ارایه روشی به منظور تحلیل و الگوبرداری از رنگ جداره‌ها در منظر فضاهای شهری تاریخی مورد پژوهی : میدان نقش جهان اصفهان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان

2 استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان

3 دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

بیان مسئله : رنگ به عنوان یک محرک محیطی، ابزاری برای بیان احساسات انسان و بازتابی از فرهنگ ملل مختلف شناخته می‌شود‌. بنابراین شناخت ویژگی­‌های رنگ در منظر شهری، با هدف به­ کارگیری بهینه آن و خلق محیط‌­ها و فضاهای شهری پاسخ‌ده، ضروری به نظر می‌­رسد. بهره­‌گیری ناآگاهانه، بدون مطالعه و غیر تخصصی از رنگ­ و عدم توجه به تأثیرات آن بر انسان، منجر به ایجاد فضاهایی در شهرها می­‌گردد که پاسخگوی نیازهای کاربران نیست. از دیگر سوی نمونه­‌های ارزشمندی از فضاهای شهری تاریخی در ایران موجود است که هر یک مجموعه­‌ای بی‌نظیر در زمینه خلق کیفیت­‌های محیطی محسوب می­‌شوند و شناخت و الگوبرداری از منظر رنگی این فضاها می­‌تواند حاوی آموزه‌­های مفیدی برای فضاهای شهری معاصر باشد.
هدف پژوهش : بر این اساس هدف پژوهش حاضر دستیابی به روشی به منظور برداشت، تحلیل و الگوبرداری از رنگ در منظر فضاهای شهری تاریخی، با استفاده از دانش روز به جای روش­‌های مرسوم دستی و قدیمی جهت ثبت و ضبط اطلاعات رنگ محیط است. به گونه‌­ای که این روش اقتصادی و در عین حال به لحاظ صحت نتایج، قابل اعتماد بوده؛ تا در گام بعد بتوان به اصول و الگوهایی دست یافت که قابل کاربست در منظر فضاهای شهری معاصر باشد.
روش تحقیق : با توجه به هدف پژوهش، این پژوهش در حوزه پژوهش­‌های کاربردی جای می‌­گیرد و نخست با مروری بر مبانی نظری و پیشینه مطالعات در زمینه رنگ، از میان روش­‌های معمول، پژوهشگران به ترکیبی از استفاده از ابزار دیجیتال و نرم‌افزارهای پردازش تصویر دست یافتند که اهداف پژوهش را برآورده می­‌ساخت. در گام بعد میدان نقش جهان با توجه به پیشینه تاریخی و اهمیت ویژه آن به عنوان یک فضای شهری مطلوب، انتخاب شد تا ضمن آزمون روش فوق، نتایج کاربردی مورد نیاز نیز استخراج شود. سیستم رنگ مورد استفاده در این پژوهش نیز، سیستم CIELab است و در بخش تحلیل از روش نوار رنگ بهره برده است.
نتیجه‌­گیری : یافته­‌ها نشان داد در میدان نقش جهان استفاده از رنگ‌­های سازگار با اقلیم که در عین حال از لحاظ صفات و ویژگی‌­های رنگ، در گروه رنگ‌­های دارای هارمونی مشابه هستند به عنوان رنگ‌­های اصلی جداره­‌های فضا همراه با استفاده همزمان از گروه رنگ‌­های دارای هارمونی مکمل با رنگ‌­های اصلی زمینه برای خلق کیفیت­‌هایی نظیر تنوع و غنای بصری، خوانایی و تأکید بر نقاط شاخص و آستانه‌­ها به گونه‌­ای که هماهنگ با مفاهیم فرهنگی رنگ در زمینه موجود نیز هستند، پاسخی مناسب به مسئله نحوه استفاده از رنگ در فضاهای شهری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Proposing a Method for Analyzing the Color Facade and adopting it as Pattern in Historic Urban Spaces’ scape Case Study: Naghsh-e Jahan Square of Isfahan

نویسندگان [English]

  • Bahareh Tadayon 1
  • Mahmoud Ghalenoee 2
  • Reza Aboee 3
1 Urban Planning Department,Faculty of Architecture & Urban Planning, Art university of Isfahan
2 Assistant Professor of Department of urbanism , Art university of Isfahan
3
چکیده [English]

Color as an environmental stimulus is considered as the means for expression of human feelings while reflecting various culture of aspects. Recognizing the characteristics of colors in urban landscape and optimizing their application together with developing responsive urban environments and spaces is major of concern. The concept of color on façade has been and is an inseparable aspect in city planning, because human needs aesthetics. There exist valuable historic urban spaces in Iran where each serves as a unique entity as to formation of an appropriate mosaic. Studies run on the aspect of façade color propose patterns in harmonizing contemporary urban spaces. The objective here proposes a method to analyze façade color and its patterns in urban spaces which include historical structure. The major question of this study is: How the information on environment color concept can be codified by applying modern digital technologies.  The method adopted in this study is of analytic descriptive. In this study, the theoretical foundations and history of façade color concept and applied the common methods are analyzed through a combination of digital tools and image processing software. Naghsh-e Jahan Square is selected based on its historical background and its specific importance as a desirable urban space. Attempt is made here to assess the method adopted in our subject area and present the practical implications. The color system applied in this study is CIELab and the method of color strip is applied in the analysis section. The findings indicate that selecting color in harmony with climate in Naghsh-e Jahan Square is an appropriate measure in overcoming to the color problem in urban spaces. These selected colors, in terms of their attribution and characteristics, are in harmony and represented the main colors of the subject space façades. It is observed that the group of complementary color in harmony with the main colors of the background is applied to create qualities like diversity and visual richness, legibility and emphasis on the landmarks and building entrances in an excellent composition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Color
  • Scape
  • Historical Urban Spaces
  • Naghsh-e Jahan Square

مراجع

اردلان، نادر، و لاله بختیار. 1390. حس وحدت سنت عرفانی در معماری ایران. چاپ دوم. ت : حمید شاهرخ. اصفهان : نشر خاک.
بختیاری فرد، حمید رضا. 1388. رنگ و ارتباطات. تهران : انتشارات فخراکیا.
بلخاری، حسن. 1390. حکمت و تأویل رنگ‌ها در هفت پیکر نظامی. مجله کتاب ماه ادبیات، (163): 117- 109.
پیرنیا، محمد کریم. 1384. سبک‌شناسی معماری ایرانی. تهران : انتشارات سروش دانش.
ترنر، تام. 1384. شهر همچون چشم انداز. ت : فرشاد نوریان. تهران : انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری.
حبیبی، کیومرث، پور احمد، احمد و مشکینی، ابوالفضل. 1386. به‌سازی و نوسازی بافت‌های کهن شهری. تهران : انتشارات انتخاب.
رضازاده، راضیه. 1386. اصول و معیارهای ساماندهی ضوابط و مقررات سیمای شهری. طرح تحقیقاتی انجام شده در مرکز مطالعات تحقیقات شهرسازی معماری.
شهابی‌نژاد علی، ابویی، رضا، قلعه نویی، محمود و فرهنگ مظفر. 1393. مقیاس انسانی در میدان نقش جهان. مرمت و معماری ایران، (8): 1-17.
کروتکف، جورج. 1384. رنگ و عدد در هفت پیکر. ت : بناء پور هاشم. خیال، (16): 71-38.
گلکار،کوروش. 1387. محیط بصری شهر سیر تحول از رویکرد تزیینی تا رویکرد پایدار. علوم محیطی، (4): 113-95.
لنگ، جان. 1381. آفرینش نظریه معماری نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ت : علیرضا عینی‌‌فر. چاپ اول. تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
لوشر، ماکس. 1372. روانشناسی رنگ‌‌ها، ت : ویدا آبی‌زاده. تهران : انتشارات کیوان.
منصوری، سید امیر. 1389. نسبت هویت با سیمای شهر. نما، (179-180): 154- 150.
نفیسی، محمد. 1375. حاشیه‌‌ای بر شناخت سیمای شهر اصفهان. معماری و شهرسازی، (43-42): 51-44.
هولتزشوهه، لیندا. 1385. درک رنگ، ت : میثم هدایت. تهران : انتشارات یساولی.
Avila, M., Polo, M., Incatrasciato, A., Girelli, I., Mariconde, M., Suarez, D. & Olguin, G. (2004). Color and the design of urban image. International Color Association, (AIC): 253–256.
Chun, J. H. (2007). Study on the Analyzing Street Scape Color: Focused on INSODONG, Seoul. International Association of Societies of Design Research. Hong Kong: The Hong Kong Polytechnic University.
Codoner, A. G., Verdu, J. L., Barchino, A.T., Guille´n,  R. V. Lluch, J. S. (2009). Color as a Structural Variable of Historical Urban Form. Color research and application, (34): 253–265.
Doherty, G. (2014). New Geographies 3, Urbanisms of Color. Cambridge: Harvard University Press.
Foote, K. E. (1983). Color in Public Spaces: Toward a Communication Based Theory of the Urban Built Environment.Chicago: University of Chicago.
Hee Young, J. (2000). Case Study on Urban Street Environmental Color Planning Method for Improving the Image of City Environment. Seoul: Ewha Womans University.
Iijima, S. (1997). Study on the Relationship between Local Colour Attributes of Streetscape and Climatic Elements. Northern Japan: City Planning Report, No. 30.
Kil Hong, K. (2000). A Study about City Colors and Their Harmony Method. Seoul: Thesis at Seoul national university.
Kodamaa, A. (2007). The problems of environmental color design in Japan. Nishi Azabu, Minato-ku, Tokyo, Japan. Japan Color Research Institute, (3): 1-19  
Lowenthal, D. (1997). Past Time, Present Place: Landscape and Memory, geographical Review. Pennsylvania: University Park: The Pennsylvania State University Press.
Mahnke, F. H. (1996). Color Environment and Human Response. New York: Van Nostrand Reinhold.
Nguyen, L. & Jacques, T. (2017). Color in the Urban Environment: A User-Oriented Protocol for Chromatic. Characterization and the Development of a Parametric Typology. COLOR research and application, (42): 131-142.
O’Connor, Z. (2006). Environmental Color Mapping Using Digital Technology. New South Wales, Australia: The University of Sydney.
Porter, T. (1997). Environmental Color Mapping. Urban Design International, 2(1): 23-31.
Hunter Lab. (1996). Technical Services Department Hunter Associated Laboratory, Inc. Application Note, (8): 1-15.
Trancik, R. (1986). Finding Lost Space: Theories of urban Design. New York: Van Nostrand Reinhold.
Swaffield, S. R. (2005). Landscape as a Way of Knowing the World. Abingdon, Oxon, UK: Routledge.
Van Dusseldorp, F. (2010). 12 colour propositions for urban planning. Nederland: Stichting Kleur Buiten.
باغ نظر
دوره 15، شماره 59
اردیبهشت 1397
صفحه 43-56

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار