخت او از معماری ایران تأثیر گذار بوده است و به طور کلی ‌می‌توان او را تاریخ‌نگاری جزیی‌نگر، محصول محور و بی توجه به زمینه‌های تأثیر گذار در معماری، کالبد محور و بی توجه به وجوه معمارانه معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique on André Godard’s Historiography Considering the Fields of his Historiography

نویسندگان [English]

  • Soodabeh Adibzadeh 1
  • Mohsen Abbasi harofteh 2
  • Ahmad Aminpoor 3
1 Graduated Master of Architectural Studies of art university of Isfahan
2 Ph. D. in Architecture Conservation, Art and Architecture School, Assistant Professor, Yazd university, Iran.
3 architecture faculty . Isfahan art university
چکیده [English]

Architectural historiography is one of the most important areas in architecture, and the main problem is that in Iran, it is not considered by domestic historians as it should; on the other hand, the existing historiographical works, which are mainly the result of the work of Western historians, are less criticized and their strengths and weaknesses are unclear. Therefore, in this research, as one of the historians influencing the history of Iranian architecture, Andre Godard’s historiographical works will be criticized and investigated. These works used as a reliable source for the study of Iranian architecture have not been reread and criticized, its criticizing is necessary. It is not clear that what aspects of the Iranian architecture is investigated by the historian based on his particular attitude and his historiography method and which aspects are neglected. Therefore their review clarifies the existing defects, on the one hand, and on the other hand, it can be a guide for mapping the history of Iranian architecture by Iranian historians.
The objective of this research is to criticize and investigate Andre Godard’s historiography considering the fields and context of his historiography and how to reflect these fields in his historiography works. In this research, extraction of data from the written works of Godard’s historiography is a large part of the research process, and therefore the grounded theory that is a theory derived from the data collected and analyzed systematically during the research process was selected as the method of this research. The results of this study indicated that Andre Godard influenced by the fields of his era has investigated the historiography of Iranian architecture with a particular attitude which affected type of his recognition from Iranian architecture and in general, he can be introduced as a partial thinking historian, product-centered and regardless of the influential fields in architecture, Physics-centered, regardless of architectural aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historiography of architecture
  • Critique of historiography of architecture
  • fields of historiography
  • Andre Godard
استراوس، انسلم و کربین، جولیت. 1395. مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ت : ابراهیم افشار. چاپ اول. تهران : نشر نی.
ایمانی، نادیه. 1384. نقد تلقی مورخان از معماری اسلامی. مجله گلستان هنر، 1(1) : 74 – 80.
آشوری، داریوش. 1351. ایران‌شناسی چیست؟ و چند مقالة دیگر. چاپ سوم. تهران : انتشارات آگاه.
آلن، تری. 1385. تصویر بهشت در هنر اسلامی، نقدی بر رویکرد غیر تاریخی به هنر اسلامی. ت : امینه انجم شعاع. مجله گلستان هنر, 3 (4): 66-51 .
پورجعفر محمدرضا.، اکبریان رضا.، انصاری مجتبی و پورمند، حسنعلی. 1386. رویکرد اندیشه‌ای در تداوم معماری ایران. مجله صفه، 16(45) : 105- 90.
خوئی، حمیدرضا. 1385. چیستی تاریخ معماری و جایگاه آن در فهم و ایجاد آثار معماری. مجله گلستان هنر 4 (6) : 20-27.
زرشناس، زهره. 1391. درآمدی بر ایران‌شناسی. چاپ اول. تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
قیومی بیدهندی، مهرداد. 1384. بررسی انتقادی چهار تاریخ‌نامه معماری ایران. مجله خیال، 4 (15) : 36 -4.
قیومی بیدهندی، مهرداد. 1389. گفتارهایی در مبانی و تاریخ معماری و هنر. چاپ اول. تهران: علمی و فرهنگی.
قیومی بیدهندی، مهرداد. 1391. بام و بوم مردم بازخوانی و نقد اصول پیشنهادی پیرنیا برای معماری ایرانی. مجله مطالعات معماری ایران، 1 (1) : 7 – 23.
کانوی، هیزل و رونیش، راوئن. 1384. تاریخ معماری چیست. ت : حمیدرضا خوئی. مجله گلستان هنر، 3 (2): 36-24 .
گدار، آندره. 1316. آثار ایران جلد اول. ت : بی‌نام. تهران : چاپخانه مجلس.
گدار، آندره. 1358. هنر ایران. ت : بهروز حبیبی. چاپ اول. تهران : انتشارات دانشگاه ملی ایران.
گدار، آندره و گدار، یدا. و همکاران. 1366. آثار ایران. جلد دو. ت : ابولقاسم سرو قد مقدم. چاپ اول. مشهد :  موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
گدار، آندره و گدار، یدا و همکاران. 1367. آثار ایران .جلد سه. ت : ابولقاسم سرو قد مقدم. چاپ اول. مشهد : موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
گدار، آندره و گدار، یدا و همکاران. 1368. آثار ایران. جلد چهار. ت : ابولقاسم سرو قد مقدم. چاپ اول. مشهد: موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
گدار، آندره و دیگران. 1387. سیری در هنر ایران. ج سوم. ت : باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی. چاپ اول. تهران : علمی و فرهنگی.
گلیجانی مقدم، نسرین. 1384. تاریخ‌شناسی معماری ایران. چاپ اول. تهران : موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.